گروه ترانزیت - بهرام قربانپور - همسایگی گیلان با کشورهای حاشیه خزر به ویژه روسیه از یک سو و تکمیل کننده بودن پازل کریدور شمال به جنوب از سوی دیگر بر اهمیت این استان افزوده است. خط ریلی رشت – آستارا یکی از پروژه‌های مهم ریلی کشور است که کریدور شمال را به جنوب وصل کرده و ارتباط ایران با دنیا را توسعه می‌دهد.
خط ریلی رشت-آستارا نمایشگر دورنمای اقتصادی و تجاری ایران است و آخرین تکه پازل کریدور شمال به جنوب محسوب می شود که در ایستگاه نخست قرار دارد. قرارگیری گیلان در شاهراه ارتباطی ایران با کشورهای حاشیه خزر و اوراسیا این استان را به منطقه استراتژیک و راهبردی برای کشور تبدیل کرده است.
اگر بگوییم خط ریلی رشت - آستارا و اتصال کریدور شمال به جنوب احیاگر و شکوفا کننده اقتصاد ایران به ویژه گیلان است مبالغه نکرده‌ایم؛ با توجه به حجم قابل توجهی از بازار مغفول مانده در روسیه و کشورهای حاشیه خزر و همچنین وجود ظرفیت ترانزیتی دریایی، زمینی، ریلی و هوایی در گیلان با کشورهای منطقه به ویژه روسیه، گیلان را به منطقه ویژه اقتصادی و تجاری تبدیل کرده است که می‌تواند اقتصاد مریض و بیمار این استان را احیا و شکوفا کند.
از طرفی قرارگیری گیلان به عنوان استانِ معین ارتباط ایران با روسیه ظرفیت و قابلیت دیگری است که اگر درست و بهینه از آن استفاده شود می‌تواند اقتصاد، اشتغال و معیشت از دست رفته استان را تا سال‌ها بیمه می‌کند.
با توجه به همه این ظرفیت‌ها و فرصت‌های احتمالی که تحقق آن دور از انتظار گیلان نیست، باید زیرساخت‌های این استان برای روابط تجاری مستمر و پایدار با کشورهای همسایه و ظرفیت سودزای «کریدور شمال به جنوب» فراهم شود، یکی از زیرساخت‌های مهم توسعه روابط با کشورهای حاشیه خزر و پیش نیازهای این روابط، اتصال خط ریلی رشت – آستارا است که در مراحل مطالعاتی و آغازین کار قرار دارد.
استقبال روس‌ها از خط ریلی رشت - آستارا
«اسدالله عباسی» استاندار گیلان که مجری سیاست‌های دولت سیزدهم در این استان است می‌گوید: گیلان ظرفیت‌های صادراتی و تجاری خوبی دارد که تحقق این امر مستلزم فراهم آوری زیرساخت‌های اولیه است.
وی با اشاره به ظرفیت تجارت بندری و ریلی گیلان افزود: گیلان دارای سه بندر مهم اقتصادی شامل کاسپین، انزلی و آستارا با ظرفیت صادرات کالا تا ۱۵ میلیون تن است که از این میزان حدود ۲۰ درصد استفاده می‌شود ضمن اینکه ظرفیت‌های صادراتی اعم از حمل و نقل جاده‌ای، ریلی و فرودگاهی از طریق فرودگاه سردار جنگل رشت نیز باید افزایش یابد.
استاندار گیلان با تاکید بر لزوم سرعت بخشی اجرای پروژه ریلی رشت – آستارا بیان کرد: با راه اندازی خط ریلی رشت به آستارا و اتصال به سنت پترزبورگ و افزایش سهم صادرات، استان گیلان می‌تواند نقش کلیدی ایفا کند و دروازه تجارت بین ایران و روسیه باشد و در عین حال کالاهای مورد نیاز را وارد کند.
عباسی، ظرفیت‌های ریلی این استان بسیار مهم و ارزشمند برشمرد و با بیان اینکه خط ریلی رشت به کاسپین رو به اتمام است، اضافه کرد: مسیر ریلی رشت به آستارا نیز که منطقه قفقاز و کریدور شمال به جنوب را به طور کامل به هم متصل می‌کند و هم از نظر راهبردی بسیار مهم است در مرحله مطالعاتی قرار دارد.
وی با بیان اینکه خط ریلی رشت به آستارا و ارتباط با کشورهای منطقه برای کشور و استان اهمیت دارد، گفت: در سفر به روسیه و مذاکرات انجام شده، مسؤولان این کشور برای مطالعه مجدد این مسیر ریلی اعلام آمادگی کردند، توافقنامه‌ای با کشور ایران و روسیه منعقد شد که هر چه سریع‌تر این پروژه انجام شود.
استاندار گیلان با بیان اینکه در مطالعات فعلی همه ضوابط و زوایای پروژه خط ریلی رشت - آستارا از جمله مسائل زیست محیطی، توجه به مردم و زمین‌های حاصلخیز کشاورزی لحاظ می‌شود و مسیری با کمترین هزینه در دستور کار قرار می‌گیرد، گفت: ۲۵ دسامبر (چهارم دی ماه) در سنت پترزبورگ توافقنامه‌ای بین ایران و کشورهای عضو اوراسیا امضا خواهد شد که یکی از موارد آن مربوط به خط ریلی رشت - آستارا است.

بهره برداری از خط ریلی رشت – آستارا 
طی چهار سال
«موسی فکور» سرپرست معاونت امور عمرانی استاندار گیلان در گفت و گو با مهر به تشریح جزئیات پروژه ریلی رشت – آستارا پرداخت و اظهار کرد: پروژه ریلی رشت – آستارا به طول ۱۶۲ کیلومتر کار مطالعاتی آن از سال ۸۲ الی ۹۳ انجام شد.
وی با بیان اینکه ظرفیت ترافیک مسافربری خط ریلی رشت – آستارا به ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر می‌رسد، افزود: ترافیک حمل و جابه جایی بار این مسیر ریلی ۷ میلیون تن در سال تخمین زده شده است.
سرپرست معاونت عمرانی استانداری گیلان با اشاره به جزئیات اجرای پروژه راه آهن رشت- آستارا بیان کرد: این پروژه حدود ۷ میلیون متر مکعب عملیات خاکی داشته و ۲۷۰ هزار متر مکعب بتن ریزی پیش بینی شده است.
فکور با بیان اینکه پروژه ریلی رشت- آستارا باید چهار ساله به اتمام برسد، گفت: برای اجرای پروژه ریلی رشت -آستارا بیش از یک میلیارد یورو برآورد مالی شده است.
وی با بیان اینکه راه آهن رشت- آستارا کریدور شمال به جنوب را تکمیل می‌کند، افزود: پروژه رشت- کاسپین- آستارا کریدور شمال به جنوب را از مرز آبی و خاکی به هم پیوند می‌دهد و ظرفیت ترانزیتی خوبی برای گیلان فراهم می‌کند.

اجرای ۱۲ کیلومتر عملیات اجرایی
 از سمت آستارا
سرپرست معاونت عمرانی استانداری گیلان با اشاره به مزیت‌های اتصال خطر ریلی رشت – آستارا بیان کرد: گسترش مبادلات تجاری و بازرگانی و توسعه روابط بین المللی با کشورهای آسیای میانه، اوراسیا و اروپا، بهبود شبکه ترابری گیلان با اتصال به شبکه ریلی کشور، توسعه صنعت توریسم در منطقه، تکمیل ارتباط ریلی گیلان به پایتخت و برقراری تشکیلات ترابری بین آستارا و تهران تنها بخشی از مزیت‌های این پروژه ریلی است.
فکور از اجرای ۱۲ کیلومتر عملیات اجرایی از سمت آستارا خبر داد و اضافه کرد: از ۱۶۲ کیلومتر پروژه خط ریلی رشت- آستارا ۱۲ کیلومتر آن از مسیر آستارا زیرسازی انجام شده و در مرحله ریل گذاری قرار دارد.
وی با اشاره به انعقاد قرارداد برای اجرای پروژه ریلی رشت – آستارا با قرارگاه خاتم الانبیا افزود: ۱۴۰ کیلومتر زیرسازی، ۱۶۲ کیلومتر روسازی و احداث ایستگاه‌های مختلف در قالب ترک تشریفات به قرارگاه خاتم الانبیا سپرده شده است.

گیلان مسیر ارزان و با صرفه برای روسیه
سرپرست معاونت عمرانی استانداری گیلان با بیان اینکه این استان ارزان‌ترین و با صرفه ترین مسیر برای توسعه روابط تجاری در منطقه است، گفت: گیلان با تکمیل کردن پازل کریدور شمال به جنوب ظرفیت‌های ارزشمند اقتصادی و تجاری شرق آسیا را به اروپا متصل می‌کند.
فکور با اشاره به اهمیت پروژه ریلی رشت – آستارا بیان کرد: موانع پیش روی احداث خط ریلی رشت – آستارا برداشته می‌شود.
وی با اشاره به سفر قریب الوقوع رئیس جمهوری به گیلان افزود: یکی از مهم‌ترین مصوبات سفر دوم هیأت دولت به گیلان تخصیص اعتبارات لازم و تأمین مالی پروژه ریلی رشت – آستارا است.
این‌طور که به نظر می‌رسد حجم وسیعی از مبادلات تجاری ایران با روسیه و کشورهای حاشیه خزر و توسعه روابط تجاری و اقتصادی آسیا و اروپا و جذب بازار هدف در کشورهای آسیای میانه و اوراسیا معطل خط ریلی رشت - آستارا مانده است پروژه‌ای که با اتصال کریدور شمال به جنوب چراغ رشد اقتصادی و تجاری ایران و گیلان را روشن می‌کند.
خط ریلی رشت - آستارا در حالی نمایشگر دورنمای اقتصادی و تجاری ایران و گیلان است که در ابتدای راه اجرا بوده و در معنایی دیگر آخرین تکه پازل کریدور شمال به جنوب در ایستگاه نخست قرار داشته و همه نگاه‌های تجاری و اقتصادی به این پروژه معطوف شده است.