20ماه بلاتکلیفی برای وعده احداث شهرک‌های ساحلی ایران
​​​​​​​گروه سواحل- امید اسماعیلی - تیرماه سال گذشته بود که مهرداد بذرپاش، وزیر راه‌وشهرسازی در دولت سیزدهم اعلام کرد، در راستای اجرایی‌کردن یکی از مهم‌ترین طرح‌های مرتبط به توسعه اقتصاد دریامحور در کشور، 27استان صاحب شهرک‌های ساحلی می‌شوند. این اما فقط یک وعده بدون عمل بود. 20ماه از وعده وزیر سابق راه‌وشهرسازی می‌گذرد و حالا شهرام ملکی، سرپرست شرکت عمران شهرهای جدید در گفت‌وگویی اختصاصی با روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، می‌گوید: فقط مطالعات تعیین نقش و کارکرد 27پهنه سکونتگاهی ساحلی کشور شروع شده است.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، سال‌هاست رهبر معظم انقلاب بر اهمیت اقتصاد دریامحور و بهره‌برداری از ظرفیت‌های بی‌نظیر دریایی کشور تأکید کرده‌اند. ایشان از جایگاه ویژه منابع نفتی، گازی، شیلات، حمل‌ونقل دریایی و گردشگری دریایی به‌عنوان عوامل مؤثر در رشد اقتصادی و تحقق اهداف بلندمدت کشور سخن گفته و بر لزوم بهره‌برداری بهینه از این منابع تأکید دارند، اما در مقایسه با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، وضعیت ایران در این حوزه به‌هیچ‌وجه در شأن و منزلت کشور با پتانسیل‌های طبیعی و نیروی متخصص موجود نیست.
کشورهایی چون امارات، قطر و عربستان سعودی توانسته‌اند با استفاده از موقعیت جغرافیایی و منابع دریایی خود، به قطب‌های اقتصادی منطقه تبدیل شوند. این در حالی است که ایران با وجود داشتن منابع غنی نفتی، گازی و موقعیت استراتژیک در منطقه، هنوز نتواسته است به‌طور کامل از این ظرفیت‌ها بهره‌برداری کند و در این زمینه گام‌های مؤثر و سریع‌تری بردارد.
با توجه به اهمیت این پروژه‌ها در توسعه سواحل جنوبی، ضروری است تا نهادهای مربوطه گزارش‌های شفاف و دوره‌ای از پیشرفت پروژه‌ها ارائه داده و مشکلات احتمالی در تأمین منابع مالی و موانع اجرایی بررسی و برطرف شود. همچنین نیاز است تا بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران بیشتری برای مشارکت در این طرح‌ها جذب و نقشه راهی مشخص و زمان‌بندی دقیق برای اجرای این پروژه‌ها منتشر شود. به‌طور قطع اجرای موفق این طرح‌ها می‌تواند تأثیر بسزایی در رشد اقتصادی و اجتماعی مناطق ساحلی داشته باشد، اما بدون شفاف‌سازی و پیگیری مداوم، تحقق اهداف آن با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهد
 شد.
استقبال از خبری که در حد حرف بود
روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد پیش از این و آبان‌ماه سال گذشته با انتشار گزارشی تحت عنوان «آهنگ جمعیت‌پذیری شهرهای جدید ساحلی ایران» به بررسی الگوهای مطرح‌شده از سوی وزارت راه‌وشهرسازی در دولت گذشته پرداخته بود و از ایده احداث شهرک‌های جدید و سکونتگاه‌های ساحلی به‌عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه دریامحور ایجاد توازن جمعیتی در سواحل کشور، استقبال کرده بود.
یکی از الگوهای جذاب زیست شهری، زندگی در کنار دریاست. در کشورمان ایران نیز همین روال انتظار می‌رود، اما با وجود این و با توجه به مزیت قابل‌توجه در نوار ساحلی جنوبی کشورمان در استان‌های ساحلی هرمزگان، بوشهر و خوزستان، برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای در کشور صورت گرفته و همین موضوع امید تازه‌ای در دل ساحل‌نشینان جنوبی و مردم سایر استان‌هایی که رویای زندگی‌کردن در کنار دریا را در سر می‌پرورانند، ایجاد کرده است.
در همین راستا در برنامه هفتم توسعه کشور، نمایندگان مجلس برای اسکان ۷درصد جمعیت کشور (حدود ۶میلیون نفر) در سواحل جنوب و جنوب‌شرقی کشور هدف‌گذاری کرده‌اند که در همین راستا قرار است اسکان در شهرک‌های جدید ساحلی از سال ۱۴۰۳ در سه‌شهرک تیس، مَکُران و خلیج‌فارس آغازشود. 
در اجرای برنامه کلان انتقال ۷درصد جمعیت کشور به نوار ساحلی جنوب، برای احداث ۲۷شهرک مسکونی جدید با بهره‌مندی از سرمایه‌گذاری داخلی برنامه‌ریزی‌شده که هم‌اکنون احداث ۸شهرک مسکونی در سیستان و بلوچستان و ۵شهرک مسکونی در هرمزگان در برنامه قرار گرفته است و در مورد ۱۳شهرک باقیمانده نیز پهنه‌های مسکونی آن‌ها به تصویب شورای‌عالی شهرسازی و معماری رسیده و بعد از ابلاغ، فعالیت‌های مدیریت زمین و توسعه در آن‌ها آغاز خواهد شد.
مهرداد بذرپاش، وزیر راه‌وشهرسازی دولت سیزدهم آبان‌ماه سال گذشته اعلام کرد، در راستای اجرایی‌کردن یکی از مهم‌ترین طرح‌های مرتبط به توسعه اقتصاد دریامحور در کشور، 27استان صاحب شهرک‌های ساحلی می‌شوند. وزیر سابق راه‌وشهرسازی همچنین تیرماه سال‌جاری و روزهایی که کشور برای برگزاری دور جدید انتخابات ریاست‌جمهوری آماده می‌شد، در جلسه شورای‌عالی مسکن با اعلام این‌که در این دولت بیش از ۲میلیون و ۶۶۰هزار واحد نهضت ملی وارد مدار ساخت شد، ایجاد شهرهای ساحلی را یکی از مهم‌ترین اقدامات این دولت عنوان کرد و گفت: ۲۷نقطه ساحلی در دولت سیزدهم شناسایی و به تصویب رسید و ایجاد ۲شهر ساحلی نیز آغاز شده است.
حالا و در روزهایی که به پایان سال 1403 نزدیک می‌شویم، بیش از گذشته مشخص شده که صحبت‌ها و طرح‌های اعلامی از سوی وزیر راه‌وشهرسازی در دولت گذشته چندان نشانی از صداقت و واقعیت نداشته است و خبری از احداث شهرک‌های ساحلی و توسعه سکونتگاه‌های جدید ساحلی در کشور نیست.

تعیین 27پهنه سکوتنگاهی ساحلی
سرپرست شرکت عمران شهرهای جدید نیز با اعلام واسپاری مطالعات تعیین نقش و کارکرد 27پهنه سکونتگاهی ساحلی به مشاوران ذی‌صلاح، گفت: خوشبختانه با توجه به اولویتی که دولت برای این موضوع قائل شده و دستوری که وزیر راه‌وشهرسازی داده‌اند، مجموعه شهرهای جدید در قالب هلدینگ مشاوری مطالعات 27پهنه تعیین‌شده را از لحاظ ساختار فضایی، کارکرد و نقش آن‌ها در توسعه کشور شروع کرده و این مطالعات حدود 2ماه قبل به مشاوران ذی‌صلاح ابلاغ شده است و امیدواریم در مدتی که برای این مطالعات در نظر گرفته شده است و شرح خدماتی را که ابلاغ کردیم، خروجی مثبتی داشته باشد.
شهرام ملکی با بیان این‌که ساخت هیچ‌کدام از این شهرها شروع نشده است، گفت: تاکنون تنها 27پهنه با قابلیت سکونتگاهی مشخص شده است و در مطالعات پیش‌رو، مجموعه مشاوران ذی‌صلاح باید هم نگاه ملی و هم منطقه‌ای را مدنظر داشته باشند و در قالب سند آمایش، بتوانند راهکار مناسبی را از نظر توسعه سکونتگاه‌های ساحلی به ما اعلام کنند.
این مقام مسئول در ادامه «تیس» را به‌عنوان یکی از شهرهای جدید اعلام کرد و گفت: تیس هم یکی از مراکزی است که از حدود 3سال قبل ساخت مسکن حمایتی در آنجا شروع شده و نگاه ما در ادامه کار بر این هدف متمرکز است. نقش و کارکرد شهر تیس بیشتر باید در حوزه‌های سرمایه‌گذاری و ایجاد مشوق‌های سرمایه‌گذاری برای بخش خصوصی و افراد متناسب با شرح خدمات و پیش‌بینی‌ای که مشاوران انجام داده‌اند، باشد.
سرپرست شرکت عمران شهرهای جدید در پاسخ به این سؤال که این 27سکونتگاه در قالب چند شهر جدید خواهد بود، گفت: خروجی مطالعات نشان‌دهنده چند شهر جدید خواهد بود و اکنون تنها، 27پهنه سکونتگاهی تعیین شده است. بعد از انجام مطالعات مشخص خواهد شد که چه تعداد از این 27پهنه قابلیت سکونت و توسعه اقتصادی دارد و خروجی هم باید کمتر از این تعداد باشد.
ملکی همچنین دلایل طولانی‌شدن شروع فرآیند مطالعات از زمان مطرح‌شدن موضوع از دوسال تاکنون را ناشی از فازهای مختلف این موضوع دانست و بیان داشت: البته این موضوع چندگام داشته است؛ ابتدا آغاز مطالعات برای شناسایی پهنه‌ها بوده است و بعد از آن پهنه‌ها و مساحت‌های آن تعیین شد که این کار به منظور جلوگیری از ورود سایرین به آن مناطق و طرح ادعای مربوط به اراضی و املاک و ... بوده است. 
سرپرست شرکت عمران شهرهای جدید همچنین در پایان تصریح کرد: بعد از این‌که مطالعات انجام شده و نقش و کارکرد مناطق مشخص شود، فاز مطالعات تمام می‌شود و ح
دود 2ماهی می‌شود که این فاز در دستور کار شرکت شهرهای جدید قرار گرفته است.