کیفیت به شرط وجب!

مرجان کریمی 
«مدیریت کیفیت» یکی از ارکان اداره صحیح و درست یک سازمان(محصول) است و در دنیای مدیریت و سازمان و در منابع علمی آن بسیار جا افتاده و اهمیت پیدا کرده است به نحوی که رشد و پیشرفت مستمر و متوازن بدون مدیریت کیفیت، غیرممکن به نظر می¬رسد. 
از زمانی که دمینگ امریکایی در ژاپن، بر اساس حلقه معروف به «حلقه دمینگ» تحول شگرفی در صنعت و تکنولوژی ژاپن خلق کرد، مساله توجه به کیفیت و مدیریت آن در صدر مباحث علمی و عملی مدیریت قرار گرفت و سپس با خلق ایزوها و مدل های مختلف کنترل کیفیت مانند مدل ای اف کیو ام، به اوج رسید و همچنان در حال به روز شدن و قوی تر شدن است. 
سخن مهم و معروفی است از هارینگتن که نقل به مضمون می گوید: 
اگر بخواهیم مدیریت کنیم، باید بتوانیم کیفیت را به درستی کنترل و سنجش کنیم. 
به عبارت دیگر، سازوکاری اگر نتواند کیفیت را کنترل و سنجش کند، قادر به مدیریت آن نخواهد بود. در همین رابطه و مرتبط با شیلات باید پرسید: آیا شیلات کنترل کیفیت می کند؟ اصولا آیا شیلات قائل به مدیریت کیفیت هست؟ آیا سازوکاری برای کنترل و مدیریت کیفیت دارد؟ 
به راحتی با نگاهی به عامی ترین سند علمی به نانم ویکی پدیا می توان دریافت که مدیریت کیفیت، تضمینی است برای پایدار بودن محصولات و خدمات سازمان‌ها و یکی از بحث های جدید در زمینه تولید و خدمات است. گرچه سابقه آن به ابتدای تاریخ نیز می‌رسد اما مفهوم نوین کیفیت محصول قرن ۲۰ است. بر طبق یکی ازنگرش ها :مدیریت کیفیت یعنی نظارت بر فرایند ساخت و تولید محصول برای ایجاد اطمینان از مطابقت محصول با آنچه مورد نظر طراح یا مشتری بوده‌ است. این نظارت از مرحله دریافت و سفارش مواد اولیه تا خدمات پس از فروش را شامل می‌شود. بدین ترتیب طیف وسیعی از فعالیت‌ها را شامل می‌گردد.
از جمله فعالیت‌های مربوط به مدیریت کیفیت یکی تضمین کیفیت و یکی کنترل کیفیت است. مدیریت کیفیت شامل چهار حوزه اصلی می‌باشد که عبارتند از:  برنامه‌ریزی کیفیت، تضمین کیفیت، کنترل کیفیت و بهبود کیفیت.
 در سه وجه گفته شده، یعنی برنامه ریزی، تضمین و کنترل کیفیت، در سازمان ها لازم است اسناد معین و مشخصی وجود داشته باشد. از اصول ایزوهاست که هر اقدامی، سند معین و معتبری داشته باشد. بنابراین، سخن از مدیریت کیفیت با احتمال و امیدواریم و خواهد شد و در نظرداریم و.... معنا ندارد؛ بلکه زمانی معنا پیدا می کند که سند برنامه ای، روش های تضمین و رویه های کنترل کیفیت دقیق طراحی شده و با نفرات آموزش دیده طبق برنامه پیگیری شود. حال آیا چنین اسنادی در سازمان شیلات ایران وجود دارد؟ آیا به مقوله مدیریت کیفیت نگاه حرفه ای و اقدام عملی شده است؟ 
شواهد نگران کننده هستند. تقریبا هیچ چیزی به عنوان مدیریت کیفیت نه در تولید و نه در خدمات در بستر عمومی شیلات وجود خارجی ندارد. رکن سازمانی مبنی بر ارتقاء کیفیت وجود دارد و یک اداره کل مامور به این مهم است؛ اما سندی مبنی بر یک برنامه کلان ملی برای مدیریت کیفیت انواع محصولات و فرآیندهای شیلات وجود ندارد و اگر هم وجود دارد، جایی در باره آن نشنیده و نخوانده ایم. سندی منتشر نشده بلکه هر چه هست از مجموع مصاحبه های مسئولان گذشته و حال می توان برداشت کرد و برداشت کلی نگارنده این است که چیزی به نام مدیریت کیفیت در کاغذ و بر سر در اداره کل هست؛ اما چیزی در عمل مشاهده نمی شود به دو دلیل عمده و بنیادین:
اول: هیچ سندی مبنی بر برنامه ریزی کلان مدیریت کیفیت برای شیلات وجود ندارد
دوم: تمامی فرایند مدیریت کیفیت در حوزه شیلات به طور کامل در اختیار سازمان شیلات قرار ندارد. 
بررسی کوتاهی بر این دو دلیل شاید برای مسئولان امر هشداردهنده باشد:
ادامه در همین صفحه 
کیفیت به شرط وجب!
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه