گروه بازارسرمایه - مسعود وطنخواه - در وانفسایی که بیشتر معامله‌گران به دنبال فروش سهام خود یا همان فرار از بورس بودند، گروهی از افراد با تجربه در حال تکمیل خرید برای بهینه کردن پرتفوی خود بودند، رفتارهای دوگانه در بازار سرمایه در دو گروه حرفه‌ای و آماتور در چند روز گذشته نشان می‌دهد که بازار بورس در حال نوعی پوست‌اندازی یا دگردیسی است، به عبارت دیگر، جنس و مفهوم بازار سرمایه در حال تغییر است.
پس از دو روز ریزش تند (یکشنبه و دوشنبه)، اندکی از ضرباهنگ نزولی شاخص کل بورس در روز سه‌شنبه کاسته شد. شاخص کل بورس که یکشنبه و دوشنبه گذشته به ترتیب کاهش حدود 95 و 126هزار واحد و در مجموع دو روز کاری یادشده رکورد 221واحد کاهش را تجربه کرده بود. در سومین روز کاهش رفتار معقولانه‌تری از خود نشان داد که نشان از تخلیه هیجانات گروهی از معامله‌گران می‌دهد.
کاهش 95هزار واحدی شاخص کل به دلیل اینکه رکوردی منحصر به فرد بود آن چنان سبب غافلگیری بیشتر فعالان بازار سرمایه شد که عجله و چشم‌بسته بودن برای فروش به هر قیمت و دور از تحلیل سبب شد صف‌های فروش روز دوشنبه پر حجم‌تر شود؛ به طوری که ریزش 126هزار واحدی را رقم زد.

دوشنبه سیاه
رکورد سقوط 126هزار واحدی روز دوشنبه بورس سبب شد که فعالان رسانه‌ای نام «دوشنبه سیاه» برای این روز انتخاب کنند.
پایگاه خبری بورس پرس در این باره نوشت: «دوشنبه یکی از سخت‌ترین و بدترین روزهای بورس و سهامداران بود و بار دیگر ثابت شد این بازار با وجود عمر 55 ساله و ارتقا سواد مالی اغلب بازیگران و گرانی دلار و ارزانی سهام و... هنوز که هنوز از عمق قابل قبولی برخوردار نیست و همچنان اسیر جو روانی و شایعات و ... است.
براساس این گزارش، بازار سهام با وجود دلار بیش از 50 هزار تومانی از اواخر سال گذشته روند صعودی داشت و عبور شاخص بورس از خط مقاومت 2.5 میلیون واحدی، امیدهایی را برای خروج از چنبره رکود 3 ساله و بهبود اوضاع زنده کرد. ریزش 95 هزارتایی دماسنج بازار طی یکشنبه اصلاح بازار اطلاق شد اما سیر نزولی ادامه یافت و بازار معاملات دوشنبه را با ریزش بیش از 56 هزار واحدی آغاز کرد و منجر به تشدید نگرانی‌ها از آینده حتی کوتاه‌مدت بازار شد.»

فروش سهام فولاد شاهرود
اما در همین وانفسایی که بیشتر معامله‌گران به دنبال فروش سهام خود یا همان فرار از بورس بودند، گروهی از افراد با تجربه در حال تکمیل خرید برای بهینه کردن پرتفوی خود بودند، عرضه تقدم صرف سهام فولاد شاهرود یکی از همین موارد بود که در بازاری سراسر قرمز عرضه شد اما عطش بالای خریداران مجالی برای خودنمایی فروشنده نداد و در نهایت هم همه سهام فولاد شاهرود به فروش رفت.
رفتارهای دوگانه در بازار سرمایه در دو گروه حرفه‌ای و آماتور در چند روز گذشته نشان می‌دهد که بازار بورس در حال نوعی پوست‌اندازی یا دگردیسی است، به عبارت دیگر، جنس و مفهوم بازار سرمایه در حال تغییر است.
توصیه کارشناسان بورس به معاملات به دور از هیجان از یک سو و از سوی دیگر، رفتار عامه سرمایه‌گذاران در فروش سهام خود به هر قیمتی خود نشان‌دهنده واگرایی است که بورس رخ داده است. البته ریزش بورس در سال 99 و به تبع آن زیان سرمایه‌گذاران بازار سرمایه، متاسفانه خاطره‌ای تلخ است که همین امر را شاید بتوان یکی از دلایل هجوم افراد برای فروش دانست.
ترس ریزش سال 99
رضا گلستانی، کارشناس بازار سرمایه زیان سهامداران در سال 99 را خاطره‌ای تلخ توصیف کرد و در همین مورد به خبرگزارس فارس گفته بود: «متأسفانه ترسی که ریزش سال 99 در سهامداران ایجاد کرده است، شبیه خاطره‌ای هولناک است که به این راحتی از ذهن مردم پاک نخواهد شد.»
او ادامه داده بود: «فروش حجم عظیمی از برگه‌های سهم در صف خرید نمادهای شاخص ساز مانند یک ماشه عمل کرده و هراس جمعی در سرمایه‌گذاران خرد ایجاد کرده است.»
گلستانی تصریح کرده بود: «سهامداران باید صبور باشند، زیرا اکثر نمادها در صف فروش قرار دارند و هر لحظه ممکن است جهت عوض شود و سهامداران باید همان سهام را با قیمت بالاتر خریداری کنند.»    
گروهی از کاشناسان نیز ریزش اخیر را هم‌جنس با کاهش‌های عادی سال 98 عنوان می‌کنند و با این نزول‌ها را برای ادامه روند صعودی لازم می‌دانند.

اصلاح موقت
کاویان عبداللهی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با تعادل در خصوص ریزش بازار گفته است: «با توجه به اینکه بازار یک رشدی را داشت و هر بالا رفتنی یک اصلاح را می‌طلبد، ما انتظار این اصلاح را داشتیم نه با این قدرت. وی ادامه داد: البته ریزش بازار ابن سرعت و اعداد بیشتر شاید بتواند در بحث زمان و فرسایشی شدن اصلاح‌ها برای سرمایه‌گذاران بهتر عمل کند و آن زمان اصلاح زودتر سپری شود و بازار بتواند به شرایط عادی خود بازگردد.»
عبداللهی در نهایت خاطرنشان کرده است: «این تجربه ریزش در اردیبهشت سال ۹۸ نیز در بازار رخ داد و یک اصلاح کوتاهی بازار داشت و پس از آن شروع به حرکت کرد. با توجه به اتفاقاتی که در گذشته افتاده و داستان تاریخ تکرار می‌شود را مدنظر قرار دهیم فکر نمی‌کنم شرایط ترسناک و خطرناک‌تر شود.»

کاهش 8هزار و 500 واحدی شاخص کل بورس
شاخص کل بورس پس از دو روز اندکی آرام گرفت و با حرکت معقولانه‌تر در مقایسه با دو روز یکشنبه و دوشنبه گذشته، روز سه‌شنبه تنها افت 8هزار و 500 واحدی را ثبت کرد.
شاخص کل بورس ابتدا با هجوم فروشندگان در اول وقت آغاز کرد که همین امر سبب شد با افت 54هزار واحدی تا ساعت 9 و نیم تا سطح 2میلیون و 260هزار واحدی پایین بیاید، اما در ادامه و با فروکش کردن هیجانات فروش و رشد تقاضا موجب شد که شاخص بورس روند صعودی پیدا کند و 45هزار واحد از کاهش را جبران کند که سرانجام در تراز 2میلیون و 305هزار واحد ایستاد.

ادامه روند نزولی در آخرین روز کاری
شاخص کل بورس آخرین روز کاری هفته گذشته را هم با کاهش 28هزار واحدی به کار خود پایان داد و در سطح 2میلیون و 277هزار واحد ایستاد. علی‌رغم اینکه افت 28هزار واحدی در نوع خود قابل توجه است، اما در مقایسه با ریزش 126هزار واحدی در دو روز یکشنبه و دوشنبه گذشته، نشان‌دهنده کاسته شدن از فشار فروش است.

ریزش 241هزار واحدی در هفته گذشته
شاخص کل بورس که 13 اردیبهشت در تراز 2میلیون و 514هزار واحد بود در 5 روز کاری هفته گذشته با کاهش 241هزار واحدی، بازدهی منفی 9 و نیم درصدی را ثبت کرد. بازدهی 9.5 درصدی در یک هفته وقتی ملموس‌تر است که بازدهی سود بانکی در یک‌سال حدود 20درصد است. به عبارت دیگر، بازدهی شش ماه در سپرده‌های بانکی را بازار سرمایه در عرض 5 روز کاری از سرمایه‌گذاران بورسی گرفت.