گروه استان‌ها- فاطمه قنبری، ساری- بنابه اعتقاد کارشناسان امر، تداوم پسروی دریای خزر و تداوم آن می‌تواند به زیرساخت‌ها، فعالیت‌های دریایی، اقتصاد و صنعت گردشگری منطقه آسیب جدی در میان‌مدت وارد کند. مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر از کاهش ۳۸سانتی‌متری سطح آب دریای خزر در سه‌سال گذشته خبر می‌دهد و می‌گوید که در اثر کاهش ۱۷۰سانتی‌متری سطح آب دریای خزر از سال ۱۳۷۴ تاکنون، عقب‌نشینی قابل‌ملاحظه دریا و افزایش عرصه ساحلی در سواحل شمالی کشور رخ‌ داده است.
به گزارش «اقتصاد سرآمد»، در این گزارش به نتایج مطالعات میدانی اشاره شده که نه‌تنها از سال ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۰ با کاهش حدود ۵۰سانتی‌متری سطح آب، حدود ۱۰ تا ۱۰۰متر پسروی دریای خزر در سواحل مختلف به‌وقوع پیوسته است و بر مبنای مطالعات اندازه‌گیری دقیق زمینی در ایستگاه‌های شاخص ساحلی دریای خزر، این مسئله موجب افزایش قابل‌توجه محدوده ساحل در طول بیش از ۸۵۰کیلومتر سواحل شمالی کشورمان شده است. انتظار می‌رود با شدت یافتن روند کاهشی آب، شاهد پسروی بیشتر دریا و خارج‌شدن بخش‌های بیشتری از بستر دریا در آینده باشیم.
اثرات کاهش سطح آب در مناطق ساحلی، به ایجاد چالش در زیرساخت‌ها و کاربری‌های اقتصادی، اجتماعی و فعالیت بنادر و دریانوردی، خشک‌شدن ذخایر آبی وابسته به دریای خزر (تالاب‌ها، خلیج‌ها)، افزایش عرصه ساحل و دخل‌وتصرف انسانی به حریم دریا و اثرات منفی بر آبخوان‌های ساحلی شده و ضروری است که ابعاد مختلف تاثیرات مورد توجه قرار گرفتن و راهکارهای بهینه برای مدیریت چالش‌های احتمالی اندیشیده شود. ۴۷۳کیلومتر از ساحل دریای خزر در مازندران وجود دارد و این سواحل از مناطق دیدنی و جذاب به‌شمار می‌روند که حضور در این مناطق جزو علاقه‌مندی بسیاری از مسافران به این خطه از شمال کشور است.
در همین راستا و برای بهره‌مندی مسافران از این جاذبه‌های طبیعی، ایجاد زیرساخت‌های گردشگری ازجمله اقداماتی است که با تشویق بخش خصوصی به انجام این کار پیگیری می‌شود که ایجاد اسکله‌های گردشگری در برخی نقاط سواحل دریا در مازندران ازجمله این زیرساخت‌های جذاب و پُرطرفدار است. موضوع پسروی آب دریای خزر را مجموعه تخصصی این امر یعنی اداره کل بنادر و دریانوردی مازندران مهر تایید بر آن زده است؛ به حدی که این پسروی و کاهش تراز دریا در کمتر از ۲دهه اخیر نمایان شده است.
معاون امور دریایی اداره کل بنادر و دریانوردی مازندران، کاهش ورودی دریای خزر را از علل کاهش سطح تراز دریا عنوان کرد و گفت: ۱۳۰رودخانه به دریای خزر می‌ریزد که در این میان رودخانه ولگا ۸۰درصد آب دریای خزر را تامین می‌کند؛ کاهش ورودی آب، تغییرات اقلیمی و تبخیر سریع آب با توجه به افزایش یک تا ۲.۵درجه حرارت زمین موجب کاهش سطح آب دریایی خزر شده است. علی‌اصغر صادقی با اشاره به پسروی آب دریای خزر طی چندسال گذشته، افزود: مدت ۱۰ تا ۱۵سال گذشته دریای خزر با کاهش سطح مواجه شده که یکی از دلایل اصلی آن تغییرات اقلیمی بوده است. وی ساخت سد در قسمت شمالی دریای خزر در بالادست را به‌عنوان عامل انسانی یکی دیگر از عوامل کاهش تراز آب دریای خزر برشمرد و ادامه داد: از آنجایی که آب دریای خزر به نسبت شیرین است، برای مصارف کشاورزی استفاده می‌شود که این امر نقش مهمی در کاهش تراز آب دارد. معاون امور دریایی اداره کل بنادر و دریانوردی مازندران همچنین ادامه داد: طبق آخرین ارزیابی انجام‌شده تراز دریای خزر منفی ۲۸.۴۶ بوده که نسبت به یک‌ماه قبل ۱۶سانتی‌متر کاهش تراز اتفاق افتاده است. صادقی کاهش بارندگی‌ها را از دیگر علل کاهش اعلام کرد و گفت: این کاهش به‌شدت و به‌صورت مستقیم روی صنعت حمل‌ونقل دریایی، صنعت کشتیرانی و کشتی‌سازی تاثیر می‌گذارد. وی خاطرنشان کرد: در صنعت حمل‌ونقل دریایی علاوه‌بر کاهش سطح دریا، افزایش رسوبات هم اتفاق افتاده که این صنعت را با چالش مواجه کرده است. معاون اداره کل بنادر و دریانوردی مازندران با بیان این‌که کشتی‌ها برای ورود به بندر با یک درافت و آبخوری وارد می‌شوند و وقتی سطح آب کاهش پیدا کند روی حجم بار تاثیر می‌گذارد و مجبورند کمتر بارگیری کنند؛ این موضوع رونق اقتصادی یک بندر را با چالش مواجه می‌کند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران ـ نوشهر نیز اخیرا در گزارشی که در خصوص پسروی آب دریای خزر ارائه کرد، گفت: حدود ۱.۵میلیون مترمربع محدوده شهرستان‌های ساحلی غرب مازندران را خشک کرده است. مهرداد خزایی‌پول افزود: طبق دستورالعمل‌های ابلاغی، محدوده ساحلی خشک‌شده در نوشهر باید به نام دولت ثبت شود. وی ادامه داد: با گذر زمان در دیگر شهرستان‌های ساحلی خطه غربی استان همچنین اقداماتی انجام خواهد گرفت و افزون ‌بر آن، مهم‌ترین سیاست راهبردی در این بخش واگذاری عرصه به مسئولان محلی به‌ویژه شوراها و دهیاران به‌منظور سرمایه‌گذاری برای جذب گردشگران و مسافران است. خزایی‌پول توضیح داد: به‌عنوان نمونه در نوشهر حدود ۲۳سرمایه‌گذار اعلام آمادگی کردند تا در محدوده ساحلی این شهرستان با ایجاد تاسیسات گردشگری سرمایه‌گذاری کنند که تاکنون با سرمایه‌گذاری ۱۳مورد موافقت شده است. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران ـ نوشهر بیان کرد: بیشترین سرمایه‌گذاری هم در زمینه تفریحات دریایی، ورزش‌های آبی و گردشگری دریایی بوده که پس از ثبت محدوده خشک‌شده به نام دولت در گام بعدی سعی می‌شود در این محدوده ساحلی سرمایه‌گذاری شود.
سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی و گردشگری استانداری مازندران، پسروی آب دریای خزر را از چالش‌های اساسی بیان کرد و گفت: این مسئله در سطح ملی و استانی در حالی پیگیری است. رضا گنجی افزود: فرهنگ توسعه پایدار گردشگری مازندران به‌عنوان لازمه توسعه اقتصادی استان مازندران باید پررنگ‌تر دیده شود و جاذبه‌های متنوع گردشگری استان را به گردشگران داخلی و خارجی بشناسانیم. سرپرست معاونت اقتصادی و گردشگری استانداری مازندران خاطرنشان کرد: ظرفیت گردشگری و کشاورزی در استان مازندران غالب است، به‌طوری‌که ۷۰درصد متقاضیان سرمایه‌گذاری به دفتر جذب سرمایه‌گذاری معاونت اقتصادی استانداری مازندران در بخش گردشگری است. گنجی ادامه داد: این‌که ما چگونه جاذبه‌های حوزه گردشگری را به این سرمایه‌گذاران علاقه‌مند معرفی و چگونه رفتار کرده که اعتمادشان را جلب کنیم، بسیار مهم است. وی تصریح کرد: در دوره مدیریتی جدید استان مازندران، اراده بر این است که این اعتمادسازی شکل گیرد و در کنار تسهیل در صدور مجوزها، تغییر نگاه مدیران نیز رقم بخورد. سرپرست معاونت اقتصادی و گردشگری استانداری مازندران تاکید کرد: این مهم است که مدیران دستگاه‌های متولی در صدور مجوزها، نگاه توسعه گردشگری را لحاظ کنند؛ چراکه گردشگری بال اصلی توسعه اقتصادی استان است.