صادق زحمت‌زاد خوری - امروزه صنعت گردشگری (توریسم) در دنیا یکی از منابع مهم درآمد و در عین حال، از عوامل موثر در تبادلات فرهنگی بین کشورهاست و به عنوان گسترده‌ترین صنعت خدماتی جهان حایز جایگاه ویژه‌ای است. از این رو، بسیاری از کشورها در رقابتی نزدیک و فشرده در پی‌افزایش بیش از پیش منافع و عواید خود از این صنعت هستند. 
انواع فعالیت‌هایی که در فضای یک بندر تفریحی (مارینا) می‌تواند شکل بگیرد: 
- فعالیت‌های عمومی شامل: باشگاه‌ها و کلوب‌ها، رستوران‌ها، فضاهای اداری، فضاهای بازی کودکان و فضای تفریحی بزرگسالان.
- فروشگاه‌ها شامل: انواع فروشگاه‌های غذایی و عمومی، کتاب فروشی‌ها، فروشگاه لوازم کشتی، قایق‌ها، شنا و... 
- فعالیت‌های اطلاع رسانی و خدمات‌رسانی شامل: بانک، مراکز اطلاع‌رسانی و پست‌خانه‌ها، دفتر خدمات مراجعین (مانند پزشکی و...)، نگهداری حیوانات و..... 
- خدمات و امکانات جنبی قایق شامل: تعمیرات و نگه‌داری قایق‌ها، فروشگاه قایق‌ها، معاملات قایق بیمه و...
- ورزش‌ها و تفریحات وابسته به آن مانند قایق پارویی، پدالی و موتوری، اسکی روی آب، جت اسکی، غواصی ،شنا، ماهیگیری، آموزش قایق رانی، اسکواش و.....
- خدمات مشترک اقامتی از قبیل: هتل‌ها متل‌ها، ویلاهای شخصی،کاروان، خیمه و چادرها، و حیاط‌های تفریحی و ...
- فعالیت‌ها و خدمات فرهنگی شامل: موزه‌ها کتابخانه‌ها دانشگاه‌ها و آمفی تئاتر و...
معرفي الگوهايي براي شكل‌گيري بنادر تفريحي-گردشگري:
- اتصال محورهای اصلی شهر به ساحل و ایجاد ارتباط بین فضای کار و تفریح، خرید، گردش، نظاره و فضای کالبدی سبز و به طور کلی امتداد شهر به داخل مجموعه‌گویی که مجموعه ساحلی جزیی از فضای شهری است.
- ایجاد امکان تماس مستقیم گردشگران با آب از طریق احداث پلکان‌هایی که سطح اسکله را به سطح آب متصل می‌نماید.
- سازماندهی فضایی طرح به نحوی که ایجاد حس استقلال برای مالکین قسمت‌های مسکونی نماید و پیش‌بینی قضایی برای استفاده از قایق‌های شخصی در جوار محل زندگی آن‌ها
- استقرار بخش‌های مسکونی و اقامتی با دید و منظره کامل به سوی دریا و فضای سبز اطراف. 
- پرهیز از قطع کامل امتداد دید به ساحل و اسکله از داخل شهر و مجموعه
- رعایت تناسبات ابعاد و سطوح اشغال فضای باز تفریحی و بخش‌های سرپوشیده و عملکردی و بناهای موجود در سایت 
- خلق جذابیت و تنوع بصری با تلفیق فضای باز و نیمه باز تفریحی و سرپناهای موقت در مسیر پیاده راه‌های اطراف بندرگاه به منظور افزایش استقبال مردم از این گونه مراکز.
- انعطاف‌پذیری عملکردی مجموعه به منظور گسترش آتی یا تغییر عملکرد.
- احداث بنایی شاخص با عملکردهایی نظیر تجاری، اقامتی یا اداری که حجم فیزیکی آن نقش نماد، نشانه و راهنما برای شهر یا آن منطقه را داشته باشد. 
- توسعه و گسترش فضای‌سبز نواری در طول ساحل و فضای حاشیه دریا به منظور تامین سایه و ایجاد فضای سبز تفریحگاهی و دید و منظر.
- تأمین ایمنی در اسکله‌ها و مناطق تفریحی و پیش‌بینی تمهیداتی برای این امر.
- ایجاد حس هیجان در فضاهای پیش‌بینی شده و احداث برخی از اماکن تفریحی بر روی آب (در این الگو از مسائل اقتصادی و بودجه‌ای که برای این منظور صرف خواهد شد چشم پوشی گشته چرا که این طرح‌ها در صورت استفاده صحیح و درست از آن‌ها در مدت زمان کمی پس از بازگشایی کلیه هزینه‌های صرف شده را باز می‌گردانند) 
- پرهیز از یکنواختی در طراحی مجموعه شامل اسکله‌ها و نوارهای طولی در امتداد ساحل بدون هیچ‌گونه تعریف فضایی و عملکردی
- استفاده از جریان‌های هوایی مطلوب دریایی در سازماندهی و نحوه استقرار بناهای موجود و حفظ پیوستگی عرصه‌های ساختمانی از لحاظ فرم، بدون چسبندگی آن‌ها به یکدیگر و قرارگیری آن‌ها به نحوی که امکان جریان هوا از فضای بین آن‌ها وجود داشته باشد.
- پرهیز از ارتفاع زیاد ساختمان‌ها و رعایت مقیاس انسانی در اندازه‌ها و رابطه فضاها و بناها. 
- استفاده از الگوهای سنتی معماری منطقه به صورت تلفیق با معماری مدرن به منظور ایجاد حس تعلق به محیط. 
- پیراستگی سیمای منطقه از عوامل کریه و نامتناسب 
ادامه دارد...