پیشینه سی هزار سال ارتباط ایرانیان و دریا در قالب کتاب انسان و دریا به همت موزه ملی ایران و سازمان بنادر و دریانوردی منتشر شده است.
این کتاب حاصل همکاری های موزه ملی ایران، سازمان بنادر و دریانوردی و پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی است که در مرحله نخست منجر به برگزاری نمایشگاهی از آثار مرتبط با دریا و دریانوردی شد که بیش از سی هزار سال از پیشینه ارتباطی انسان و دریا از دوره پارینه سنگی جدید تا اواخر دوره قاجار را در ایران روایت می کند.
کتاب شامل هفده مقاله و همچنین کاتالوگ آثار است.مقالات کتاب توسط پژوهشگران ایرانی و بین‌المللی به زبان فارسی و انگلیسی نگاشته شده و موضوعات مختلفی چون پیشینه طبیعی خلیج فارس و دریای کاسپی،  پیشینه بهره‌برداری از منابع دریایی و نقش این منابع در اقتصاد جوامع کهن، اهمیت دریا در امپراتوری‌های کهن ایران خصوصاً دوره هخامنشی، تجارت دریایی و بنادر و دیگر موضوعات مرتبط را در برمی‌گیرد.
علاوه بر مقالات، اطلاعات و تصاویر کلیه اشیا به نمایش در آمده در نمایشگاه نیز در کتاب آمده است.
این کتاب بصورت تمام رنگی در ۲۰۸ صفحه و قطع وزیری با جلد شمیز است.