«روزنامه دریایی سرآمد» گزارش می‌دهد؛

سهم اندک ایران از بانکرینگ خلیج‌فارس

گروه بانکرینگ- توحید ورستان - صنعت بانکرینگ مجموعه‌ای از خدمات بوده و شامل ۱۷ مورد خدمات جانبی بوده، اما در ایران بیشتر به سوخت‌رسانی دریایی پرداخته می‌شود و این موضوع باعث کاهش سهم کشور در بازار منطقه شده است. به باور کارشناسان، این خدمات جانبی شامل تامین کورو، درمان کورو، خدمات هتلینگ، تعمیرات کشتی، تامین روغن، تامین آب شیرین، تامین آذوقه و… است. به علت تحریم‌ها تهیه بسیاری از قطعات کشتی دشوار بوده و این خدمات را نمی‌توان به کشتی‌های خارجی ارائه داد و ظرفیت فعلی بیشتر برای ناوگان ملی در نظر گرفته می‌شود. در این میان، منطقه خلیج فارس به دلیل وجود تنگه هرمز از اهمیت بالایی در صنعت بانکرینگ دارد.اندازه بازارجهانی بانکرینگ در سال ۲۰۲۰ به میزان ۱۰۹.۶ میلیارد دلار ارزش‌گذاری شده است و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۱۶۴.۹ میلیارد دلار خواهد رسید.

افزایش رقابت در خلیج فارس
بسیاری از کشورهای عربی از جمله عربستان، قطر، مصر و عمان قصد دارند با ارائه خدمات بانکرینگ با بندر فجیره امارات، مرکز اصلی ذخیره‌سازی و عرضه سوخت نفت در خاورمیانه، رقابت کنند. در سال ۲۰۲۲، قطر شروع به عرضه سوخت دریایی به ناوگان گاز طبیعی مایع خود کرد و اکنون احتمالاً دومین مرکز بزرگ سوخت‌گیری در خاورمیانه پس از فجیره است. مصر نیز دو مجوز تامین سوخت برای کانال سوئز و دو مجوز در کنار اسکله برای ۳ شرکت صادر کرد. 
شرکت بازاریابی نفت عمان از آغاز فروش سوخت دریایی در بندر صحار عمان به ویژه سوخت با محتوای گوگرد نیم درصد با نرخ تقاضای بیش از ۸۰ درصد خبر داد. در واقع، افزایش رقابت بین بازیکنان محلی موقعیت بندر فجیره امارات را به عنوان یک مرکز سوخت تضعیف و ظهور گزینه‌های سوخت‌گیری جایگزین در مکان‌های استراتژیک در سراسر خاورمیانه فشار بیشتری بر این بندر وارد می‌کند. 
به باور کارشناسان، بازار پالایش و فرآوری به تدریج در سراسر خاورمیانه و در دسترس بودن گزینه‌های تامین سوخت بیشتر، ممکن است چالش‌های بلندمدتی را برای مرکز سوخت‌رسانی در بندر امارات ایجاد کند. برای نمونه، مجموع فروش سوخت در بندر فجیره در ۶ ماهه نخست سال ۲۰۲۳ به ۳۶۱۷ میلیون متر مکعب رسید که نسبت به دوره ژانویه تا ژوئن ۲۰۲۲ تقریبا ۱۰.۵ درصد کمتر بود. علاوه بر این، داده‌های منطقه صنعت نفت فجیره نشان داد که حجم فروش سوخت در فجیره برای سال ۲۰۲۲ با ۱.۵ درصد کاهش نسبت به سال ۲۰۲۱ به ۸۱۰۹ میلیون متر مکعب رسیده است. براساس داده‌ها، تامین کنندگان مستقر در بندر «خور فکان» شارجه احتمالا بزرگترین رقیب برای تقاضای بندر فجیره و رقابت منطقه‌ای در خاورمیانه هستند. همچنین، منطقه دریای سرخ مهمترین مکان برای تامین سوخت کشتی‌ها محسوب می‌شود و انتظار می‌رود که یک مرکز اصلی تامین سوخت باشد. در این راستا، عربستان در حال ساخت یک مرکز تامین سوخت در بنادر ینبع و جده در دریای سرخ است.

ایجاد هاب بانکرینگ سبز در عمان
اخیرا، گروه «اسیاد» فعال در لجستیک عمان توافقنامه مطالعاتی مشترکی را با دو شرکت خارجی امضا کرده تا پتانسیل ایجاد عمان را به‌عنوان یک هاب بانکرینگ برای سوخت کم‌کربن را بررسی کند. به باور کارشناسان، این توافق یک «گام مهم» در ترویج شیوه‌های حمل و نقل پایدار برای دستیابی به اهداف کربن‌زدایی جهانی در صنعت دریایی و استفاده از منابع تجدیدپذیر عمان در مقیاس جهانی است. به عنوان بخشی از این مطالعه مشترک، اسیاد درخواست اطلاعات برای شرکت‌های کشتیرانی پیشرو برای اتخاذ راه‌حل‌های لجستیک سبز جهانی در عمان صادر کرده است. داده‌های به دست آمده از این مطالعات سنگ بنای طرح بوده و در هدایت توسعه زیرساخت‌های ذخیره‌سازی کم کربن در عمان بسیار مهم خواهد بود. یافته‌های اولیه نشان می‌دهد که عمان دارای مزیت جغرافیایی و منابع انرژی تجدیدپذیر است که می‌تواند این کشور را به عنوان پیشرو در ارائه سوخت‌های کم کربن با قیمت رقابتی برای صنعت کشتیرانی جهانی قرار دهد. در راستای چشم‌انداز ۲۰۴۰ عمان و استراتژی انرژی پایدار آن، گروه اسیاد و شرکای آن قصد دارند از این مزیت‌ها برای ارائه سوخت‌های کم کربن مانند متانول الکترونیکی و آمونیاک با قیمت‌های رقابتی استفاده کنند. تاسیسات ذخیره‌سازی فعلی در بنادر صلاله و دقم به عنوان مکان‌های استراتژیک برای مقاوم‌سازی بالقوه برای پشتیبانی از عملیات سوخت کم کربن در نظر گرفته شده است. در پایان سال ۲۰۲۲، شرکت بزرگ کشتیرانی کانتینری دانمارکی مرسک تفاهم نامه همکاری با گروه اسیاد برای انجام یک مطالعه امکان‌سنجی در مورد تامین و ذخیره‌سازی سوخت سبز در بنادر دقم و صلاله عمان امضا کرد که مهمترین آن‌ها آمونیاک و متانول سبز است.

سهم اندک ایران از بانکرینگ
فعالیت در این صنعت، یکی از بهترین و مطلوب‌ترین فرصت‌های پیش روی ایران و به‌ویژه منطقه آزاد قشم جهت کسب درآمد است. اما باوجود تهیه طرح جامع بانکرینگ در سال ۱۳۸۴ و هدف‌گذاری سهم ۵۰ درصدی ایران در خلیج فارس، تنها ۸ درصد از این صنعت به شرکت‌های ایرانی اختصاص یافته است. به گزارش رسانه‌ها، سهم پایین کشور از رشته فعالیت بانکرینگ در منطقه در حالی است که خلیج فارس بعد از آسیای شرقی، پر رفت و آمدترین منطقه کشتی‌رانی دنیا محسوب می‌شود. تنگه هرمز یکی از رئوس مثلث طلایی حمل و نقل دریایی است که ۷۰ درصد تجارت جهانی در آن انجام می‌شود. بنابراین نزدیکی به خطوط اصلی و پرتردد کشتی‌های باری، تجاری و نفتی یا به عبارتی دسترسی به بازار مصرف که یکی از ملزومات اصلی رشته فعالیت بانکرینگ است به عنوان فرصتی در اختیار بنادر و اسکله‌های کشور است. ۴ بندر شامل بندر شهید رجایی بندرعباس، بندر جاسک هرمزگان، بندر عسلویه بوشهر و بندر سلخ جزیره قشم در ایران موقعیت مناسبی برای توسعه رشته فعالیت بانکرینگ دارند. براساس این گزارش، سهم بندر فجیره امارات از عرضه سوخت بانکرینگ بین ۱۵ تا ۱۶ میلیون تن براساس آمار غیررسمی و ۸ تا ۹ میلیون تن به صورت رسمی است و کشورهای دیگر مانند عربستان و عمان نیز به میزان ۲ تا ۳ میلیون تن در بازار این رشته فعالیت نقش دارند. این در حالی است که سهم کشور ایران کمتر از ۱ میلیون تن گزارش شده است. بنابراین سهم ایران در خلیج فارس بر اساس گزارش‌های رسمی کمتر از ۸ درصد برآورد می‌شود.
سهم اندک ایران از بانکرینگ  خلیج‌فارس
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه