کاهش تراز آب دریای خزر حجم گل ولای انباشته شده در حوضچه و کانال دسترسی به بنادر را بیشتر می‌کند و نگرانی از به گل نشستن بنادر را شدت بخشیده است.
به گزارش اقتصادسرآمد، سه بندر شامل امیرآباد، نوشهر و فریدونکنار در مازندران فعال و هم اکنون حجم عملیات در این بنادر کمتر از ظرفیت اسمی آن بوده و از مهمترین دلایل آن پهلو نگرفتن شناورهای بزرگ تجاری است.بنابر گزارش مهر ،تبعات پس رفتن آب دریای خزر طی سال‌های گذشته، اثراتش را امروز بر کرانه شمالی و استان‌های حاشیه بیشتر نمایان کرده است و کم عمق شدن سطح حوضچه و کانال دسترسی بنادر در پی افزایش گل ولای و رسوبات، خطر به گل نشستن و تعطیلی فعالیت‌های بندری را بیش از پیش به صدا درآورده است.با آنکه هر ساله عملیات لایروبی بنادر در شمال کشور و مازندران صورت می‌گیرد اما حجم رسوبات برجای مانده بسیار بالا است و تأمین تجهیزات و نگاه ملی برای لایروبی، دریچه‌های اقتصادی مازندران ضروری به نظر می‌رسد.همچنین مازندران به دلیل واقع شدن در کریدور تجاری و ارتباطی شمال – جنوب بیش از هر زمانی به بنادر فعال و پویا نیاز دارد و یکی از راه‌های تحقق این هدف، رفع موانع و لایروبی اسکله‌ها و حوضچه‌ها به شمار می‌رود.بندر امیرآباد با پسکرانه بیش از هزار هکتاری و داشتن ۱۵ اسکلت به عنوان منطقه ویژه اقتصادی و هاب تجاری مازندران در شرق استان نقش آفرینی می‌کند و به عنوان بندر نسل سوم در کشور محسوب می‌شود.
کاهش تراز آب دریای خزر و افزایش رسوبات
محمدتقی انزان پور مدیرکل بنادر و دریانوردی امیرآباد با بیان اینکه توسعه حمل و نقل دریایی و تعاملات تجاری با کشورهای حاشیه و توسعه کریدورهای شمال – جنوب مستلزم تأمین و تقویت زیرساخت‌ها است، لایروبی اسکله و حوضچه را از طرح‌های راهبردی عنوان کرد.وی در گفتگو با خبرنگار کاهش تراز آب دریای خزر و کاهش طبیعی عمق حوضچه‌ها طی سال‌های گذشته را از جمله دغدغه‌ها ذکر کرد و گفت: این بندر از جمله بنادر فعال حوزه خزر در پهلودهی شناورهای فعال با عمق‌های مختلف است و برای توسعه امور دریانوردی باید بیش از پیش به موضوع لایروبی توجه شود.
وی با بیان اینکه هم اکنون کشتی‌های تجاری ظرفیت بالا در بندر پذیرش می‌شود، گفت: با توجه به روند کاهشی و سینوسی تغییرات آب دریای خزر باید از تجهیزات مدرن لایروبی و علائم کمک ناوبری، عمق مناسبی را در بنادر ایجاد کنیم.انزان پور ایجاد تردد ایمن و مطمئن برای کشتی‌ها را از اولویت‌ها بیان کرد و گفت: بازکردن کانال ورودی نیازمند لایروبی مستمر به شمار می‌رود زیرا پس روی آب دریای خزر سبب کاهش عمق و ایجاد مشکل در زمینه تأمین عمق مناسب است.به تاکید کارشناسان با توجه به کاهش تراز آب دریای خزر و پس روی آن، لایروبی اسکله و کانال‌های ورودی راهکاری مطمئن برای مقابله با این چالش است، از این رو توسعه تجهیزات برای لایروبی و افزایش اعماق اسکله‌ها مسئله مهم محسوب می‌شود.
رفع تعارضات و موانع فراروی لایروبی
 ضروری است
محمدعلی حبیبی کارشناس ارشد امور دریایی با اظهار اینکه عمق کانال ورودی باید بین ۶.۵ تا هفت متر و عرض ۶۰ تا ۹۰ متر توسعه داده شود، رفع تعارضات و موانع فراروی را برای اجرای طرح‌های عمق بخشی به اسکله‌ها ضروری دانست.وی د با بیان اینکه لایروبی مهمترین دغدغه فراروی بنادر محسوب می‌شود، گفت: هر چند عمق موجود در بنادر استان جوابگوی نیازمندی‌ها است اما باید برای پیشگیری از مشکلات احتمالی نسبت به لایروبی مداوم برنامه ریزی شود.در حال حاضر رسوبات انباشته شده در بنادر مازندران بیش از یک میلیون مترمکعب تخمین زده شده و توسعه حمل و نقل دریایی با کشورهای همسایه نیازمند تسریع در اجرای طرح‌های لایروبی است. سعید کیا کجوری مدیرکل بنادر و دریانوردی مازندران نیز ایمن سازی کانال دسترسی و حوضچه بندر را برای تردد ایمن کشتی‌ها مسئله حیاتی دانست و گفت: با بکارگیری توان بخش خصوصی و اداره کل هر ساله نسبت به لایروبی و رفع مشکل بندر اقدام می‌شود.
فکری به حال رسوبات و لایروبی شود
وی کاهش تراز آب دریای خزر سبب رسوب گذاری بیان کرد و گفت: با این حال تردد شناورهای دریایی با تلاش همکاران و لایروبی کانال و مسیر دسترسی بدون مشکل در حال انجام است.وی با تاکید براین که اگر فکری جدی به حال رسوبات انباشته و لایروبی بنادر نشود در آینده دور با مشکلاتی روبرو خواهیم شد خواهان توجه ملی و استانی برای تحقق این هدف شد.
بندر نوشهر ظرفیت پذیرش کشتی‌هایی با ظرفیت ۶۵۰۰ تن و عمق آبخور ۵.۵ مترمکعب را داراست و به دلیل بالا بودن سطح رسوبات تاکنون پهلوگیری کشتی‌ها و شناورهای بزرگ در آن محقق نشده است. همچنین طی سال‌های اخیر به دلیل کاهش تراز آب دریای خزر، سطح آب تا یک متر کاهش یافت و رسوب گیری شدید و نبود ادوات لایروبی مشکلات ناشی از آن را بیشتر کرده است. در سال جاری در بندر نوشهر اقدام به خرید لایروبی هزار مترمکعبی ارس شد که با انتقال آب به بندر بخش زیادی از مشکلات این حوزه رفع می‌شود.طبق آخرین بررسی‌ها و یافته‌های مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر، سطح آب دریای خزر در سال آبی گذشته (۱۴۰۱-۱۴۰۰) با تشدید روند کاهشی، بیش از ۲۷ سانتی‌متر نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش‌یافته است از این رو آمادگی‌های لازم برای شرایط آتی خزر از نظر کاهش سطح آب و پیامدهای آن بر سواحل، کاربری‌های متنوع، اکوسیستم و محیط زیست و غیره تحت عنوان برنامه جامع مدیریت آثار کاهش سطح آب خزر ضروری به نظر می‌رسد.