با وجود کاهش سفارشات، چین همچنان در صدر صنعت کشتی‌سازی جهان قرار دارد
​​​​​​​گروه اقتصاد دریا – سعید قلیچی- سهم چین از بازار سفارش کشتی‌های جهان در نیمه نخست سال‌جاری میلادی کاهش پیدا کرده است. بسیاری از کارشناسان و رسانه‌های بین‌المللی معتقدند که در سایه جنگ تجاری ایجادشده میان ایالات متحده آمریکا و چین و در اثر تعرفه‌های ترامپ این اتفاق افتاده است. براساس برخی گزارش‌های منتشرشده، در پی افزایش نگرانی‌ها نسبت به اعمال تعرفه‌های جدید بر کشتی‌های ساخت چین که وارد بنادر ایالات متحده می‌شوند، صنعت کشتی‌سازی این کشور با کاهش قابل‌توجهی در سهم خود از بازار جهانی روبه‌رو شده است. سهم چین از قرارداد‌های جهانی ساخت کشتی در نیمه نخست سال۲۰۲۵ از ۷۲درصد به ۵۲درصد کاهش یافته است.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، موسسه BIMCO در گزارشی نوشته است که میزان سفارش‌های جهانی برای ساخت کشتی‌های جدیدی که براساس تناژ ناخالص جبرانی محاسبه می‌شود، در نیمه اول سال۲۰۲۵ نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵۴درصد کاهش یافته است. این کاهش عمدتاً در بخش کشتی‌های فله‌بر، تانکر‌ها و کشتی‌های حمل گاز مشهود بوده است؛ به‌ویژه در بخش‌هایی که با نرخ حمل‌ونقل پایین‌تری مواجه‌اند. گزارش‌ها حاکی از آن است که چین همچنان با 45درصد از بازار جهانی کشتی‌سازی (براساس برخی گزارش‌ها) جایگاه قدرتمندی دارد، اما این عوامل باعث کاهش موقت سفارشات شده‌اند. برای جبران، چین روی افزایش سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید (مانند کشتی‌های سبز با سوخت هیدروژنی) و تقویت بازارهای داخلی و منطقه‌ای تمرکز کرده است.
کارشناسان دلایل مختلفی را برای افت میزان سفارش چین از ساخت کشتی در جهان ذکر می‌کنند. تشدید تنش‌های تجاری بین چین و ایالات متحده، به‌ویژه اعمال تعرفه‌های سنگین (تا 145درصد) بر کالاهای چینی از جمله تجهیزات کشتی‌سازی، تأثیر منفی بر تقاضای جهانی برای کشتی‌های چینی گذاشته است. این تعرفه‌ها هزینه‌های صادرات را افزایش داده و رقابت‌پذیری چین را در برابر رقبایی مانند کره‌جنوبی و ژاپن کاهش داده است. همچنین جنگ تجاری و تعرفه‌ها باعث ایجاد ترافیک سنگین در بنادر چین، مانند بندر یانتیان شنژن شده و نرخ حمل کانتینرها افزایش یافته است. این موضوع سفارشات لحظه‌ای را کاهش داده و به زنجیره تأمین جهانی فشار آورده است.
از میان سفارش‌های ثبت‌شده در سال‌جاری، ۳۱درصد برای تحویل در سال۲۰۲۷، بیش از ۳۸درصد برای سال۲۰۲۸، و ۲۳درصد برای سال‌های بعد برنامه‌ریزی شده‌اند. کره‌جنوبی و ژاپن که به ترتیب دومین و سومین کشور‌های بزرگ کشتی‌ساز جهان هستند، با چالش‌هایی همچون کمبود نیروی کار ناشی از کاهش جمعیت مواجه‌اند؛ موضوعی که موجب افزایش هزینه‌ها و تضعیف رقابت‌پذیری این کشور‌ها شده است. همچنین ایالات متحده و هند نیز اگرچه فعلاً ظرفیت محدودی در این صنعت دارند، اما به‌طور فعال در پی تقویت صنایع داخلی کشتی‌سازی خود هستند. بااین‌حال، حتی در صورت موفقیت، توسعه تولید در این کشور‌ها به زمان نیاز دارد.

رقابت منطقه‌ای بر سر سفارشات کشتی‌سازی
کره‌جنوبی و ژاپن با فناوری پیشرفته و کیفیت بالای تولید، همچنان رقبای قدرتمندی در بازار کشتی‌سازی هستند. کره‌جنوبی با 35درصد و ژاپن با 13درصد از سهم بازار جهانی، بخشی از سفارشات را از چین گرفته‌اند. رقابت بین کره‌جنوبی، چین و ژاپن در صنعت کشتی‌سازی، یک رقابت تنگاتنگ و پیچیده است که در آن هر یک از این کشورها به دنبال حفظ یا افزایش سهم خود در بازار جهانی هستند. کره‌جنوبی و چین در حال حاضر بر سر جایگاه اول تولید کشتی در جهان رقابت می‌کنند، در حالی‌که ژاپن نیز به عنوان یک بازیگر مهم در این صنعت، برای حفظ جایگاه خود تلاش می‌کند.
در هفته‌های اخیر‌، آمریکا در اقدامی عجیب به کشتی‌های ساخت چین تعرفه‌هایی را اعمال کرد. طبق آخرین آمار جهانی، چین رتبه اول ساخت کشتی در دنیا، با تولید ۳۲.۸میلیون تناژ ناخالص قرار داشته و ۵۱درصد سهم بازار کشتی‌سازی جهان را دارد. در رتبه دوم، کره‌جنوبی با ۱۸.۳میلیون GT و سهم ۲۸درصد و در رتبه سوم ژاپن قرار گرفته ۱۲درصد سهم جهان را دارد. سلطه کشتی‌سازی در حال ورود به مرحله‌ای پرریسک است؛ در بحبوحه‌ تنش‌های تجاری با آمریکا، چشم‌انداز بازار دستخوش تغییر شده است. 
آمریکا برای مهار صنعتی چین، چند وقتی است که به نفع متحد استراتژیک خود،کره، عمل می‌کند. از جمله‌ اینکه کشتی‌های ساخت چین مشمول تعرفه برای پهلوگیری در بنادر آمریکا می‌شوند. در شرایطی که سفارش‌های آمریکایی و اروپایی ممکن است از چین فاصله بگیرند، کره‌جنوبی می‌تواند سهم بیشتری از تجارت و موج بازتوزیع سفارش‌ها را از آن خود کند. در حالی‌که چین همچنان در صدر است، ترکیب سیاست، اقتصاد و تکنولوژی می‌تواند مسیر صنعت کشتی‌سازی جهان را در سال‌های آینده بازتعریف کند. براساس برخی گزارش‌ها، صنعت کشتی‌سازی چین برای جبران افت سفارش‌های ساخت کشتی، روی افزایش سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید (مانند کشتی‌های سبز با سوخت هیدروژنی) و تقویت بازارهای داخلی و منطقه‌ای تمرکز کرده است.

چشم‌انداز جایگاه صنعت کشتی‌سازی چین 
فیلیپ گوویا، مدیر تحلیل کشتیرانی در موسسه BIMCO، اعلام کرد: در نیمه نخست سال۲۰۲۵، سهم چین از قرارداد‌های ساخت کشتی‌های جدید به ۵۲درصد کاهش یافته است. نگرانی‌های فزاینده در مورد هزینه‌های بندری که قرار است توسط دفتر نمایندگی تجاری آمریکا بر کشتی‌های ساخت چین اعمال شود، احتمالاً از عوامل اصلی این کاهش به‌شمار می‌رود. وی افزود: اجرای عوارض بندری جدید USTR از اکتبر۲۰۲۵ می‌تواند هم مالکان و هم اپراتور‌های چینی و همچنین کشتی‌های ساخته‌شده در چین را تحت تأثیر قرار دهد. اگرچه برخی معافیت‌ها برای کشتی‌های کوچک‌تر و سفر‌های کوتاه‌مدت در نظر گرفته شده، اما این تغییرات در مجموع بر جذابیت بازار چین اثر منفی گذاشته‌اند.
با وجود این کاهش، چین همچنان بازیگر اصلی در صنعت جهانی کشتی‌سازی باقی مانده است. کره‌جنوبی در سال‌۲۰۲۴ پیشتاز در ساخت کشتی‌های حمل گاز بود و در سال‌جاری نیز در ساخت تانکر‌های نفت‌خام از چین پیشی گرفته است. گوویا تأکید می‌کند: حتی اگر مالکان کشتی در تلاش باشند سفارش‌های خود را به کشور‌های دیگری منتقل کنند، ظرفیت جایگزین در خارج از چین همچنان محدود است. در صورت عدم‌کاهش کلی قرارداد‌های جهانی در آغاز سال، سهم چین از بازار می‌توانست حتی بیشتر از این باشد. مدیر تحلیل کشتیرانی در موسسه BIMCO در پایان خاطرنشان می‌کند: جایگاه چین در صنعت کشتی‌سازی، علی‌رغم چالش‌های اخیر، همچنان مستحکم است و بعید به نظر می‌رسد به این زودی‌ها دچار تغییر شود. بااین‌حال، در میان‌مدت ممکن است با رقابت فزاینده‌تری مواجه شود. کشور‌هایی مانند فیلیپین و ویتنام، که در حال حاضر در تولید فله‌بر‌ها و تانکر‌ها فعالیت دارند، می‌توانند با تکیه بر هزینه پایین نیروی کار، سهم بیشتری از بازار را به دست آورند.
چین، بزرگ‌ترین کشور سازنده کشتی در جهان است. این کشور با سهم قابل‌توجهی از تولید جهانی، برتری خود را در این صنعت حفظ کرده است. چین نه تنها بزرگ‌ترین تولیدکننده کشتی در جهان، بلکه سهم قابل‌توجهی از کل سفارشات جهانی کشتی را نیز به خود اختصاص داده است. بررسی گزارش‌ها نشان می‌دهد که در سال۲۰۲۴، شرکت‌های کشتی‌سازی چینی بیش از ۲۵۰فروند کشتی با ظرفیت بیش از ۲۸میلیون تن DWT (Deadweight Tonnage) سفارش ساخت دریافت کرده‌اند که معادل حدود ۱۷درصد از کل سفارشات جهانی است. علاوه‌بر این، چین در ساخت انواع مختلف کشتی‌ها از جمله کشتی‌های کانتینری، نفتکش‌ها و کشتی‌های حمل خودرو پیشرو است.