پدر حرای ایران در روز درختکاری از ساحل هفت رنگو  به آسمان پر کشید
​​​​​​​گروه زیست‌ دریایی- سعید قلیچی- در روز ملی درختکاری، درحالی‌که دستگاه‌ها و نهادهای مختلف با برگزاری مراسم و برنامه‌های مختلف به‌صورت نمادین، کاشت درخت را ترویج می‌کردند، جزیره قشم یکی از بزرگ‌ترین حامیان محیط‌زیست خود را از دست داد. 
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، خبر کوتاه بود و دردناک. «خالو درویش» درگذشت. درویش شریفی، «خالو درویش» معروف به «پدر حرای ایران» روز 15اسفندماه سال‌جاری در سن 67سالگی درگذشت. حالا بسیاری از دوستداران محیط‌زیست ایران و جزیره قشم، داغدار از دست‌دادن یکی از بزرگ‌ترین فعالان محیط‌زیست هستند.
«خالو درویش» از ساکنان روستای هفت‌رنگو در جزیره قشم بود. ناخدا بود و خاطرات متعددی از سفرهای دریایی خود داشت. بیشتر اما به سبب فعالیت‌های زیست‌محیطی خود شناخته‌شده بود. «خالو درویش» برای حفظ محیط‌زیست جزیره قشم، هرساله حرا می‌کاشت. چنان ممارست و اراده‌ای برای این کار داشت که برای اکثر فعالان محیط‌زیست جنوب کشور شناخته‌شده بود.
می‌گویند «خالو درویش» به تنهایی 6میلیون درخت حرا به محیط‌زیست جنوب ایران هدیه کرده است. رقم واقعی شاید بیشتر از این‌ها هم باشد. وقتی پای صحبتش می‌نشستی با بیانی ساده و بی‌پیرایه از زمین و دریا، از جنگل‌های حرا و حیات‌سبز جزیره قشم و جنوب ایران می‌گفت. تلخی ماجرا زمانی خودش را بیشتر نشان می‌دهد؛ او که پیشتاز درختکاری در جزیره قشم و در کرانه‌های خلیج‌فارس بود، در روز درختکاری نیز بدرود‌حیات گفت.
حالا حسرت گفت‌وگوها و مصاحبه‌های انجام‌نشده و خاطرات نشنیده بیشتر هم خواهد شد. اغراق نیست اگر بگوییم «خالو درویش» عاشق زندگی بود، عاشق سرزمین و مردمان این خطه بود. عاشق دریا و جنگل‌های حرا بود و همیشه درباره آن‌ها سخن می‌گفت. کافی بود فقط یک‌مرتبه پای صحبت‌هایش نشسته باشی تا عشق و علاقه به محیط‌زیست را به‌خوبی درک کرده باشی. «درویش شریفی» مانند نام خانوادگی‌اش شریف بود و شریف زیست و میراثی باشرافت برای آیندگان به یادگار گذاشت.

وفات خالو درویش در روز درختکاری
درویش شریفی معروف به «خالو درویش» تنها یک فعال محیط‌زیست در خطه جنوب و جزیره قشم نبود. او الهام‌بخش بود. حالا برای بسیاری از افراد و نسل‌ها، او الگوی همراهی و تلاش جامعه محلی در حفاظت از طبیعت است. میراث او، میلیون‌ها درخت حراست که همچنان در سواحل خلیج‌فارس استوار باقی خواهند ماند و یادآور عشق بی‌پایان او به طبیعت خواهند بود.
درویش شریفی یکی از ساکنان روستای هفت‌رنگوی جزیره قشم بود و در زمان وفات 67سال سن داشت. «خالو درویش» در روز ۱۵اسفند۱۴۰۳- که با روز ملی درختکاری مصادف است- درگذشت. این روز که به نمادی از تلاش برای حفظ و احیای طبیعت تبدیل شده است، با زندگی و میراث او پیوندی عمیق دارد. درویش شریفی مردی بود که به‌واسطه فعالان محیط‌زیستی و کاشت حرا به‌عنوان «پدر حرای ایران» نیز شناخته می‌شد.
به گفته محمد نور موسوی، مدیرکل منابع طبیعی هرمزگان، او در طول زندگی خود نماد تلاش خستگی‌ناپذیر برای حفاظت از طبیعت بود. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری هرمزگان همچنین می‌گوید: درویش شریفی در طول عمر خود بیش از ۶میلیون اصله درخت حرا را در مناطق حاشیه‌ای خلیج‌فارس کاشت. او به‌عنوان نماد عشق به طبیعت و احیای سرزمین، سال‌ها در مناطق ساحلی کشور تلاش کرد تا از طریق کاشت نهال‌های حرا، به احیای محیط‌زیست کمک کند.

تعلق‌خاطر «خالو درویش» به جنگل‌های حرا
درویش شریفی، اهل روستای هفت‌رنگو در جزیره قشم بود و شغلش صیادی. سال‌ها به‌همراه اعضای خانواده‌اش در احیا و توسعه جنگل‌های حرا مشارکت فعالانه داشتند و دارند. تاریخ اولین دیدار و گفت‌وگوی ما با هم به سال‌های پایانی دهه90 برمی‌گردد. در خلال یکی از بازدیدهای دوره‌ای که به‌واسطه شغل خود داشتم با او دیدار کردم. در همان نخستین دیدار و گفت‌وگو به صراحت بیان کرد: «ما به این جنگل‌ها، تعلق‌خاطر داریم، اجدادمان هم برای این درختان احترام قائل بودند و از آن مراقبت می‌کردند. ما برای این کار آموزش هم دیده‌ایم. کار ما از تیرماه با جمع‌آوری بذر در جنگل شروع می‌شود و سپس بذرها را طبق آموزشی که دیده‌ایم به گلدان‌ها انتقال داده از آن‌ها مراقبت می‌کنیم تا بذرها به نهال تبدیل شوند. در اسفندماه، نهال‌ها را در جنگل یا سواحل می‌کاریم.»
یکی از دفعات بعدی که دیدمش می‌گفت: «سال‌های قبل و در قدیم اینطور نبود. مشاركت مردم در طرح‌هاي منابع طبيعي و برنامه‌های حفاظت از محیط‌زیست حالا بسیار بهتر شده است. نگاه مردم بومي به جنگل‌هاي حرا عوض شده؛ حالا مردم با حراها دوست شده‌اند. درختان حرا يكي از منابع تأمين‌كننده علوفه دام در جزيره قشم است، اما برداشت بي‌رويه از سرشاخه‌ها، به تهديدي براي اين رويشگاه‌ها تبديل شده است.»
جزیره قشم نیازمند چنین نگاهی به محیط‌زیست از سوی جامعه محلی است. «خالو درویش» یکی از انسان‌هایی بود که برای ترویج حفاظت از محیط‌زیست و کاشت حرا، تلاش بسیاری کرد. شاید امروز فعالان محیط ‌زیستی و دوستداران منابع طبیعی در جزیره قشم کم نباشند، اما بدون شک جای خالی افرادی مانند درویش شریفی احساس می‌شود.

مستندی برای اشک پیر حرا
هرچند دیگر خالو درویش، بزرگ ناخدای جزیرتی و پاسبان دلسوز «ذخیره‌گاه جهانی زیست کره حرا» جزیره قشم دیگر در میان ما نیست، اما روایتی حماسی با نام و نشان «اشک پیر حرا» به همت و کوشش یک تیم مستندنگار هرمزگانی در حافظه جمعی و تاریخ شفاهی مردمان دیار حرا ماندگار شد. «اشک پیر حرا» مستندی تلویزیونی به مدت ۳۰دقیقه است که در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به کارگردانی فرشید ایرانپرست تولید و با تهیه‌کنندگی سعید ماندگاری در صداوسیمای مرکز خلیج‌فارس پخش شده است.
آنطور که پایگاه رسمی روابط‌عمومی سازمان صداوسیما، گزارش داده است: پیر حرا مستندی است با بیان ساده از زندگی پیرمردی به نام خالو درویش شریفی است که در جنگل‌های حرای جزیره زیبای قشم سکونت داشته است. این مستند تک‌قسمتی، مخاطبان را با بحران تغییر اقلیم، خشکسالی، پیامدهای کارهای گلخانه‌ای و زندگی سبزاندیشانه بزرگ‌ترین جزایر منطقه خلیج‌فارس و خاورمیانه آشنا می‌سازد.
این مستند در کنار آشنایی مخاطب با سبک زندگی ساحل‌نشینان جنوب ایران، روایت فردی به اسم «خالو درویش» است که دغدغه اصلی او، حفظ و توسعه گستره جنگل‌های حراست که در معرض خشکسالی و در آستانه نابودی است. در واقع خالو درویش، به‌عنوان پاسبان ذخیره‌گاه زیست کره حرا، زندگی و حیات خود را وابسته به این جنگل‌های منحصربه‌فرد دریایی می‌دانست و معتقد بود با خشک‌شدن حرا و نابودی این زیست‌بوم، زندگی و حیات او و دیگر جزیرتی‌ها نیز نیست و نابود می‌شود.
مستند «اشک پیر حرا» در واقع حس طرفداری خالو درویش از محیط‌زیست و جنگل‌های حرای جزیره قشم و تلاش و فعالیت‌های این چهره مطرح محیط‌زیستی ایران را بازگو می‌کند و می‌کوشد با برخی اقدامات ابتکاری و داوطلبانه، بخشی از گستره ۲۰,۰۰۰۰هکتاری جنگل حرا محدوده تالاب بین‌المللی «خورخوران» را از خطر نابودی نجات داد.

ویژگی‌های حرا
براساس این گزارش، جنگل‌های همیشه سرسبز حرا یا مانگرو، شگفت انگیزند و عجیب و غریب. وقتی به تماشایش می‌نشینی از دیدنش سیر نمی‌شوی. در ایران، این جنگل‌ها درکرانه‌های خلیج‌فارس و دریای عمان مستقرند. از منطقه عسلویه استان بوشهر شروع می‌شوند و به‌طور پراکنده و گاه انبوه از سواحل استان هرمزگان می‌گذرند و تا جنوبی‌ترین نقطه کشور امتداد می‌یابند، یعنی بندر گواتر در استان سیستان و بلوچستان. ایران به لحاظ وسعت جنگل‌های حرا رتبه دهم را در آسیا دارد.
درختان حرا از تیره شاه‌پسند هستند و 95درصد جنگل‌های حرا یا مانگرو در ایران را تشکیل می‌دهند.مابقی درختان از گونه چندل هستند. درختان حرا، هم در خشکی‌اند و هم در آب‌شور. در واقع در شرایط جزرومدی آب، زیست می‌کنند. با خصلت خدادادی‌شان، آب‌شور را شیرین می‌کنند و بعد از تغذیه از آن، نمکش را پس می‌دهند. جزرومد و سیلاب‌ها هم بستر را شورزدایی می‌کنند.
حقیقت این است که در قشم نه از توسعه خبري است و نه از رونق اقتصادي سال‌های گذشته. در اين جزيره آنچه بيش از هر چيز ديگري به‌چشم مي‌خورد، جاذبه‌های طبیعی برای گردشگری است که برای توسعه و رونق نیازمند فعالیت و همراهی جامعه محلی است. قشم، جزيره‌اي است كه عنوان اولین ژئوپارك جهانی در منطقه خاورميانه را يدك مي‌كشد و البته بزرگ‌ترين رويشگاه جنگل‌هاي مانگرو نیز هست. 
دانه حرا، روی درخت مادر می‌روید و باعث تولید نهال می‌شود، سپس از درخت جدا می‌شود و داخل مرداب می‌افتد. جنگل دریایی حرا به روی دریا و آب‌شور قرار دارد و این سازش با آب‌شور و شرایط نامناسب، از حرا یک گیاه استثنایی در اندازه‌های 3 تا 6متر با شاخ‌وبرگ سبز روشن ساخته است. حرا درختی است آب‌شورزی که هنگام مد آب دریا تا گلوگاه در آب فرو می‌رود. با خاصیت تصفیه‌ای که در پوست این درخت وجود دارد، بخش شیرین آب دریا را جذب و نمک آن را دفع می‌کند. درخت حرا در حقیقت یک تصفیه‌خانه آب‌شیرین‌کن طبیعی است.
این پوشش گیاهی تنها رویش‌های چوبیِ ناحیه جزرومدی سواحل گرمسیری و نیمه‌گرمسیری هستند که توانایی همزیستی با شوریِ آب‌های دریایی، به‌واسطه مکانیسم‌های مختلف، از ویژگی‌های انحصاری این گیاهان به‌شمار می‌رود. این مانگروها از شرایط زیستگاهی مطلوب برای شمار بسیاری از آبزیان دریایی و پرندگان آبزی برخوردار هستند. آبراهه‌های اجتماعات مانگرو به‌واسطه غنی‌بودن از پوده‌های گیاهی آلی و دریافت مواد مغذی، ارزش پرورشگاهی بالایی برای گونه‌های آبزی دارا هستند و از این جهت نقش غیرقابل جانشینی در زنجیره غذایی دریا برعهده دارند. 
جنگل‌های حرا (مانگرو) را می‌توان در خورها و مصب رودخانه‌های فصلی و دائمی هرمزگان به‌طور مجتمع یا پراکنده مشاهده کرد. برخی گزارش‌ها نیز رویشگاه‌های توده‌های طبیعی این نوع جنگل در شهرستان قشم شامل خورهای شمال‌غربی جزیره واقع در خورخوران، جزایر ماسه‌ای مقابل شهرهای طبل و لافت تا سهیلی، گورزین، هفت‌رنگو و گوران می‌دانند.