گروه بازرگانی- اعظم زندیه - به عقیده صاحب نظران، مشوق‌های فعلی و معافیت‌های مناطق آزاد با وجود آن که اصل آن یک الزام مهم است، به دلایلی از جمله نبود توجه به جایگاه مناطق آزاد در سپهر اقتصادی کشور، نادیده گرفتن توسعه زیرساخت‌های نرم و سخت توسط حاکمیت، عدم وجود امنیت سرمایه‌گذاری و اقتصادی و نبود تناسب معافیت‌ها با نوع فعالیت‌های اقتصادی، همگی باعث شده تا ایران نتواند در جذب سرمایه به مناطق آزاد موفق عمل کند. در بیش از ۹۰ درصد کشورهایی که منطقه آزاد ایجاد کرده اند دو معافیت مالیاتی و گمرکی برای آن در نظر گرفته اند دیده می‌شود که مهم ترین مشوق ها در بخش جذب سرمایه گذاری در مناطق آزاد به کار گرفته شده اند. انواع دیگری از مشوق ها و معافیت ها هم وجود دارند که بیشترین تاثیر را این دو نوع معافیت دارند. در کشور ما میزان کمی و کیفی دو مشوق ارایه شده قابل مقایسه با دیگر کشورها نیست. 
به گزارش اقتصادسرآمد، برای اینکه اقتصاد ایران از وابستگی نجات پیدا کند مناطق آزاد هفت‌گانه‌ای تشکیل شد و قرار بود برای آن منطقه و شهر کل کشور عوایدی داشته باشند اما اکنون حدود ۲۷ سال می‌گذرد و این اتفاق نیفتاده است. ثبات سیاستگذاری اقتصادی و تجاری یکی از عوامل اصلی موفقیت در دستیابی به اهداف مناطق آزاد دنیا بوده است که در ایران این متغیر هم وجود ندارد و به راحتی برخی معافیت های مالیاتی برای مناطق آزاد به یکباره حذف می شوند که دلیل آن جز وجود برخی سودجویی ها نمی تواند باشد. 
وقتی ایده‌ اقتصاد مقاومتی توسط مقام معظم رهبری مطرح شد ما به این دیدگاه رسیدیم ابتدا باید شاخصه‌ها و عواملی که شرایط را آسیب‌پذیر می‌کنند شناسایی کنیم تا کشور را نسبت به آن‌ها مقاوم سازیم و در این بین یکی از مشکلات اصلی اقتصاد، قاچاق و یکی از محل‌هایی که در آن قاچاق انجام می‌شد مناطق آزاد بود. عدم توجه سبب شده است مناطق آزاد ما به اعتبار بین المللی نرسند و در جذب سرمایه گذار نیز عملکرد قابل توجهی نداشته باشند.
مناطق آزاد در بند!
خورشید گزدرازی، رئیس اتاق بازرگانی صنایع و معادن بندر بوشهردر گفت و گو با اقتصادسرآمد با بیان اینکه مناطق آزاد ایران از جذابیت کافی برای جذب سرمایه گذار برخوردار نیست، به خبرنگار ما، گفت: تا زمانی که در کلیت موضوع مشکل وجود داشته باشد، سخن راندن از جزء محلی از اعراب ندارد چرا که با تسری قوانین مغایر با روح مناطق آزاد مثل ارزش افزوده محدودیت بیشتر شده است. 
اهداف کشورهای موفق درایجاد مناطق تجاری
وی افزود: هدف مهم کشورهای موفق در تأسیس مناطق آزاد این بوده که این مناطق به عنوان پایلوت انتخاب شوند و یک‌سری قوانین و مقررات و شرایط اجرایی شود و در صورت نتیجه مثبت به سرزمین اصلی تسری یابد. متاسفانه این کارکرد در مناطق آزاد کشور جایگاهی ندارد.
چرا سرمایه گذاری در مناطق آزاد جذاب نیست
به گفته این فعال بازرگانی کشورمان، سرمایه گذاران خارجی با مطالعه قانون چگونگی اداره مناطق آزاد، جذب شده و برای سرمایه گذاری اقدام می‌کنند اما وقتی برای شروع کار در ایران اقدام می کنند و متوجه برورکراسی صدور مجوز می‌شوند از حضور در مناطق آزاد ایران خودداری کرده و از ایران خارج می‌شوند.  
در ساختار اقتصادی فعلی مشوق ها و معافیت ها تاثیری بر عملکرد مناطق آزاد ندارند
وی افزود: در ساختار اقتصادی فعلی و با توجه به ضوابط و مقررات اقتصادی و تجاری کشور، مشوق ها و معافیت ها تاثیری بر عملکرد مناطق آزاد نخواهد داشت و اهدافی مانند رشد اقتصادی و رشد صادرات غیرنفتی در این مناطق محقق نخواهد شد.
زیرساخت لازم برای ادامه حیات مناطق آزاد فراهم شود
گزدرازی تاکید داشت: با عدم توسعه زیرساخت های لازم و غیره به اهدافی مانند رشد صادرات دست نیافته ایم لذا داشتن یک منطقه آزاد با کیفیت بالا در حوزه زیرساخت‌های سخت و نرم، بهتر از ده ها مناطق آزاد با وضعیت فعلی است که هیچ جایگاهی در تولید ملی ندارند.وی افزود: چنانچه زیرساخت‌های سخت مانند فرودگاه، راه، برق برای مناطق آزاد فراهم نباشد طبیعی است که این مناطق به اهداف خود دست پیاد نکنند. دلیل این که باید قوانین و مقررات اقتصادی و تجاری سرزمین اصلی به تدریج مشمول مناطق آزاد هم باشد بر ما روشن نیست و همینطور است قوانین اداری سرزمین اصلی باید مشمول مناطق آزاد هم باشد. جذابیت مناطق آزاد وجود برخی مشوق‌ها و معافیت‌هایی است که نباید از این مناطق گرفته شوند تا سرمایه گذار داخلی و خارجی رغبت بیشتری برای حضور در آن احساس کند.
در حال حاضر ۶۰ الی ۷۰ درصد قوانین مناطق به فعل درنیامده و قوه مقننه بعنوان دستگاه نظارتی بر اجرای قوانین ابتدا باید در صدد باشد که چرا قوانین مناطق آزاد تجاری به مرحله اجرا گذاشته نشده است و چنانچ این قوانین نیاز به بازنگردی دارند اصلاح شده و فرآیند تسهیل سرمایه گذاری در این مناطق فراهم شود ببینند متاسفانه مجلس به جای اجرای وظایف قانونی خود، با لوایح دولت علیه مناطق موافقت کرده و محدودیت‌ها را افزایش داده است.