گروه بازارسرمایه - سمیه ملایی - بانک مرکزی برای صادرکنندگان، امکان فروش ارز نیمایی در مرکز مبادله ارز و طلای ایران را نیز فراهم کرد. بانک مرکزی در اطلاعیه اعلام کرد که برای صادرکنندگانی که براساس مقررات برگشت ارز حاصل از صادرات موظف به فروش ارز در سامانه نیما بودند، امکان فروش در مرکز مبادله ارز و طلای ایران را نیز فراهم کرد.
به گزارش اقتصاد سرآمد، بر اساس اعلام بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، از روز دوشنبه ۳ دی ماه ۱۴۰۳ برای کلیه صادرکنندگانی که براساس مقررات برگشت ارز حاصل از صادرات موظف به فروش ارز در سامانه نیما می‌باشند، امکان فروش در مرکز مبادله ارز و طلا نیز فراهم بوده و بازرگانان می‌توانند در هر دو سامانه اقدام به عرضه ارز نمایند.
همچنین آن دسته از واردکنندگان که دارای تخصیص معتبر از محل سامانه نیما می‌باشند می‌توانند ارز مورد نیاز خود را از مرکز مبادلات خریداری نمایند. بانک مرکزی همچنین در اطلاعیه دیگری تأکید کرد: مهلت انقضای تمامی درخواست‌های تخصیص ارز که از تاریخ ۱۰ آذرماه ۱۴۰۳ لغایت ۳۰ آذرماه ۱۴۰۳ توسط اداره تخصیص ارز بانک مرکزی تایید شده‌اند بصورت خودکار به مدت ۱۰ روز تمدید خواهد شد؛ لذا این دسته از واردکنندگان می‌توانند بدون نگرانی از انقضای مهلت اعتبار درخواست‌های خود اقدام به خرید ارز نمایند.

سیاست تجمیع انواع معاملات ارزی
آنطور که رسانه‌ها اعلام کرده اند؛ سیاست جدید شامل تجمیع انواع معاملات ارزی، از جمله ارز نیما، در بازار ارز تجاری (توافقی) است که مبنای کشف نرخ در آن صرفاً بر پایه عرضه و تقاضای بازار خواهد بود. ازاین‌رو تا اول بهمن‌ماه، در دو مرحله تمام معاملات ارزی به بازار ارز تجاری مرکز مبادله منتقل خواهد شد؛ مرحله اول از ۲۴ آذرماه، نرخ ارز در سامانه نیما شناور می‌شود و مبنای معاملات، عرضه و تقاضای بازار خواهد بود. در مرحله دوم هم از ابتدای بهمن‌ماه، کلیه معاملات ارزی صنایع پتروشیمی، فولادی و فلزات سنگین نیز به بازار توافقی منتقل می‌شوند.
همچنین پیرو بخشنامه بانک مرکزی، صنایع روانکار، دوده، کامپاند، سیمان، سرامیک و انواع لبنیات از تاریخ سوم آذرماه ۱۴۰۳ ملزم به واگذاری ارز حاصل از صادرات خود در مرکز مبادله ایران به واردکنندگان بر اساس نرخ توافقی و سازوکار اجرایی این مرکز هستند. سایر صادرکنندگانی که در گروه‌های مذکور قرار ندارند فعلاً می‌توانند واگذاری ارز حاصل از صادرات خود را طبق روال سابق انجام دهند یا به‌صورت اختیاری در سامانه ارز تجاری عرضه کنند، اما از ۲۶ آذرماه کلیه صادرکنندگان و واردکنندگان غیرنیمایی ملزم به خرید و فروش ارز در این سامانه هستند.

حرکت دولت به سوی ارز تک‌نرخی
کارشناسان اقتصادی می‌گویند: اجرای این سیاست پیش‌بینی پذیری اقتصاد را افزایش داده و از جهش‌های ارزی جلوگیری کرده است و همچنین باعث کاهش تورم تولیدکننده و مصرف‌کننده شد. در حال حاضر بازاری رسمی و کارآمد تحت عنوان بازار ارز تجاری راه‌اندازی شده که مورد اعتماد بازرگانان قرار گرفته که از جمله مزایای راه‌اندازی این بازار حرکت به سمت تک‌نرخی شدن ارز و کاهش نقش بازار غیررسمی در ایجاد نوسان است.
به هر ترتیب حرکت به سمت تک‌نرخی شدن ارز باعث کاهش فساد می‌شود و ایجاد بازار ارز تجاری به کاهش رانت و همچنین مدیریت عرضه و تقاضا کمک می‌کند. همچنین انتقال معاملات نیما به بازار توافقی اقدامی ارزشمند و مثبت است و این کار باعث افزایش عرضه ارز در اقتصاد می‌شود و با افزایش عرضه، نرخ ارز متعادل و قابل پیش‌بینی‌شده و از بروز جهش‌های شدید جلوگیری می‌شود. از طرف دیگر باید گفت که بازار ارز در یک سال و نیم گذشته در برابر تنش‌های سیاسی مقاومت قابل قبولی داشته است. در یکسال اخیر شاهد التهابات گسترده در سطح منطقه و بعضا در داخل کشورمان بودیم که با وجود همه این تنش‌ها، نوسان نرخ دلار با درنظر گرفتن نرخ تورم خیلی دور از ذهن و عجیب نبود و همینکه در همین حوالی کنترل شد قابل قبول است.

زمینه‌چینی برای افزایش سودآوری شرکت‌ها
تصمیم دولت و بانک مرکزی برای حذف ارز ترجیحی و حرکت به سمت بازار توافقی ارز یکی از اقداماتی است که اگر درست اجرایی شود، می‌تواند موجب افزایش سودآوری بسیاری از شرکت‌ها شود. در روش نیمایی شرکت‌های صادراتی مجبور بودند ارز حاصل از صادرات را با نرخ‌های اعلامی در سامانه نیما عرضه کنند که این نرخ‌ها اختلاف زیادی با بازار داشت و سود شرکت‌ها را کاهش داده بود. با این نگاه می‌توان گفت که تصمیم به راه اندازی بازار توافقی ارز، باعث افزایش سودآوری شرکت‌ها می‌شود و به دنبال آن بازار سرمایه نیز رشد می‌یابد.در حال حاضر و با اجرایی شدن سیاست‌های پیش‌بینی شده توسط دولت و بانک مرکزی، فاصله ارز نیمایی با بازار غیررسمی زیاد نیست. همچنین می‌توان گفت که این روز‌ها بازار سرمایه رشد قابل توجهی دارد ولی باید دانست اگر رشد‌ها خیلی سریع اتفاق بیفتد، ممکن است جلوی رشد آینده این بازار گرفته شود. از طرف دیگر کمرنگ شدن عوامل روانی و سیاسی موثر بر بازار را می‌توان از دلایل سبز شدن شاخص بورس در یک ماه گذشته و سیر صعودی آن دانست. این در حالی است که در سال‌های اخیر با وجود رشد ارزش بازار‌های موازی شاهد رکود و درجا زدن بازار سرمایه بودیم، اما در یک ماه اخیر با فروکش کردن عوامل سیاسی همچون احتمال تنش‌های نظامی و سیاسی در منطقه، بازار روند رشد خود را آغاز کرد.

آماده شدن مرکز مبادله برای صادرکنندگان غیرنیمایی
همچنین براساس اعلام اتاق ایران، محمد لاهوتی، رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران، درباره این تصمیم بانک مرکزی، گفت: مرکز مبادله در اصل برای صادرکنندگان غیرنیمایی فراهم شد. صادرکنندگان نیمایی، یعنی گروه کالاهای بند یک آئین‌نامه اجرایی قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز که شامل پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها، برخی معدنی‌ها و صادرکنندگان قیر است، عرضه ارز تا ۳۰ بهمن در سامانه نیما ادامه خواهد داشت. اما پس از این تاریخ، سامانه نیما جمع شده و فقط مرکز مبادله به کار خود ادامه خواهد داد. وی افزود: با این تصمیم بانک مرکزی، صادرکنندگان نیمایی هم می‌توانند از ۳ دی هم در مرکز مبادله و هم در نیما ارز خود را عرضه کنند.
رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران، ادامه داد: صادرکنندگان نیمایی با همان شرایط گذشته در مرکز مبادله ارز خود را ارائه خواهند کرد. یعنی همچنان آنها اجازه واگذاری ارز به غیر و یا صادرات خرد در قبال ارز خود نخواهند داشت. لاهوتی درباره تفاوت نرخ ارز ارائه‌شده در این دو سامانه نیز گفت: در عمل تفاوتی در نرخ ارز ارائه‌شده وجود نخواهد داشت. چرا که از هفته گذشته سقف نرخ ارز در سامانه نیما برداشته شد. در حال حاضر در هر دو سامانه عرضه ارز با نرخ توافقی انجام می‌شود.