گروه توسعه دریامحور - سعید قلیچی- موضوع تهیه، تدوین و تصویب یک نقشه راه جامع برای توسعه منطقه مکران و سواحل جنوب کشور یکی از موضوعاتی است که طی ماه‌های گذشته بارها مورد تاکید رئیس دولت چهاردهم قرار گرفته است. کارشناسان معتقدند که برای دستیابی به چنین طرح جامعی، نیاز است تا اسناد توسعه این مناطق با دقت بررسی شده و براساس آنها اجرای طرح‌های توسعه در دستور کار قرار گیرد.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، مسعود پزشکیان، رئیس جمهور در جلسه توسعه دریامحور که روز یکشنبه (30 دی ماه ) برگزار شد بر تمرکز همه دستگاه‌های فعال در مکران و سواحل جنوبی بر روی چشم‌انداز توسعه این مناطق تاکید کرد و گفت: لازم است اسناد توسعه این مناطق با دقت بررسی شده و بر اساس آن‌ها طرح‌های توسعه را اجرایی کنیم؛ بدون سند چشم‌انداز و ایجاد یک نهاد برای هدایت کلی توسعه سواحل جنوبی نمی‌توان به خوبی فرآیند توسعه در این مناطق را راهبری کرد.
اواخر آبان ماه سال جاری بود مسعود پزشکیان در یکی از جلسات توسعه دریامحور دولت اعلام کرد که: «تاکنون یک طرح کلان به عنوان نقشه‌راه توسعه مکران نداشته‌ایم. هماهنگی‌های لازم صورت گرفته تا از مشاوران تراز اول بین‌المللی برای تهیه نقشه‌راه توسعه منطقه مکران بهره بگیریم». به فاصله دو ماه از این صحبت‌ها بازهم رئیس جمهوری در یکی دیگر از جلسات توسعه دریامحور بر ارتقا و استانداردسازی زیرساخت‌های لازم برای توسعه دریامحور تاکید کرد و گفت: «تمامی وزارتخانه‌ها و نهادهایی که در حال توسعه زیرساخت‌های خود در سواحل و شهرهای جنوبی هستند، باید استانداردهای زیست محیطی و دیگر زیرساخت‌های مربوط به شهرهای بزرگ را در بالاترین سطح رعایت کنند».
این اولین بار نیست که مسعود پزشکیان درباره اهمیت برنامه ریزی دقیق با نگاه به آینده و با استفاده از تجربیات و نظرات بین المللی برای تهیه طرح جامع توسعه سواحل مکران صحبت می‌کند. دولت چهاردهم پیش از این نیز با پس گرفتن لایحه مربوط به توسعه سواحل مکران با هدف بازبینی و انجام اصلاحاتی به سود ساحل نشینان، فعالان اقتصادی این منطقه و جامعه محلی ساکن در سواحل جنوب کشور، نشان داده بود که حوزه توسعه دریامحور و اقتصاد دریاپایه اهمیت بالایی دارد.

جای خالی نقشه راه توسعه در مکران
یک ماه پیش و در آخرین روزهای آذرماه بود که رئیس جمهور در جلسه هیئت دولت اظهار کرد: همه مباحث و دغدغه‌های مطرح شده درخصوص منطقه مکران صحیح است، اما مسئله مهم این است که متأسفانه تاکنون یک طرح کلان و کلی به عنوان نقشه‌راه توسعه مکران نداشته‌ایم. وی افزود: این در حالی‌ست که دستگاه‌های مختلف هر کدام به اقتضای مأموریت‌ها و مسئولیت‌های خود در این زمینه اقداماتی کرده‌اند. رئیس جمهور با بیان اینکه در ماه‌های گذشته تقریباً هر هفته جلسه یا جلساتی با محوریت توسعه دریامحور و تعیین نقشه‌راه منطقه مکران داشته‌ایم، گفت: اعتقاد بنده این بوده و هست که اگر می‌خواهیم برابر اهداف سند چشم‌انداز در جایگاه برتر منطقه قرار بگیریم، کیفیت آنچه قرار است در این سواحل صورت گیرد، به هیچ وجه نباید از اقدامات کشورهای همسایه پایین‌تر باشد. پزشکیان تصریح کرد: هماهنگی‌های لازم صورت گرفته تا از مشاوران تراز اول بین‌المللی برای تهیه طرح کلان و نقشه‌راه توسعه منطقه مکران بهره بگیریم.

الزامات تهیه طرح‌های جامع استاندارد 
برای توسعه
بسیاری از کارشناسان معتقدند که در فضای سیاست‌گذاری و برای تهیه طرح های جامع، شرکت‌های مشاوره بزرگ و قدرتمندی در گوشه و کنار جهان شکل گرفته‌اند که از کارشناسان خبره و اسامی بسیار بزرگی بهره می‌برند. در حال حاضر با اراده ای که شخص رئیس جمهور و اعضای دولت چهاردهم از خود نشان می‌دهند، این امکان وجود دارد که بتوانیم از این تیم‌های کارشناسی و مشاوره بین المللی برای طراحی نقشه راه توسعه سواحل مکران براساس علوم و دانش روز و استانداردهای بین المللی استفاده کنیم. با این حال برخی معتقدند که در چنین شرایطی قطعا توانمندی هایی در داخلی کشور نیز موجود است که می تواند بخشی از کارها را به خوبی در داخلی اجرایی کند.

اهمیت داشتن استراتژی برای توسعه
برای بهره گرفتن از توان مشاوران و کارشناسان خارجی نکات و الزامات مختلفی وجود دارد. به عنوان مثال در قدم اول باید این مساله را حل و قبول کنیم که در مسائل فنی سیاست‌گذاری مواردی هست که ممکن است دنیا از ما بهتر بلد باشد. نکته دیگر اینکه باید دقت داشته باشی که مسائل فنی سیاست‌گذاری با مسائل اهداف بلندمدت سیاست‌گذار فرق می‌کند. مسائل فنی سیاست‌گذاری این است که مثلاً چگونه یک سیستم مالیاتی طراحی کنید که در آن کمترین آسیب‌های محیط زیستی برای آیندگان پیش بیاید. در مجموع می توان گفت که لزوم تدوین و داشتن استراتژی توسعه امروز دیگر بر کسی پوشیده نیست و همه کشورهای دنیای استراتژی مشخصی برای طی کردن مسیر پیشرفت و توسعه دارند. در جمهوری اسلامی نیز اگر استراتژی توسعه برای طرح های دارای اهمیت وجود داشته باشد، دیگر از ناهماهنگی تا توجیه‌ناپذیر بودن طرح‌ها خبری نخواهد بود.

اهمیت مکران در حوزه کریدورهای ترانزیتی
سواحل مکران در استان پهناور سیستان و بلوچستان و در مسیر دو کریدور ترانزیتی بزرگ دنیا واقع شده است. این امر منطقه مکران را به عنوان جاده ترانزیتی طرح توسعه جنوب شرق مطرح کرده است و به طور یقین توسعه اقتصادی مکران، جایگاه ویژه ای را برای ایران در سطح منطقه و جهان ایجاد می کند. دولت سیزدهم پیرو تاکیدات مقام معظم رهبری، اقداماتی را برای توسعه منطقه برنامه ریزی و اجرا کرده و در حال تکمیل زیرساخت های آن است تا این منطقه راهبردی بتواند در آینده ای نزدیک نقش مهم و ملی را برای آبادانی کشور ایفا کند. لذا یکی از موارد مهم جهت دستیابی به توسعه اقتصادی مکران تدوین برنامه اجرایی یکپارچه برای منطقه است که می تواند هماهنگی لازم بین برنامه راهبردی و برنامه های دستگاه ها را ایجاد کند.

تاکید پزشکیان برای زیرساخت‌های مکران
رئیس جمهور در جلسه هفته جاری اقتصاد دریامحور مشخصا به زیرساخت‌های راهسازی اشاره و اظهار کرد: وزارت راه در ساخت کریدورهای ریلی و آزادراهی جنوب کار تملک اراضی را به نحوی انجام دهد که بزرگراه‌ها به عریض‌ترین شکل ممکن در این مسیرها ساخته شوند تا در آینده برای توسعه بزرگراهی مجبور به تملک مجدد اراضی در این مناطق نباشیم. پزشکیان بر ضرورت توسعه حمل و نقل ریلی در این مناطق تاکید کرد و گفت: جابجایی بسیاری از محصولات در این مناطق، لزوما باید با قطار انجام شود، لذا زیرساخت‌های ریلی بنادر جنوب باید به شکل استاندارد تقویت شوند. رئیس دولت چهاردهم همچنین بر تمرکز همه دستگاه‌های فعال در مکران و سواحل جنوبی بر روی چشم‌انداز توسعه این مناطق تاکید و اظهار کرد: لازم است اسناد توسعه این مناطق را با دقت بررسی و بر اساس آنها طرح‌های توسعه را اجرایی کنیم؛ بدون سند چشم‌انداز و ایجاد یک نهاد برای هدایت کلی توسعه سواحل جنوبی نمی‌توان به خوبی فرآیند توسعه در این مناطق را راهبری کرد.با تمام این صحبت‌ها می‌توان گفت که بسیاری از صاحب‌نظران و کارشناسان حوزه توسعه معتقدند که سواحل مکران مهمترین بستر توسعه پایدار و بلندمدت ایران بوده و به تعبیری آینده ایران در گرو توسعه این منطقه
 است.