مرتضی توکلی- تغذیه، کشاورزی و تولید انرژی از دریا، اقتصاد و بازرگانی دریا، ظرفیت های جنگلهای حرا و منفعت زیستی آن،ظرفیت هایی مانند جنوبگان، تامین منابع آب شرب از دریا و رویکرد جهانی مثل اسیدی شدن اقیانوس، فقراکسیژن اقیانوس، بحث کاهش تنوع زیستی و همچنین به خطر افتادن تنوع زیستی و بحث میکروپلاستیکها زمینه هایی است که در کشور مورد غفلت قرار گرفته اند. وجود منابع آبی مانند دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان در کشور، لزوم استفاده از این ظرفیت ها را بیش از پیش مهم کرده است. باتوجه به اینکه کشور ماکشوری خشک به حساب می آید، تامین آب شرب از دریا یکی از مسائل مهم در کشور است و می توان ازظرفیت آب های دریاها برای رفع این موضوع استفاده کرد و بدون شک علاوه بر تامین نیاز مردم در داخل کشورمی توانند ارزآوری نیز به همراه داشته باشد.علاوه بر محورهای جهانی، باید به حوزه های داخلی نیز توجه داشته باشیم. مثلا در عرصه محیط های آبی،سواحل، مخاطرات، انرژی، اقتصاد مقاومتی مبتنی بر دریا، تغذیه و ... باید وارد عمل شویم و زنجیره دانش راتعریف و اجرایی کنیم تا منفعت آن به مردم و کشور عزیزمان عاید و واصل شود.همانطور که می دانید علوم به سه دسته بنیادی، توسعه ای و کاربردی تقسیم می شود. نگاه ما در پژوهشگاه نگاه کاربردی است، ما در زمینه نظریه پردازی در حوزه علوم اقیانوسی ضعیف هستیم. نگاه پژوهشگاه این است .تولیدات براساس معیار منطقی و علمی باشد که کمک کند شاخص های انتظاری عوض شود. ما قصد داریم مرجعیت علمی را در سطح ملی و منطقه ای تثبیت کنیم، نگاه علمی تر به مسائل داشته باشیم، به حوزه فناوری های دریایی وارد شویم...
در زمینه دیپلماسی علمی فعال تر باشیم سعی می کنیم به عرصه های جدید چون هوشمندسازی وارد شویم دکتر مرتضی توکلی در خصوص فعالیت های پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی گفت: پژوهشگاه با در حوزه » کاوشگر خلیج فارس « دارا بودن آزمایشگاه مرکزی با تجهیزات مناسب، متخصصان زبده و همچنین مطالعات و پژوهش های دریایی فعال است. کاوشگر خلیج فارس یکی از بهترین کاوشگرها و مجهز به چهار آزمایشگاه شیمی، زیست، فیزیک و زمین شناسی دریا و واحد آب شیرین کن است و تاکنون در 9 گشت تحقیقاتی توسط متخصصان پژوهشگاه به مطالعه و کاوش در خلیج فارس و دریای عمان پرداخته است و می تواند در جهت شناسایی سواحل مکران به عنوان سواحل ناشناخته کشور نقش بسزایی ایفا کند.  ما تلاش می کنیم نقش حاکمیتی پژوهشگاه را با کمک کشتی تقویت کنیم. همچنین تلاش می کنیم تا گشت ها فقط به تولید مقاله منجر نشود، بلکه به تولید دانشی منجر شود که برای کشور سودمند باشد. وظیفه پژوهشگاه فقط تولید مقاله و چاپ در مجلات نیست، باید بدانیم و بفهمیم که داده های خودمان را مدیریت کنیم طوری که به نفع سرزمین مان باشد. 
نباید وارد تولید مقالات مرتبط با داده های خام شویم باید محصول نهایی را تولید کنیم. مثلا در حوزه استخراج پروتئین وارد شویم. ما نباید در ابتدای زنجیره دانش که دیتا است، درگیر شویم بلکه باید انتهای زنجیره، خروجی ما باشد. ما سه رسالت، علمی که ناظر بر جایگاه ما در وزارت علوم، رسالت اجتماعی سرزمینی و رسالت بین المللی داریم که می توانیم با آنها به نوعی برکات و زحمات همکاران را در حوزه علمی ترویج دهیم. 
در این زمینه چند برنامه اساسی شامل: تثبیت مرجعیت علمی، بحث وارد شدن به فناوری های دریایی مثل رباتیک و سنسورهای هوشمند، پیوستن به پیمان جنوبگان، ارتقای دیپلماسی علمی، تقویت کرسی های نظریه پردازی و مخاطرات دریایی، شبکه سازی را میان مراکز تحقیقاتی دریایی، تقویت همکاری با مرکز منطقه ای آموزشی پژوهشی اقیانوس شناسی غرب آسیا تحت پوشش یونسکو، تغذیه دریایی، بحث آب شیرین کن ها، آشنا کردن مردم با حوزه اقیانوسی و دریاها، شبکه سازی میان مراکز تحقیقاتی دریایی تقویت آن، تقویت کرسی های نظریه پردازی در اقیانوس شناسی، وارد شدن به حوزه های جدید مخاطرات، معرفی ظرفیت های دریایی به مردم، تقویت ارتباطات دانشگاهی، تقویت ارتباط با سازمان های ملی و منطقه ای، شناخت سواحل مکران و استفاده از ظرفیت کاوشگر و برگزاری گشت تحقیقاتی دریایی با حضور دانشجویان در دستور کار ما قرار دارد. رئیس پژوهشگاه در خصوص توسعه مبتنی بر دانش و دانش بنیان بودن گفت: براساس نگرش مقام معظم رهبری اگر بخواهیم فراتر نگاه کنیم، دانش بنیان بودن فقط دانش رسمی نیست. دانش بومی هم دانش اساسی است و باید به آن پرداخت. ایران در عرصه مطالعات و دانش بومی دریایی سوابقی دارد. باید در زنجیره دانش که از شناخت شروع می شود و تا رسیدن به ثروت یا علم نافع، ادامه می یابد همه اجزای زنجیره را در نظر داشت. ولی ما برنامه منسجم و گسترده ای برای فعال شدن در حوزه های دانش بنیان ها به خصوص در پهنه های سواحل و دانش بومی در دست اقدام داریم. برای تحقق این هدف راهبردهایی مدنظر است؛ از جمله اینکه توسعه دانش بنیان ها را فقط به پژوهشگاه منوط نکنیم و از ظرفیت های دستگاه های دیگر هم استفاده کنیم و ضمن پرهیز از دوباره کاری هم افزایی نیز داشته باشیم و شبکه علمی ایجاد کنیم. پژوهشگاه در زمینه ایجاد شرکت های دانش بنیان و یا راه اندازی پارک فناوری تخصصی، آمادگی دارد وارد عرصه شود و در این راستا مذاکراتی را نیز برای راه اندازی پارک داشته ایم. وظیفه این است که باید اقتصاد مردمی و بومی شود، قدر تولید کننده را دانست و حوزه را تسهیل گری کرد. رسالت پژوهشگاه در بحث اقتصاد مقاومتی در این راستا آماده سازی و ارائه دانش مرتبط با این حوزه است.ئ توکلی تصریح کرد: هم اکنون مطالعاتی در خصوص پایش وضعیت آلاینده های نفتی در شمال و جنوب کشور در حال انجام داریم. همچنین در زمینه مطالعات نفتی مذاکراتی را داشته ایم که مستلزم تجهیزات جدید مانند ربات ها است که زیر آب بتوانند آلودگی را تشخیص دهند و ) ROV ( هوشمند که از زیر آب فیلمبرداری کند. بخشی ازرسالت و فعالیت های این پژوهشگاه را در توسعه فناوری های نوین دریایی به ویژه در حوزه رباتیک دریا تعریف کرده ایم؛ چرا که این ربات ها در شناسایی بستر دریا کاربرد دارند. اگر ربات های دریایی را در اختیار داشته باشیم، قادر خواهیم بود بستر دریای خزر و یا دریای عمان و خلیج فارس را بررسی کنیم. ربات های زیردریایی معمولا از طریق کاوشگرها به اقیانوس یا دریا منتقل می شوند و براساس معیارهای استاندارد اندازه گیری می کنند. ولی در ایران فعلا این سیستم ها را نداریم.
*رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی