زن ایرانی در شاهنامه ــ فرانک
محمدجعفر محمدزاده- پدر فریدون آبتین و مادرش فرانک است.
آبتین، در مبارزه با ضحاک کشته شد. مادر که شاهد مرگ همسر بود دل به فرزند خُرد خود شاد کرده و نجات کشور را در نجات جان فرزند دید.
خردمند مام فریدون چو دید
که بر جفتِ او بر چنان بد رسید
فرانک بُدش نام و فرخنده بود
به مهر فریدون دل آگنده بود
(داستان ضحاک، بیتهای ۱۲۳ و ۱۲۴)
از آن سوی، ضحاک در جستوجوی فرزند آبتین بود. فرانک، برای نجات جان فرزند، با کمک دهقانی وطندوست او را از مرگ نجات داد:
بدو گفت کین کودک شیرخوار
ز من روزگاری به زنهار دار!
پدروارش از مادر اندرپذیر
وُ زین گاوِ نغزش بپرور به شیر!
(ب. ۱۲۸ و ۱۲۹)
سهسال فریدون نزد آن دهقان و دور از چشم دشمن زنده ماند.
خبر زنده بودن فریدون خواب ضحاک را آشفته کرده بود:
نشد سیر ضحاک از آن جستوجوی
شد از گاو، گیتی پر از گفتوگوی
(ب. ۱۳۵)
ولی فرانک هر روز در راهی که میپیمود نیروی بیشتری میگرفت و با وجود بیمها امیدهایش افزون میشد؛ فریدون را دور از چشم دشمن به البرزکوه نزد مردی یکتاپرست برد. به او اعتماد کرد و خود را معرفی کرد:
فرانک بدو گفت کای پاکدین
منم سوگواری از ایرانزمین
(ب. ۱۴۳)
فرانک داستان زندگی خود و فرزندش را برای آن مرد بازگفت و از او یاری خواست.
فریدون با تدبیر و جانفشانی مادر زنده مانده بود؛ مادری خستگیناپذیر، با حس مسئولیتی ملی و اجتماعی.
فرانک تا اینجا یک اسطوره است؛ اسطورهای شبیه به مادر موسی (ع) که مأموریتی زندگیبخش و نجاتدهنده برای کشور دارد.
فریدون تا شانزدهسالگی در البرزکوه ماند:
چو بگذشت بر آفریدون دو هشت
از البرزکوه اندرآمد به دشت
برِ مادر آمد، پژوهید و گفت
که بگشای بر من نهان از نهفت
بگویی مرا تا که بودم پدر؟
کیام من؟ به تخم از کدامین گهر؟
(ب. ۱۵۳_۱۵۵)
فرانک در پاسخ فرزند گفت:
تو بشناس کز مرز ایرانزمین
یکی مرد بُد نام او آبتین
ز تخم کیان بود و بیدار بود
خردمند و گُرد و بیآزار بود
(ب. ۱۵۸-۱۶۰)
فرانک ماجرای ضحاک، آبتین، خود، گاو برمایه و... را برای فرزند بازگفت و بار مسئولیتی بزرگ را بر دوش او گذاشت و او را برای خیزشی بزرگ برای رهایی ایران آماده کرد:
فریدون برآشفت و بگشاد گوش
ز گفتار مادر برآمد به جوش
(ب. ۱۷۴)
پس از آمادگی فریدون ، فرانک او را پندهایی میدهد که در جای خود خواندنی است(نک. یادداشت ۷ از فردوسیشناخت).
نقش فرانک در روایت فردوسی و در ادامه پادشاهی فریدون برجسته و زندگیساز است؛ در روایات دیگر مانند ثعالبی و طبری چنین نقشی برای فرانک که با تدبیر و شکیبایی فرزند خردسال را برای کاری بزرگ آماده و در اداره کشور نیز به او کمک کرده باشد نیامده است.
آبتین، در مبارزه با ضحاک کشته شد. مادر که شاهد مرگ همسر بود دل به فرزند خُرد خود شاد کرده و نجات کشور را در نجات جان فرزند دید.
خردمند مام فریدون چو دید
که بر جفتِ او بر چنان بد رسید
فرانک بُدش نام و فرخنده بود
به مهر فریدون دل آگنده بود
(داستان ضحاک، بیتهای ۱۲۳ و ۱۲۴)
از آن سوی، ضحاک در جستوجوی فرزند آبتین بود. فرانک، برای نجات جان فرزند، با کمک دهقانی وطندوست او را از مرگ نجات داد:
بدو گفت کین کودک شیرخوار
ز من روزگاری به زنهار دار!
پدروارش از مادر اندرپذیر
وُ زین گاوِ نغزش بپرور به شیر!
(ب. ۱۲۸ و ۱۲۹)
سهسال فریدون نزد آن دهقان و دور از چشم دشمن زنده ماند.
خبر زنده بودن فریدون خواب ضحاک را آشفته کرده بود:
نشد سیر ضحاک از آن جستوجوی
شد از گاو، گیتی پر از گفتوگوی
(ب. ۱۳۵)
ولی فرانک هر روز در راهی که میپیمود نیروی بیشتری میگرفت و با وجود بیمها امیدهایش افزون میشد؛ فریدون را دور از چشم دشمن به البرزکوه نزد مردی یکتاپرست برد. به او اعتماد کرد و خود را معرفی کرد:
فرانک بدو گفت کای پاکدین
منم سوگواری از ایرانزمین
(ب. ۱۴۳)
فرانک داستان زندگی خود و فرزندش را برای آن مرد بازگفت و از او یاری خواست.
فریدون با تدبیر و جانفشانی مادر زنده مانده بود؛ مادری خستگیناپذیر، با حس مسئولیتی ملی و اجتماعی.
فرانک تا اینجا یک اسطوره است؛ اسطورهای شبیه به مادر موسی (ع) که مأموریتی زندگیبخش و نجاتدهنده برای کشور دارد.
فریدون تا شانزدهسالگی در البرزکوه ماند:
چو بگذشت بر آفریدون دو هشت
از البرزکوه اندرآمد به دشت
برِ مادر آمد، پژوهید و گفت
که بگشای بر من نهان از نهفت
بگویی مرا تا که بودم پدر؟
کیام من؟ به تخم از کدامین گهر؟
(ب. ۱۵۳_۱۵۵)
فرانک در پاسخ فرزند گفت:
تو بشناس کز مرز ایرانزمین
یکی مرد بُد نام او آبتین
ز تخم کیان بود و بیدار بود
خردمند و گُرد و بیآزار بود
(ب. ۱۵۸-۱۶۰)
فرانک ماجرای ضحاک، آبتین، خود، گاو برمایه و... را برای فرزند بازگفت و بار مسئولیتی بزرگ را بر دوش او گذاشت و او را برای خیزشی بزرگ برای رهایی ایران آماده کرد:
فریدون برآشفت و بگشاد گوش
ز گفتار مادر برآمد به جوش
(ب. ۱۷۴)
پس از آمادگی فریدون ، فرانک او را پندهایی میدهد که در جای خود خواندنی است(نک. یادداشت ۷ از فردوسیشناخت).
نقش فرانک در روایت فردوسی و در ادامه پادشاهی فریدون برجسته و زندگیساز است؛ در روایات دیگر مانند ثعالبی و طبری چنین نقشی برای فرانک که با تدبیر و شکیبایی فرزند خردسال را برای کاری بزرگ آماده و در اداره کشور نیز به او کمک کرده باشد نیامده است.
ارسال دیدگاه
عناوین این صفحه
-
از کاشت درخت حرا تا رفع موانع توسعه جزیره بوموسی
-
آیا پروژه «پل کرا» اجرایی و بنادر تایلند را متصل میکند؟
-
ایده بازنمايي نقشه ايران دریایی در آمايش نوين سرزميني
-
«بورس» حرکتهای لاکپشتی به سمت بالا دارد
-
زن ایرانی در شاهنامه ــ فرانک
-
تفاهم نامه همکاری سازمان منطقه آزاد قشم و شرکت بورس انرژی ایران امضا شد
-
بازدید مدیرعامل و مدیران ارشد گروه سرمایهگذاری غدیر از ایزوایکو
-
۹۲ طرح در بنادر استان بوشهر در دست احداث و یا مطالعه است
-
پرهیز از خامفروشی محصولات شیلاتی در مازندران
-
چرا جایگاه سوم صادرات به عراق را از دست دادیم
اخبار روز
-
بررسی چالشهای کالای همراه مسافر در منطقه آزاد انزلی
-
دیدار مقامات هرات و هیئت ایرانی با هدف افزایش حجم ترانزیت ریلی
-
افزایش تولید جهانی آبزیان در سال ۲۰۲۵؛ سهم آبزیپروری از صید پیشی گرفت
-
بررسی صید ضمنی و آغاز مطالعات اقتصادی-اجتماعی صیادی تونماهیان در آبهای دور چابهار
-
اسامی برندگان چهل و پنجمین جشنواره حسابهای قرضالحسنه پسانداز بانک سپه اعلام شد
-
پرداخت بیش از ۴ میلیون فقره وام قرضالحسنه در ۹ ماه
-
افزایش سرمایه و برنامه تبدیل بانک اقتصادنوین به بانک جامع تصویب شد
-
بهبود کیفیت هوای کلان شهرها با توسعه قطارهای حومهای
-
آغاز اجرای طرح بخشودگی جرائم دیرکرد ره آورد ایران زمین
-
بهرهمندی ۲۴۵۵ زوج از تسهیلات قرضالحسنه ازدواج بانک توسعه تعاون
-
پروژه باند دوم محور قدیم تهران قم 11 دیماه با حضور وزیر راه و شهرسازی افتتاح می شود
-
طرح تکریم خادمان و زائران رضوی با ارائه خدمات صدور گواهینامه رانندگی بینالمللی و امداد خودرویی
-
رشد ۶۴ درصدی منابع بانک اقتصادنوین در آذر ماه
-
بازسازی و تعالی مؤسسه اعتباری ملل با محوریت اعتماد و انگیزه همکاران امکان پذیر است
-
بانک ملی پیشرو در خروج از بنگاه داری
-
توسعه قطارهای حومهای؛ راهکار کاهش ترافیک و مصرف سوخت
-
توافق چین و اروپا برای راه اندازی صندوق ۲ میلیارد یورویی در بخش دریایی
-
دوره چهارم بزرگترین فستیوال مردمی خلیج فارس امروز آغاز به کار میکند
-
آغازبکار بزرگترین فستیوال مردمی خلیج فارس در بندرعباس
-
انتظارات سرآمد از دولت پزشکیان



