گروه بازارسرمایه - یعقوب شیدایی گماسایی - بازار سرمایه پس از دو روز سبز بودن کاهش ۶هزار و ۹۱۳ واحدی را تجربه کرد. صعود افسارگسیخته در دو روز ابتدایی هفته جاری از یک‌سو، به دلیل شتاب تند آن مورد انتقاد گروهی از فعالان بازار سرمایه بود چراکه به عقیده این گروه، رشد تند نشانه‌ای از ادامه‌دار نبودن آن است و هر لحظه امکان دارد که این صعود معکوس شود. اتفاقی که می‌توان گفت روز گذشته رخ داد.
همچنین از سوی دیگر، گروهی از کارشناسان معتقد بودند که این رشد دو روزه به دلیل اینکه با ورود پول جدید همراه نیست و فقط مربوط به دایره پول افراد فعال بازار سرمایه است نمی‌تواند مستمر باشد.

کاهش ارزش معاملات خرد سهام
ارزش معاملات خرد در اسفندماه به محدوده ۳همت (هزار میلیارد تومان) رسیده بود. موردی که بارها درباره کم بودن آن هشدار داده شد. در دو روز رشد با شتاب بورس، ارزش معاملات در روزهای شنبه و یکشنبه به‌ترتیب به ۶.۳ و ۷.۳همت رسید که در نوع خود و با توجه به وضع رکودی شش‌ماه گذشته مقدار قابل توجهی را تجربه کرد، هر چند با مقدار ۱۰همت مورد نظر کارشناسان بازار سرمایه فاصله معناداری دارد، اما برای شروع می‌تواند مورد اتکا فعالان بازار سرمایه باشد.
علی اسکینی، کارشناس بازار سرمایه خردادماه در مطلبی با عنوان «گروه‌های ریالی جذابترند» درباره مقدار ارزش معاملات خرد و کمبود نقدینگی در بورس به «اقتصاد سرآمد» گفته بود: فاکتور مهمی که این روزها سبب فاز رکودی در بورس شده است کمبود نقدینگی در بازار سرمایه است که همین امر روند صعودی بورس را با چالش همراه کرده است.»
او یادآوری کرده بود: «ارزش معاملات در بازار سرمایه اکنون کاهش قابل توجهی (حدود ۱۰ همت) در مقایسه با روزهای اوج خود (بالاتر از ۱۵ همت) تجربه می‌کند؛ بنابراین افزایش ارزش معاملات یکی از پیش‌نیازهای ضروری برای رشد بورس است.»
معاملات خرد همان معاملات عادی هستند که توسط سهام‌داران خرد صورت می‌گیرد. این نوع از معاملات شامل محدودیت‌های قیمتی و حجمی هستند. این امر بر خلاف معاملات بلوکی است که هیچ‌گونه محدودیتی در رابطه ‌با قیمت و حجم نداشتند. سرمایه‌گذارانی که به‌صورت حرفه‌ای در این بازار مشغول هستند در فرایند انتخاب بهترین سهام از ارزش معاملات خرد برای تصمیم‌گیری استفاده می‌کنند، زیرا حجم و ارزش معاملات خرد در بورس میزان نقدشوندگی روزانه‌ی این بازار را مشخص می‌کند و اطلاعاتی را در رابطه ‌با خریدوفروش سهام به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهد. در واقع می‌توان گفت در یک روز معاملاتی سهام هر نماد بورسی با قیمت‌های مختلف و حجم‌های متفاوت به فروش می‌رسد. توجه به همین اطلاعات حائز اهمیت است.

کاهش ۱همتی ارزش معاملات خرد
ارزش معاملات خرد باید روند صعودی بورس را تایید کند ارزش معاملات خرد روز گذشته با کاهش در مقایسه با روز یکشنبه به محدوده ۶.۳همت رسید که یک همت کمتر از روز یکشنبه بود. نظر به اینکه فعالان بازار سرمایه روند با ثبات ارزش معاملات خرد را نوعی استمرار ورود پول حقیقی قلمداد می‌کنند کاهش ارزش معاملات خرد روز گذشته همراه با خروج پول حقیقی از بازار سرمایه نمی‌تواند سیگنال مناسبی برای سرمایه‌گذاران باشد.
به طور کلی، برای تعیین ورود نقدینگی به بازار سرمایه بهتر است که ورود و خروج پول افراد حقیقی را در نظر گرفت. اما اگر ارزش معاملات خرد نسبت به میانگین یک ماه اخیر خودش رشد خوبی داشته باشد و این رشد حداقل برای ۳ روز معاملاتی ادامه یابد می‌توان این‌گونه برداشت کرد که بازار سرمایه مورد استقبال سرمایه‌گذاران خود قرار گرفته است و نقدینگی جدیدی وارد بازار شده است. اما نکته‌ی مهمی که لازم است بدانیم این است که اگر ارزش معاملات خرد روزانه کم باشد به این معنی نیست که نباید نسبت به خرید سهام اقدام کرد و از طرفی اگر ارزش معاملات نسبت به میانگین یک ماه اخیر خود رشد خوبی داشته باشد به این معنی نیست که باید نسبت به خرید سهام اقدام کرد.

قیمت آخرین معامله کمتر از قیمت پایانی
بازار سرمایه روز گذشته دو نیمه متفاوت داشت. در ابتدای زمان معاملات بورس متاثر از سبزپوشی روز یکشنبه، با تقاضای بالای گروهی از خریداران همراه بود، اما هر چه به پایان زمان معاملات نزدیک می‌شدیم فشار عرضه بر تقاضا فزونی می‌شد تا آنجایی که گروهی از نمادها که ابتدا سبز بودند منفی شدند و گروهی نیز که منفی کمتری داشتند نزول بیشتری را تجربه کردند، اما به دلیل لحاظ شدن قیمت میانگین در بورس تهران، قیمت پایانی بیشتر از آخرین معامله بود.
به دلیل اینکه قیمت پایانی هر سهم در پایان جلسه معاملاتی، مبنای قیمت معاملات روز بعد قرار است. به عبارت دیگر بازه مجاز قیمتی روز بعد، بر اساس قیمت پایانی تعیین می‌شود. درصورتی‌ که حجم معاملات انجام‌ شده سهم طی روز مساوی یا بیشتر از حجم‌مبنای آن باشد، قیمت پایانی سهم برابر با میانگین موزون قیمت معاملات انجام‌شده نماد طی جلسه معاملاتی خواهد بود
اما قیمت آخرین معامله در اغلب موارد به میزان زیادی تغییر می‌کند. در همین راستا معمولا برای اشاره به قیمت یک سهام، از قیمت پایانی استفاده می‌شود. با این وجود، قیمت آخرین‌ معامله برای سفارش‌گذاری در بورس اهمیت زیادی دارد. اگر فردی که بخواهد معامله را به سرعت انجام دهد، می‌تواند قیمت سفارش خود را نزدیک به آخرین قیمت یا معادل آن در نظر بگیرد تا احتمال انجام سفارش بیشتر شود.

رشد نامتوازن دلار
با وجود رشد قیمت ارز دربازار آزاد که روز گذشته وارد کانال ۶۰هزار تومان شد، اما این روزها خیلی در نمادهای بازار سرمایه که ارزآور هستند واکنش متناسب دیده نمی‌شود.
برخی شرکت‌ها به دلیل هزینه‌های ارزی بالا و تاثیرپذیری بالا از ارز با افت ارزش بعد از جهش ارزی رو به‌رو می‌شوند، که گاهی این ارزش می‌تواند تا یک چهارم قبل از جهش‌های ارزی کاهش پیدا کند. قیمت‌گذاری سهام محصولات داخلی این صنایع نیز بر اساس نرخ دلار و فروش صادراتی آن است. هر چند، بخشی از هزینه‌های این شرکت‌ها (شرکت‌های صادرات محور) دلاری است؛ اما، به دلیل حاشیه سود بالا و نسبت هزینه به درآمد پایین در مجموع برآیند مثبت‌تری دارد.

ثابت ماندن ارز در بازار نیما
گروهی از کارشناسان دلیل این بی‌تاثیری رشد ارز در رشد نمادهای بازار سرمایه را ثابت ماندن قیمت ارز در سامانه نیما و بازار تبادل ارز عنوان می‌کنند و معتقدند که به دلیل اینکه مبنای محاسبه برای حاشیه سود در شرکت‌های صادرات‌محور قیمت ارز در بازار آزاد نیست و قیمت ارز در بازار مبادله ارزی مبنای محاسبه است به همین دلیل علی‌رغم رشد ارز در بازار آزاد تحرکی در شرکت‌های ارزآور بورسی مشاهده نمی‌شود

مرکز مبادله ارز و طلای ایران
بانک مرکزی به عنوان متولی و سیاست‌گذار نظام پولی و ارزی کشور، با هدف بهبود فرآیند سیاست‌گذاری، نظارت بهتر و رفع چالش‌های پولی و ارزی کشور، در سال ۱۴۰۱ اقدام به تاسیس و راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلای ایران کرد. این مرکز با اهدافی همچون ایجاد بازاری کارا، منصفانه و شفاف برای معاملات ارزهای خارجی و فلزات گران‌بها، ایجاد نهادی رسمی برای انجام معاملات ارز و طلا و کشف نرخ ارز و طلا براساس مکانیسم عرضه و تقاضا، ایجاد سازوکاری امن و قابل اتکا برای انجام تسویه وجوه معاملات ارزی و طلا و هویت‌بخشی و سامان‌دهی بازیگران عمده بازار ارز و طلا تأسیس شده است.

تاثیر در شاخص کل بورس
شرکت‌های فولاد مبارکه اصفهان با ۲هزار و ۱۴۷، بانک ملت با هزار و ۲۷۰، ملی صنایع مس ایران با ۶۶۴، سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا) با ۶۵۰ و مخابرات ایران با ۵۴۵واحد بیشترین تاثیر منفی را در کاهش شاخص کل بورس داشتند.