گروه اقتصاد بین‌الملل- توحید ورستان- ژائو ژیوان، معاون وزیر امور‌خارجه چین اعلام کرد که پاناما اخیراً تصمیم به پایان یادداشت‌تفاهم همکاری در چارچوب ابتکار کمربند و جاده را گرفته و طرف چینی نیز از این موضوع عمیقاً متأسف است. ژائو همچنین خاطرنشان کرد که همکاری عمل‌گرایانه بین چین و پاناما در چارچوب BRI به سرعت در بخش‌های مختلف در حال توسعه بوده و نتایج مفیدی نیز به‌دست آمده که منافع ملموسی را برای پاناما و مردم آن به ارمغان آورده است.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، معاون وزیر امور‌خارجه چین همچنین با بیان این‌که روابط چین و پاناما هرگز هدف هیچ طرف ثالثی قرار نگرفته و نباید توسط هیچ طرف ثالثی مختل شود، افزود: «امیدواریم پاناما به مداخله خارجی پایان دهد و براساس وضعیت کلی روابط دوجانبه و منافع بلندمدت دوکشور تصمیم درستی اتخاذ کند.»

دلیل خروج پاناما از طرح تجاری چین
به گزارش مرکز آنکسام، در چارچوب BRI، بسیاری از کشورها از جمله پاناما از فرصت‌های آن مانند سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی، تقویت اشتغال و حمایت مالی بهره‌مند شده‌اند و از این رو، توسعه کشورهای خود را با بنادر، بزرگراه‌ها، پروژه‌های انرژی، توسعه شبکه‌های حمل‌ونقل، دسترسی به بازارهای بین‌المللی و ادغام، داده‌ها و انتقال فناوری افزایش داده‌اند.
تماس‌های فزاینده چین با کشورهای حوزه کارائیب و آمریکای‌لاتین و پروژه‌های زیربنایی باعث شده است که ایالات‌متحده آمریکا با در نظر گرفتن همکاری‌های آن‌ها در منطقه، نگران تعادل‌های ژئوپلیتیکی باشد. همچنین برخورداری این منطقه از گزینه‌های بیشتر در عرصه بین‌المللی باعث شده که ایالات‌متحده استراتژی رقابتی را اتخاذ کند. در نتیجه، امکان اتخاذ تصمیمات اقتصادی و سیاسی با هدف حفظ نفوذ خود در منطقه را فراهم کرده است.

تلاش آمریکا برای تخریب همکاری BRI
لین جیان، سخنگوی وزارت خارجه چین در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد که آن‌ها به‌شدت با اقدامات ایالات‌متحده برای تخریب همکاری BRI از طریق فشار مخالف بوده و عمیقا از تصمیم پاناما متاسف هستند. همچنین آن‌ها اعلام کرده‌اند که از حاکمیت پاناما بر این کانال حمایت و متعهد به حفظ وضعیت کانال به‌عنوان یک آبراه بین‌المللی بی‌طرف هستند.
تصمیم پاناما برای خروج از BRI را می‌توان هم به‌عنوان اقدامی برای تقویت روابط خود با ایالات‌متحده و غرب و هم برای تحکیم رقابت آمریکا و چین در منطقه دانست. اگرچه پکن تلاش نمی‌کند پاناما را از تصمیم خود منصرف کند، اما احتمالا با تعمیق روابط اقتصادی و دیپلماتیک خود با سایر کشورهای منطقه به‌دنبال توازن منطقه‌ای در برابر نفوذ احتمالی ایالات‌متحده در منطقه باشد. علاوه‌بر این، احتمال اقدامات اقتصادی مانند محدودیت تجارت دوجانبه بین چین و پاناما نیز زیاد است.
برعکس، ایالات‌متحده راهبردی را برای محدود کردن فعالیت چین در منطقه به‌ویژه در چارچوب همکاری امنیتی با پاناما دنبال می‌کند. بنابراین می‌تواند در رقابت جهانی خود با چین به برتری دست یابد. علاو‌بر این، خروج پاناما از BRI و تغییر پویایی تجاری در کانال، مزیت‌های تجاری چین را کاهش داده و پروژه‌های بندری در منطقه را مختل می‌کند.

تصمیم پاناما چه پیامدهایی دارد؟
با توجه به نقش کانال پاناما در اقتصاد جهانی، پاناما هم برای ایالات‌متحده و هم برای چین اهمیت ژئواستراتژیک دارد، زیرا این کانال یک نقطه ترانزیت مهم در آبراه‌های تجاری ایالات‌متحده و یکی از مسیرهای اصلی است که تجارت آسیا و آمریکای‌لاتین را سرعت می‌بخشد. جدایی پاناما از BRI، یک پایگاه تجاری استراتژیک که اجازه دسترسی چین به برزیل، شیلی و آرژانتین را می‌دهد، بر برنامه‌های بلندمدت این کشور در آمریکای‌لاتین تأثیر منفی خواهد گذاشت.
نه‌تنها پروژه‌های زیرساختی چین در پاناما، بلکه سایر طرح‌های سرمایه‌گذاری در آمریکای‌لاتین نیز تحت تأثیر این وضعیت قرار خواهند گرفت. در واقع، کاهش تدریجی اثربخشی چین در منطقه، رویکرد سایر کشورهای منطقه برای همکاری تحت بریکس و شرکت‌های چینی را تحت تأثیر قرار خواهد داد. به‌ویژه که کشورهایی مانند مکزیک، آرژانتین، شیلی و کلمبیا می‌خواهند همکاری‌های تجاری و دیپلماتیک خود را متعادل و بی‌طرفانه داشته باشند، برای حفظ منافع اقتصادی خود تلاش می‌کنند.
با جدایی پاناما از BRI، فعالیت اقتصادی چین در منطقه کاهش می‌یابد، در حالی که ایالات‌متحده این فرصت را خواهد داشت تا قدرت تجاری خود را افزایش داده و فعالیت تجاری خود را در نقطه اتصال بین قاره آمریکا تقویت کند. از سوی دیگر، چین بر توسعه زیرساخت‌ها در مکزیک و برزیل تمرکز داشته و سعی خواهد کرد مسیرهای جایگزین بلندمدت ایجاد کند.
بنابراین، کشورهای منطقه باید با قرار گرفتن در میانه این مناقشه تجاری و همچنین تلاش برای دستیابی به تعادل بین ایالات‌متحده و چین، سیاست درست را اتخاذ کنند. تصمیم پاناما برای خروج از BRI که تراز تجاری جهانی را نیز تغییر خواهد داد، باعث می‌شود رقابت آمریکا و چین که اخیراً در حوزه اقتصاد و فناوری شدت گرفته، در آمریکای‌لاتین با وضوح بیشتری مشاهده شود.
در مجموع، تصمیم پاناما برای خروج از BRI برای موازنه قدرت بین‌المللی و نقش آینده منطقه از اهمیت حیاتی برخوردار است. همکاری تجاری و امنیت‌محور آمریکا با پاناما و تلاش چین برای تقویت روابط خود با دیگر کشورهای آمریکای‌لاتین، با ایجاد ستون دیگری از رقابت آمریکا و چین و تغییر توازن در منطقه، این رقابت را عمیق‌تر خواهد کرد. بنابراین تصمیم پاناما برای تغییر پویایی در عرصه بین‌المللی و هدایت اقتصاد جهانی حائز اهمیت است و این کشور را ملزم به تدوین استراتژی‌های جدید در سیاست‌های داخلی و خارجی خود می‌کند.