یکی از مشخصه‌های مهم مناطق ساحلی، وضعیت عمومی شیب آن‌هاست که روند تغییرات عمق با فاصله از تراز ساحل یا صفر (CD) مشخص می‌سازد؛ معمولاً این تغییرات، به صورت درصد شیب گزارش می‌شود. درصد شیب، علاوه بر نشان دادن شرایط عمقی، خصوصیات لندفرم و پستی و بلندی بستر را نیز نشان می‌دهد. شیب و درصد آن، از مشخصه‌های مهم مورد استفاده در مطالعات پدیده‌های دریایی، محاسبات مهندسی سواحل برای برآورد احجام مواد مصرفی در احداث سازه‌های دریایی و در مقابل برداشت مواد و لایروبی بستر است. براساس این مؤلفه، عرض کلیه اجزای منطقه شکست امواج، الگوی توزیع جریان‌های حاصل از تغییر شکل امواج، جریان‌های جزرومدی، میزان و نفوذ تأثیر نوسانات تراز دریا، طراحی پلان و نیم‌رخ سازه‌های ساحلی، حجم خاکریزی و لایروبی محاسبه خواهد شد. همچنین، در روابط برآورد انتقال رسوب ساحلی، فرسایش و رسوب‌گذاری سواحل، از وضعیت شیب عمومی استفاده می‌شود. مهم‌ترین عوامل کنترل کننده در شیب عمومی سواحل عبارت‌اند از شکل رخنمون واحدهای سنگی در سواحل، میزان نرخ آورد رسوب از خشکی، رژیم و الگوی امواج برخورد کننده، سرعت و جهت جریان‌های کرانه‌ای و برگشتی، دامنه جزرومد و جریان‌های جزرومدی، نوسانات تراز دریا و بالاخره معدن کاوی در سواحل هستند. در محل‌هایی که واحدهای سنگی رخنمون داشته و در معرض بالاآمدگی تکتونیکی نیز هستند، معمولاً سواحل پرشیبی شکل می‌گیرد. چنین سواحلی، در مقابل پادگانه‌های دریایی و دماغه‌های سنگی در حاشیه جزایر و سواحل سنگی جنوب شرق کشور تشکیل شده است. 
آورد رسوب رودخانه‌ای و تشکیل دلتاها در مصب آن‌ها، در تغییرات شیب ساحل نقش مهمی ایفا می‌کنند؛ به طوریکه در بخش قدامی دلتا عموماً شيب عمومی ساحل کاهش پیدا می‌کند و یک منطقه کم عمق شونده پدید می‌آورد. در عوض، بخش انتهایی دلتا؛ شیب عمومی بیش از دیگر مناطق ساحلی است و به صورت یک دماغه رسوبی خود را نشان می‌دهد؛ نظیر چنین شرایطی، در بخش پرشیب دلتای سفیدرود دیده می‌شود.
نوسانات تراز دریا، اعم از جزرومد و دوره‌ای درازمدت، باعث خواهد شد که عرض منطقه شکست امواج دچار تغییرات جدی شده و نیم‌رخ ساحل در الگوهای فصلی و دوره‌ای، دارای شیب متفاوتی گردند. در مناطقی که جریان‌های کرانه‌ای و برگشتی، قدرتی بیش از میزان تغذیه رسوبات ساحلی داشته باشند، اصطلاحاً سواحل گرسنه شکل گرفته و در نهایت، سواحل پرشیب می‌گردند. تعیین شیب عمومی ساحل، از مراحل و مراتب غالب پروژه‌های مهندسی سواحل به شمار می‌رود. لذا برشمردن پیشینه و مطالعات قبلی آن همچون دیگر مطالعات تخصصی نیست و سوابق آن به تعداد مطالعات مهندسی سواحل بیشمار می‌باشند. در ده‌ها گزارش گردآوری شده از مطالعات بنادر احداث شده در کشور، این عامل به روش اندازه‌گیری میدانی صورت گرفته و از نقشه‌های هیدروگرافی موجود، در تعیین شیب ساحل استفاده شده است. امروزه، برای بررسی شیب عمومی بستر، از روش‌های مختلفی، همچون پایش مستقیم سواحل به طریق برداشت نیم‌رخ بستر در دوره‌های مختلف زمانی با دقت ۱:۵۰۰، استفاده از نقشه‌های هیدروگرافی موجود با هر مقیاس و یا از تصاویر ماهواره‌ای استفاده می‌شود. این کتاب ارائه دهنده اطلاعات ارزشمندی از شیب عمومی کرانه‌های جنوبی دریای خزر است. تحلیل انجام شده بر اساس مطالعات GIS و بر اساس نقشه‌های هیدروگرافی ۱:۱۰۰۰۰۰ سازمان نقشه برداری کشور بوده است. نقشه نیم رخ شیب سواحل کرانه‌های جنوبی دریای خزر، به صورت قطاع‌های ۳۹، ۴۰ و ۴۱ جغرافیایی و یک شیت برای شمال کشور تهیه و اطلاعات آن‌ها استخراج گردید. نیم‌رخ‌های ساحلی تا عمق منفی ۲۰ متر، برای بررسی هرچه بهتر وضعیت شیب و ناهمواری‌های بستر دریای امتداد داده شده‌اند.
شیب عمومی مناطق ساحلی دریای خزر 
شیب عمومی منطقه ساحلی استان گیلان
شیب عمومی سواحل غربی دریای خزر و استان گیلان، نسبت به سواحل شرقی آن‌ها نسبتاً تندتر است؛ به طوری که شیب عمومی این سواحل در آستارا، از حدود ۳۰ درصد شروع شده و در حوالی لیسار و هشتپر، در سواحل گیلان به حداقل خود (16/0) می‌رسد. 
از لیسار تا ۱۸ کیلومتری غرب دلتای سفیدرود، شیب ساحل در بخش غربی سواحل استان گیلان به اوج خود و به ۱۶/0درصد افزایش پیدا می‌کند. شیب عمومی ساحل، رفته‌رفته تا ساحل غربی دلتا با اندکی کاهش به ۵۲/0 درصد تقلیل می‌یابد. 
در ساحل شرقی دلتای سفیدرود پرشیب‌ترین سواحل مرکزی استان گیلان شکل گرفته است؛ که در آن شیب به ۸۳/0 درصد افزایش یافته است. شیب بخش جلوئی دلتا معمولاً پرشیب‌ترین سواحل به شمار می‌روند حدفاصل دلتای سفیدرود تا منطقه لسکوکلایه، شیب عمومی ساحل به تدریج کاسته شده و حداقل به 5/0درصد می‌رسد. در فاصله‌ای کوتاه در منطقه دستک، یا به تعبیری دماغه کهنه سفیدرود، پرشیب‌ترین ساحل در سواحل استان گیلان شکل گرفته است.