براتي، عضو هيات علمي دانشگاه علوم دريايي امام خميني در گفت و گو با «اقتصاد سرآمد»

به دنبال تحلیل «حقوق دریاها و سیاستگذاری دریایی» هستیم

گروه دانش دریا -امیرنظاام براتی- خبري منتشر شد درباره «نخستين نشريه حقوق دريا در گستره بين‌الملل» كه حائز اهميت بود. بر آن شديم با دكتر عليرضا براتي ،عضو هيات علمي دانشگاه علوم دريايي امام خميني و سردبير اين نشريه تخصصي و بين المللي گفت‌وگو كنيم از اهميت موضوع بيشتر بدانيم و بررسي كنيم كه درشرايط كنوني جامعه به طور كل و جامعه دريايي به طور خاص، وجود چنين نشريه‌اي چقدر مي‌تواند اثربخش باشد:
اقتصاد سرآمد: در باره نشريه از نام تا اهميت آن، توضيح بفرماييد:
براتي: توليد علم در سطح جهان، از اهميت راهبردي برخوردار است و كشورهاي پيشرفته معمولا با انتشار نشريات، سطح كمي و كيفي توليد علم خود- و ديگر كشورها را- بررسي مي‌كنند. نشريات در حوزه علوم انساني در ايران كه كيفيت و گستره بين المللي داشته باشند بسيار كم است و از اين رو، توليد يك نشريه تخصصي بين المللي ارزش بسيار بالايي دارد.
در حوزه اقتصاد دريا، صنايع دريايي و به طور كلي فعاليت‌هاي دريامحور، نشريه اي بين المللي و به زبان انگليسي در ايران نداشتيم و جاي خالي آن به خوبي احساس مي‌شد. در حوزه دريا، نشريات متعددي وجود دارد؛ اما مي‌دانيم كه تفاوت زيادي بين يك نشريه معمول با نشريه علمي و بين‌المللي وجود دارد. نشريه علمي، نشريه‌اي است مبتني بر مقالات علمي كه بر اساس روش تحقيق تدوين شده باشد و فرايند كسب مجوز نشريات علمي هم با نشريات مرسوم، كاملا متفاوت است. 
اقتصاد سرآمد: تاريخچه مختصري از شكل‌گيري اين نشريه بفرماييد:
براتي: با توجه به اينكه دانشگاه علوم دريايي در محافل بين‌المللي حضور دارد، مبناي خوبي براي شروع فعاليت نشريه بود . از اين رو، تقاضا كرديم كه نشريه‌اي براي «حقوق دريايي» منتشر شود. در سال 1395 طي نامه‌اي به وزارت علوم، تحقيفات و فناوري درخواست صدور مجوز ارائه شد. از آنجا که اين كه وزارت علوم، تحقيقات و فناوري براي صدور مجوز نشريه علمي بسيار سختگيرانه عمل مي‌كند، در نهايت ضرورت كار را تشخيص داد و مشروط بر اينكه نشريه به زبان انگليسي منتشر شود، حمايت لازم را انجام داد كه البته ما علاوه بر زبان انگليسي، زبان فرانسه هم به نشريه اضافه كرديم و در نهايت، مجوز نشر تحت عنوان «حقوق دریاها و سیاستگذاری  دریایی» از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي اخذ شد.
اقتصاد سرآمد: يك نشريه علمي، مبتني است بر هيات علمي متخصص. اين افراد چه كساني هستند و چگونه انتخاب شدند:
براتي: انتخاب هيات علمي كه مسلط به زبان انگليسي باشد، چالش مهمي بود كه با پيگيري مستمر به سرانجام رسيد و جمعي از استادان خبره، براي هيات علمي(تحريريه) نشريه انتخاب شدند. اين استادان عبارتند از:
دكتر محمد زارعي، دكتر فرهاد طلايي، دكتر اميرنظام براتي، دكتر محمد ابوعطا، دكتر علي‌رضا عليپور، دكتر مهراب داراب پور، دكتر حسن دولتي، دكتر گودرز افتخار جهرمي، دكتر نادر مرداني، دكتر سيد باقر ميرعباسي، دكتر ابوطالب مطلبي، و دكتر خيرالله پروين.
اقتصاد سرآمد: چارچوب اصلي محتواي نشريه كدام‌ها هستند و دوره انتشار چه زماني را در بر مي‌گيرد؟
براتي: تمركز بر اقتصاد دريايي، توسعه شهرهاي بندري، توسعه مناطق دريايي، حقوق محيط زيست، توسعه پايدار دريايي و به طور كلي حقوق دريايي از جمله چارچوب‌هاي  اصلي نشريه را شكل مي‌دهند.
همچنين در حوزه سياستگذاري دريايي رشته‌هايي مانند روابط بين‌الملل، مديريت دريايي و ديگر ميان‌رشته‌اي‌ها كه مرتبط با حوزه دريا باشند، مي‌توانند در اين نشريه منتشر شوند.  
به بيان ديگر:
- مدیریت امور دریایی     
- حقوق حاکم بر انجام پژوهش‌های علمی دریایی
- مطالعات بین رشته ای در مورد  ماهیگیری و خاویار 
-حقوق دریایی و توسعه دریا محور 
-کنوانسیون های دریایی و اجرای آنها در ایران
- مدیریت و سیاستگذاری گردشگری دریایی
-توسعه شهرها و بنادر دریایی در کشورهای در حال توسعه و  توسعه یافته 
-سیساستگذاری ساخت سازه های در بنادر و شهرهای مجاور دریاها و اقیانوس ها
-حقوق مصرف کننده در فراورده های دریایی
-اقتصاد آبی(Blue Economy)
-ناوبری دریایی و مقررات آن در مناطق دریایی و آبهای بین المللی
- حقوق توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست دریایی
- حقوق حاکم برساخت جزایر مصنوعی و دیگر تأسیسات مجاز
- حقوق حاکم بر استخراج نفت در دریا
- حقوق حل‌وفصل اختلافات و مراجع صلاحیت‌دار در چارچوب حقوق دریاها
- تحلیل آرای مراجع صلاحیت‌دار، حل‌وفصل اختلافات در چارچوب کنوانسیون 1982 حقوق دریاها
- امنیت دریایی و مقابله با جرائم دریایی (ازجمله تروریسم دریایی و دزدی دریایی)
-ارتباط بین حقوق تجارت بین الملل، حمل و نقل دریایی، حقوق دریاها و حقوق دریایی
همچنین این مجله علمی می‌تواند موضوعات بین‌رشته‌ای مرتبط درزمینه هایی همچون حقوق دریایی و توسعه پایدار دریایی و به طور کلی علم انسانی و دریا و توسعه مبتنی بر دریا را موردبررسی قرار دهد.
نشريه به صورت فصل‌نامه منتشر مي‌شود و در هر شماره، بين 24 تا 40 مقاله علمي كه در سطح بين‌المللي قابل قبول باشد، منتشر مي‌شود. 
اقتصاد سرآمد: آيا انتشار مقاله در مجله حقوق درياها و سياستگذاري دريايي، براي محققان ارزش علمي دارد؟ مي‌تواند امتياز لازم علمي را به آن‌ها بدهد و مجبور به انتشار در نشريات خارجي نباشند؟
براتي: حداقل در سطح آسيا، مجله‌اي مانند اين مجله نداريم و از اين نظر، منحصر به فرد است. و شايد اولين نشريه‌اي است كه به طور تخصصي و بين‌المللي در حوزه حقوق و سياستگذاري دريا توليد مي‌شود؛ از اين رو، از نظر امتيازدهي به پژوهشگران در سطح ساير نشريات بين‌المللي عمل مي‌كند و پژوهشگران مي‌توانند بدون خروج ارز، مقالات خود را با مبالغ بسيار كمتري در اين نشريه منتشر كنند و امتيازهاي علمي آن برخوردار شوند. 
بنابراين، اين نشريه داخلي مي‌تواند جايگزين نشرياتي مانند ISI شود و نيز در آينده، در سطح نمايه‌هاي بين‌المللي، نمايه سازي هم خواهيم كرد. 
نشريه اين قابليت را دارد كه براي ارتقاي رتبه استادان و دانشجويان تخصصي، نقش ايفا كند و با انتشار مقالات آن‌ها، امتياز لازم براي ارتقا در سطوح علمي فراهم كند؛ زيرا وزارت علوم تحقيقات و فناوري، تمامي امتيازات لازم را براي اين نشريه در نظر گرفته است. 
اقتصاد سرآمد و سخن پاياني:
پيش از اين، دانشجويان و استاداني كه نياز به نشر مقاله داشتند، مجبور بودند هزينه زيادي بكنند و مقالات خود را در نشريات بين‌المللي منتشر كنند؛ زيرا نشريه بين المللي كه در داخل كشور توليد و منتشر شود، در حوزه دريا وجود نداشت. انتشار مقاله در نشريات خارجي، مستلزم خروج ارز است؛ از اين رو، انتشار نشريه تخصصي بين‌المللي در داخل كشور، يك افتخار است كه به سختي به دست آمد و اخذ مجوز، جذب هيات تحريريه تخصصي و انتشار آن، كار بسيار سخت و طاقت‌فرسايي بود. به هر روي، اكنون نشريه‌اي داريم كه ارزش و اعتبار بين‌المللي دارد و به دو زبان انگليسي و فرانسه، ميلياردها مخاطب در سراسر دنيا را تحت پوشش قرار مي‌دهد و مانع خروج ارز هم مي‌شود. 
براي چنين موفقيت و دستاوردي، از تمامي كساني كه در فرآيند كسب مجوز تا انتشار نشريه حقوق درياها و سياستگذاري دريايي، ياري رساندند، قدرداني مي‌كنم. 
Intenational Jounal of Maritime Policy (IJoMP)
به دنبال تحلیل «حقوق دریاها و سیاستگذاری  دریایی» هستیم
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه