گروه اقتصاد - حسین بوذری ـ اقتصاد دیجیتال موتور محرکه اقتصاد یک کشور محسوب می‌شود، در حالی که می‌توان راهکارهای موثری برای بهره‌برداری از مزیت اقتصاد دیجیتال برداشت کرد.
تاکنون از سوی کارشناسان و متخصصان حوزه اقتصاد دیجیتال و کسب‌وکارهای اینترنتی، فرصت‌ها و تهدیدهای این حوزه مورد بررسی قرار گرفته است.
اقتصاد دیجیتال به‌خصوص در دهه گذشته به شکل وسیعی مورد توجه قرار گرفته و تقریباً بسیاری از جوانان و نوجوانانی که فاقد شغل مرتبط با احیاناً رشته تخصصی‌شان هستند به کسب و کارهای اینترنتی روی آورده‌اند و تلاش می‌کنند از تکنولوژی‌های مرتبط با موبایل و سایر پلتفرم‌های دیجیتال استفاده کنند.
اقتصاد دیجیتال دارای مزیت‌های متعددی است که از جمله آن کاهش هزینه‌ها، افزایش درآمد، کاهش کارکنان، فروش موثر و تسریع در تأمین کالا و دانش‌محوری به شمار می‌رود.
براساس اعلام دفترمطالعات ارتباطات و فناوری‌های نوین مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در سال 1395 سهم ایران از بازار فناوری اطلاعات دنیا 35 میلیارد یورو معادل 140 هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
با تمامی این شرایط مشکلی که سرراه اقتصاد دیجیتال در ایران وجود دارد، این است که حوزه هنوز جایگاه خود را در کشوری با ظرفیت فراوان در حوزه کسب و کارهای اینترنتی پیدا نکرده و مشکلاتی همچون دریافت مجوزهای «ای‌نماد»،«پرداخت مالیات‌های بعضاً بالا»، «مشکلات در دریافت مجوز»، «اختلال‌های اینترنتی» و ... صاحبان مشاغل اینترنتی را دلسرد کرده است.
مقرر بود طرح تکفا درراستای توسعه کاربردی فناوری اطلاعات که اقتصاد دیجیتال ذیل این طرح فعالیت دارد سهمی در توسعه اقتصاد کشور داشته باشد که توسعه اشتغال و افزایش توان مالی و اقتصادی زیرمجموعه آن به شمار می‌رود.
اما در سوی مقابل وقتی شرایط اقتصاد دیجیتال را در کشور بررسی می‌کنیم به نتایج ناامیدکننده‌ای می‌رسیم و یکی از دلایل این ناامیدی را می‌توان در وابستگی شدید به واردات محصولات دیجیتالی یافت.
از سوی دیگر فقدان توازن بین عرضه و تقاضای خدمات دیجیتالی، فقدان انگیزه‌های کافی برای نوآوری و پذیرش فناوری‌های نوین، کاربرد محدود فناوری‌های اطلاعات و استقرار گسترده شبکه‌های سنتی در کم‌رونقی اقتصاد دیجیتال در کشور نقش تأثیرگذاری داشته‌اند.

«فیلترینگ»؛ معضل امروز اقتصاد دیجیتال
در راستای تکمیل پروژه بررسی وضعیت کسب و کارهای اینترنتی در ایران و شرایط اقتصاد دیجیتال  گفت‌و‌گویی را با رضا شیرازی‌مفرد رئیس سابق هیئت‌مدیره انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی و کارشناس حوزه اقتصاد دیجیتال ترتیب داده ایم:

شیرازی‌مفرد با بیان اینکه کسب و کارهای اینترنتی در ایران وضعیت مناسبی ندارد، اظهار کرد: متأسفانه در ایران زیرساخت مناسب اینترنتی نداریم و این موجب شده تا در حوزه کسب و کارهای اینترنتی هم وضعیت مناسبی نداشته باشیم.
وی اضافه کرد: دلایلی که وضعیت اینترنتی را در کشور با مشکل مواجه کرده به اختلال متعدد اینترنتی مربوط می‌شود و سرعت اینترنت در ایران در مقایسه با بسیاری از کشورهای منطقه و جهان پایین‌تر است و این وضعیت موجب شده تا دسترسی مردم به اینترنت محدودتر از قبل شود.
رئیس سابق هیئت‌مدیره انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی و کارشناس حوزه اقتصاد دیجیتال تصریح کرد: بنابراین وقتی سرعت اینترنت پایین باشد کسب و کارهای اینترنتی هم رونق چندانی نخواهد داشت و شرکت‌های اینترنتی نمی‌‌توانند خدمات مناسبی را به مردم ارائه کنند.
شیرازی‌مفرد، مشکل دوم اقتصاد دیجیتال در ایران را موضوع «فیلترینگ» عنوان و اضافه کرد: در ایران شدیدترین بحث فیلترینگ را داریم و در نتیجه کسب و کارهای اینترنتی برای شناساندن محصولات و شرکت‌شان به مردم با مشکلات متعددی مواجه می‌شوند، چراکه درصدی از این شرکت‌ها به‌دلیل همین موضوع «فیلترینگ» با معضل مواجه شده‌اند.
وی افزود: بنابراین شرکت‌های اینترنتی قادر نیستند از ابزارهای اینترنتی به درستی استفاده کنند و در نتیجه نمی‌توانند  بازدهی لازم را در حوزه اقتصاد دیجیتال داشته باشند و مشاغل خُرد متضررترین صنف در این زمینه هستند.
رئیس سابق هیئت‌مدیره انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی و کارشناس حوزه اقتصاد دیجیتال در ادامه با بیان اینکه نبود ثبات و عدم اطمینان به آینده اقتصاد دیجیتال را در کشور با مشکلات زیادی مواجه کرده است، ادامه داد: همچنین نیروهای متخصص در حوزه اقتصاد دیجیتال و فناوری اطلاعات اغلب مهاجرت می‌کنند و این بحران باید از سوی مسئولان رفع شود.
وی بیان کرد: همچنین صاحبان مشاغل اینترنتی منابع لازم را در کشور به‌لحاظ زیرساخت ارتباطی و منابع انسانی در اختیار ندارند و این حس ناامنی و بی‌ثباتی بر مشاغل اینترنتی سایه افکنده و این عوامل موجب شده تا رشد مناسبی در حوزه اقتصاد دیجیتال اتفاق نیفتد.
رئیس سابق هیئت‌مدیره انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی و کارشناس حوزه اقتصاد دیجیتال در بخش دیگری از گفت‌‎وگو با خبرنگار «رمز اقتصاد» با اشاره به مشکلات دریافت مجوز «ای‌نماد» از سوی صاحبان مشاغل اینترنتی عنوان کرد: در دوران مسئولیت در این انجمن نشست‌های متعددی را با وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات داشتم مبنی بر ساماندهی مشاغل اینترنتی و انتقال دغدغه‌های صاحبان مشاغل اینترنتی به مسئولان دولتی و حتی نشست‌هایی هم با رئیس نماد اعتماد الکترونیکی (ای‌نماد) داشتیم و در تلاش بودیم فعالیت اعضای انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی را تسهیل کنیم.
پاسخ وزیر؛ مشکلی در حوزه پوشش هوایی اینترنتی نداریم!
شیرازی‌مفرد در ادامه توضیح داد: در نشست با وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هم مسئله قطعی‌های اینترنتی و مسئله دریافت مجوزهای مختلف را مورد بررسی قرار دادیم، اما متأسفانه مشکل عدم وجود پوشش هوایی موجب شده تا صاحبان مشاغل اینترنتی موفق به فعالیت‌های موفق نشوند.
وی تبیین کرد: در نمایشگاه الکامپ از وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات خواستم تا مشکل پوشش هوایی اینترنتی را مرتفع کند که وزیر در پاسخ گفت اختلالی در پوشش هوایی نداریم! در زمینه «این‌نماد» هم یکسری مجوزها بروکراسی‌های اداری ایجاد کرده و عملاً به‌جای ایجاد سهولت برای کسب و کارهای اینترنتی با موانع متعددی مواجه هستیم.
رئیس سابق هیئت‌مدیره انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی و کارشناس حوزه اقتصاد دیجیتال تشریح کرد: البته «ای‌نماد» را با این هدف راه‌اندازی کردند تا شاخص مناسبی برای اعتماد وجود داشته باشد، اما تجربه‌ای که مردم از «موبایل کوروش» داشتند نشان داد که «ای‌نماد» تضمینی برای اعتماد به کسب و کارهای اینترنتی نیست.
شیرازی‌مفرد تشریح کرد: از سویی «ای‌نماد» مانعی را برای صاحبان اقتصاد دیجیتال ایجاد کرده تا نتوانند به‌سادگی مجوز دریافت کرده و اقدام به فروش محصولاتشان کنند و اکنون بسیاری از افرادی که در بخش اینترنتی شاغل شده‌اند، بیشتر حول کسب و کارهای خانگی هستند و کسانی هم که در اینستاگرام فعالیت می‌کردند به‌دلیل «فیلترینگ» اکنون با مشکلات متعددی مواجه شده‌اند.
وی تأکید کرد: کسب و کارهای اینترنتی خانگی نیازمند حمایت مسئولان است، اما متأسفانه معضل «ای‌نماد» موجب شده تا این کسب و کارهای کوچک و خُرد نتوانند به‌درستی فعالیت‌های خود را پیش ببرند.
رئیس سابق هیئت‌مدیره انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی و کارشناس حوزه اقتصاد دیجیتال در بخش دیگری از گفت‌وگو با خبرنگار «رمز اقتصاد» درباره مسائل مربوط به مالیات و تأثیر منفی این موضوع بر کسب و کارهای اینترنتی گفت: موضوعی که درباره شرکت‌های نوپا وجود دارد اینکه استارت‌آپ‌ها در سال نخست زیان‌ده هستند و به طور متوسط بعد از 5 تا 10 سال به سوددهی می‌رسند و این با دیدگاه اداره دارایی دارای رتبه نیست و این قابل قبول نیست که کسب و کاری با زیان مواجه باشد.