گروه انرژی – توحید ورستان - جمهوری آذربایجان اکنون تنوع‌سازی اقتصادی را دنبال می‌کند. در راستای کاهش اتکای خود به منابع نفت و گاز، با چالش‌های نوظهور جهانی سازگار می‌شود. هرچند این کشور به طور سنتی به این منابع انرژی وابسته است و در این رابطه و بر اساس توافقنامه «مشارکت راهبردی در زمینه توسعه و انتقال انرژی سبز» که ۱۷ دسامبر ۲۰۲۲ در بخارست امضا شد؛ جمهوری آذربایجان، گرجستان، رومانی و مجارستان چارچوب همکاری جدیدی را ایجاد کردند. این پروژه که به «کریدور انرژی سبز خزر- دریای سیاه- اروپا» یا «کابل دریای سیاه» معروف است، با هدف انتقال انرژی سبز تولید شده از نیروگاه‌های بادی آذربایجان به رومانی و در نهایت اروپا راه‌اندازی می‌شود.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصادسرآمد، «آذرنیوز» در جمهوری آذربایجان منتشر کرد: سال گذشته آذربایجان، گرجستان، رومانی و مجارستان توافقنامه ساخت پل ارتباطی بین آسیا و اروپا را منعقد کردند. این پروژه شامل توسعه «کابل دریای سیاه» بوده که شامل ساخت یک کابل برقی زیردریایی ۱۱۹۵ کیلومتری با ظرفیت ۱۰۰۰ مگاوات است. این کابل، برق سبز تولید شده در آذربایجان را از طریق گرجستان و از طریق دریای سیاه به رومانی، مجارستان و بقیه اروپا منتقل و تا چهار گیگاوات انرژی سبز را تامین می‌کند. در سوم سپتامبر ۲۰۲۴، هشتمین نشست وزیران، کمیته راهبری برای پیشبرد اجرای این توافقنامه، در بخارست برگزار شد. در این جلسه به موضوعات مختلف مانند توجیه فنی و اقتصادی (TEJ) پروژه، پیشرفت در سرمایه‌گذاری مشترک، بخش فیبر نوری کریدور انرژی سبز و ادغام بالقوه بلغارستان در پروژه پرداخت. پرویز شهبازوف، وزیر انرژی آذربایجان، تاکید کرد که نتایج اولیه مطالعات امکان‌سنجی «کریدور انرژی سبز خزر-دریای سیاه-اروپا» در COP29 در نوامبر امسال در باکو ارائه خواهد شد. وی همچنین توصیه‌هایی را برای اطمینان از پیشرفت پروژه ارائه کرد. شهبازوف بر نقش آذربایجان به عنوان تامین کننده منابع اولیه برای کریدور انرژی سبز و آینده آن به عنوان یک شریک کلیدی در انرژی‌های تجدیدپذیر برای اروپا تاکید کرد. وی خاطرنشان کرد: با امضای اسناد مربوط به تاسیس شرکت مشترک، این پروژه وارد مرحله جدیدی شده است. شرکت مشترک ارزیابی‌های فنی و اقتصادی را تامین مالی، بر آماده‌سازی و اجرای پروژه نظارت و اقداماتی کشورهای شرکت کننده را مدیریت می‌کند.

شرکت مشترک در بخارست تاسیس شد
پس از بحث و گفتگو، «توافقنامه سهامداران» امضا شد که براساس آن شرکت مشترک بین «آذرانرژی» آذربایجان، «الکتروسیستم دولتی گرجستان» گرجستان، «ترانس الکتریکا» رومانی و «ام وی ام» مجارستان در بخارست تأسیس شد. علاوه بر این، پروتکلی در مورد نتایج این نشست امضا شد. همچنین، توافق شد که رهبری شرکت انرژی BM-Green Corridor براساس مدل چرخشی باشد. وظایف مربوط به خط کابل فیبر نوری (FOC)  و ادغام بلغارستان در پروژه در مطالعه امکان‌سنجی پروژه چهارجانبه گنجانده خواهد شد.

مجارستان به دنبال حمایت اتحادیه اروپا
نشست بخارست بر مشارکت مجارستان، آذربایجان، گرجستان و رومانی با عنوان «انرژی سبز» متمرکز بود. در این میان، وزیر امور خارجه و تجارت مجارستان، پیتر سییارتو، بر لزوم حمایت مالی اتحادیه اروپا برای پروژه کابل دریای سیاه تاکید کرد. وی تاکید کرد: این پروژه که هدف آن صادرات برق سبز از آذربایجان و گرجستان به مجارستان و رومانی است، به مقطع حساسی نزدیک شده است. زیرا امنیت انرژی یکی از جنبه‌های اساسی امنیت ملی در این دوران چالش برانگیز است. استراتژی انرژی مجارستان مبتنی بر چهار اصل؛ گسترش انرژی هسته‌ای، افزایش قابل توجه ظرفیت انرژی خورشیدی، تلاش برای همکاری با تامین کنندگان قابل اعتماد انرژی و یافتن مسیرهای تامین جدید است. براساس برآوردها، پروژه «کریدور انرژی سبز» منابع جدید انرژی سبز را از گرجستان و آذربایجان ارائه و پایداری مصرف برق مجارستان را افزایش می‌دهد. وزیر امور خارجه مجارستان خاطرنشان کرد که این پروژه به سرعت در حال پیشرفت است و شرکت‌های انرژی از کشورهای حاضر در پروژه یک سرمایه‌گذاری مشترک ایجاد کرده‌اند و به دنبال امضای قرارداد مشترک در آینده نزدیک هستند. وی ابراز امیدواری کرد که اتحادیه اروپا حمایت مالی لازم را برای توسعه زیرساخت‌های این طرح ارائه دهد. پیش‌بینی می‌شود کمیسیون اروپا ۲.۳ میلیارد یورو برای حمایت از این پروژه اختصاص دهد.

حمایت بانک جهانی از پروژه‌های انرژی منطقه‌ای
شورای مدیران اجرایی بانک جهانی اخیرا وام ۳۵ میلیون دلاری را برای مرحله نخست برنامه ارتقای امنیت انرژی از طریق اتصال برق و انرژی‌های تجدیدپذیر (ESPIRE) برای گرجستان را تصویب کرد. این ابتکار بخش مهمی از یک برنامه گسترده‌تر ۵۰۰ میلیون دلاری است که با هدف تقویت ظرفیت نهادی گرجستان برای پروژه‌های کابل زیردریایی، تقویت سیستم انتقال برق داخلی آن و ایجاد یک اتصال مستقیم برق بین قفقاز جنوبی و جنوب شرقی اروپا انجام می‌شود. برنامه ESPIRE  همچنین بر بهبود اتصال دیجیتال با کاهش هزینه‌های اینترنت و افزایش پهنای باند از طریق اتصالات موازی فیبر نوری در سراسر دریای سیاه تمرکز دارد. این حمایت با اهداف پروژه کابل زیردریایی دریای سیاه (BSSC) در راستای ایجاد شبکه یکپارچه برق و کابل‌های فیبر نوری است که گرجستان و رومانی را به هم متصل می‌کند و زیرساخت‌های انرژی و دیجیتال منطقه‌ای را ادغام می‌کند.

انرژی قفقاز قیمت‌های اروپا 
را کاهش می‌دهد
سباستین-ایوان بوردوجان، وزیر انرژی رومانی، به تأثیر بالقوه پروژه کابل انرژی دریای سیاه بر هزینه‌های انرژی در اروپا اشاره کرد. وی تاکید کرد که دستیابی به انرژی بازار قفقاز به ویژه آذربایجان، می‌تواند مزایای قابل توجهی برای کشورهای اروپایی به همراه داشته باشد. بردوجان اظهار داشت: دسترسی به انرژی یک بازار متمایز مانند منطقه قفقاز، منابع عرضه را متنوع و به کاهش قیمت انرژی در منطقه ما کمک می‌کند. ارائه این پروژه در COP29 باکو در نوامبر امسال، جزییات بیشتر آن را تشریح خواهد کرد. بردوجان ضمن اذعان به هزینه بالای پروژه کابل دریای سیاه، خاطرنشان کرد که هزینه دقیق پس از تکمیل ارزیابی تاثیر فنی مشخص خواهد شد. براساس برآورد وی؛ ساخت خط کابل زیردریایی بین گرجستان و رومانی حدود ۳.۵ میلیارد یورو سرمایه‌گذاری نیاز دارد. با وجود هزینه بالا، وی تاکید کرد که این پروژه امنیت انرژی و ثبات بازار را افزایش خواهد داد. همچنین، بردوجان اشاره کرد که این پروژه شامل نصب کابل ارتباطی فیبر نوری است. البته این مؤلفه با هدف اتصال چهار کشور شرکت‌کننده و پشتیبانی از جریان اطلاعات منطقه‌ای و دیجیتالی‌سازی، ارزیابی خواهد شد. در مجموع، همکاری میان آذربایجان، گرجستان، رومانی و مجارستان نشان دهنده افزایش تعهدات نسبت به امنیت انرژی و پایداری در سراسر منطقه است. با پیشرفت پروژه و حمایت مالی اتحادیه اروپا، انتظار می‌رود که نقش مهمی در تنوع بخشیدن به منابع انرژی، کاهش هزینه‌ها و حمایت از زیرساخت‌های دیجیتال منطقه‌ای ایفا کند. البته ارزیابی تاثیر فنی پروژه در  COP29، تصویر روشنی در مورد تأثیر پروژه و پیشرفت‌های آتی آن ارائه خواهد داد.