گروه امنیت دریایی-سهیل مرتضوی-  ۱۵روز بعد از رزمایش روسیه و ایران در دریای خزر، این بار مسکو در پهنه آبی آسیا-پاسیفیک و با همراهی چین، یکی دیگر از شرکای بین‌المللی، بخشی از توان نظامی خود در دریاها را به رخ آمریکا و متحدان آسیایی‌اش کشید. پیش از این رزمایش مرکب امداد و نجات ۲۰۲۵ در دریای خزر با حضور فعال یگان‌های هوایی و دریایی ایران و روسیه برگزار شده بود؛ رزمایشی که در ظاهر با هدف هماهنگی امداد و نجات بود، اما در لایه‌های پنهان خود حامل پیام‌های مهم امنیتی و ژئوپلیتیک و هشدار‌های غیرمستقیم به بازیگران فرامنطقه‌ای در حوزه‌ نفوذ خزر داشت. حالا اما نیروهای دریایی روسیه و چین در چارچوب رزمایش برنامه‌ریزی‌شده «تعامل دریایی۲۰۲۵» در دریای ژاپن، تمرینات مشترک توپخانه‌ای، ضدزیردریایی و جست‌وجو و نجات را برگزار می‌کنند؛ رزومایشی که همزمانی آن با تنش‌های تازه میان واشنگتن-مسکو بر اهمیت راهبردی آن افزوده است.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، خبرگزاری رویترز طی روزهای گذشته با انتشار گزارشی اعلام کرده بود که ناوگان اقیانوس آرام روسیه اعلام کرد که نیروهای دریایی روسیه و چین در حال برگزاری رزمایش‌های مشترکی در دریای ژاپن هستند که شامل تمرینات توپخانه‌ای، عملیات ضدزیردریایی و ماموریت‌های پدافند هوایی می‌شود. طبق این گزارش، ناوها و زیردریایی‌های دوکشور به ‌صورت مشترک در این مانور شرکت دارند؛ از جمله یک کشتی ضدزیردریایی بزرگ روسی و دو ناوشکن چینی. همچنین زیردریایی‌های دیزل-الکتریک و یک کشتی نجات زیردریایی از چین در این تمرینات حضور دارند. روسیه و چین پیش از آغاز جنگ اوکراین در سال۲۰۲۲، توافق‌نامه «شراکت راهبردی بدون محدودیت» امضا کرده‌اند.
رزمایش اخیر دو روز پس از آن آغاز شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده اعلام کرد: به ‌دنبال اظهارات تحریک‌آمیز دیمیتری مدودف درباره احتمال جنگ میان قدرت‌های هسته‌ای، دستور استقرار دو زیردریایی هسته‌ای در «مناطق مناسب» را صادر کرده است. هر چند این رزمایش پیش از اعلام این تصمیم برنامه‌ریزی شده بود، اما همزمانی‌اش با تنش‌های تازه میان واشنگتن و مسکو، بر اهمیت راهبردی آن افزوده است. با توجه به درگیری طولانی‌مدت در اوکراین و نبود پیشرفت در روند صلح، این تحرکات نظامی می‌تواند نشانه‌ای از تعمیق همکاری نظامی میان پکن و مسکو و نیز هشدار تلویحی به واشنگتن تلقی شود.
در بیانیه دفتر مطبوعاتی ناوگان اقیانوس آرام روسیه تأکید شده که این رزمایش مشترک علیه هیچ کشور ثالثی برنامه‌ریزی نشده و صرفاً ماهیتی دفاعی دارد. اجرای بخش دریایی مانورهای مرسوم روسیه و چین تحت عنوان «تعامل دریایی» در آب‌های دریای ژاپن تا تاریخ 5آگوست2025 اجرا خواهد شد. وزارت دفاع روسیه پیش‌تر در اواخر ماه جولای اعلام کرده بود که ناوگان دریایی این کشور رزمایش عملیاتی «طوفان جولای» را در منطقه دریای بارنتس برگزار کرده است. در این رزمایش، گروه جست‌وجو و حمله ناوگان شمالی مأموریت نابودی یک زیردریایی دشمن فرضی را اجرا کرد و خلبانان هواپیماهای ناوگان دریایی نیز حملات به اهداف زمینی و دریایی را تمرین کردند. طبق این اطلاعات، بیش از 150کشتی جنگی و شناور پشتیبانی، 120فروند هواپیما و بالگرد، 10سامانه موشکی ساحلی، 950دستگاه تجهیزات نظامی و ویژه و بیش از 15هزار نیروی نظامی در این تمرینات مشارکت
 داشتند.
ارسال سیگنال برای آمریکا و شرکا
خبرگزاری اینترفکس نیز با انتشار گزارشی اعلام کرده که طبق برنامه‌ریزی صورت‌گرفته، قرار است نیروی دریایی روسیه و چین با تشکیل یک کارگروه جدید، در منطقه آسیا-پاسیفیک گشت‌زنی کنند. برخی کارشناسان معتقدند که این رزمایش‌ها از دید آمریکا و متحدان آسیایی، به منزله نمایش قدرت روسیه و چین است که نهاد‌های اطلاعاتی غرب بار‌ها درباره تبعات امنیتی ناشی از تعمیق شراکت‌شان بر نظم قدیم جهانی هشدار داده‌اند. در تحولی مرتبط، حدود ۱۵روز پیش، رزمایش مرکب امداد و نجات «دریای خزر۲۰۲۵» با حضور نیرو‌های دریایی ایران، روسیه و ناظرانی از کشور‌های ساحلی خزر در منطقه چهارم دریایی نداجا‌(نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران) برگزار شده بود. در این میان برخی تحلیلگران رزمایش مشترک روسیه و ایران در دریای خزر را به‌مثابه هشداری به جمهوری آذربایجان تلقی کردند. در آن مقطع، روابط باکو-مسکو به دلیل اظهارات «الهام علی‌اف»، رئیس‌جمهور آذربایجان درباره نقش روسیه در یک سانحه هوایی، موضع‎گیری او درباره جنگ اوکراین و همچنین بازداشت روزنامه‌نگاران روسی بسیار پرتنش بود.

ارسال سیگنال از مانور در دریای خزر
برخی کارشناسان سیاسی درباره مانور اخیر نظامی ایران و روسیه در دریای خزر معتقدند که این مانور به نوعی یک اخطار مشترک از سوی تهران و مسکو به بازیگرانی بود که به ‌دنبال راه‌اندازی کریدور زنگزور هستند. با وجود مفاد قرارداد‌های گلستان و ترکمانچای که در دوره قاجار اجازه حضور نظامی به ایران در دریای خزر را نمی‌داد، این‌بار ایران با همراهی روسیه حضور نظامی جدی پیدا کرد و این پیام روشنی به طرف‌های مداخله‌گر بود.
این در حالی است که برخی افراد نسبت به اقدامات باکو خوش‌بین هستند و به نظر نمی‌رسد تهدیدات واقعی موجود در منطقه را جدی گرفته باشند. به نظر می‌رسد آن‌هایی که به باکو گرایش دارند، در حال القای خوش‌بینی غیرواقعی به دولت هستند. تجربه نشان داده است که این‌گونه خوش‌بینی‌ها در سیاست خارجی می‌تواند ضربات سنگینی به امنیت ملی کشور وارد کند.
از طرف دیگر در جریان جنگ قره‌باغ، برخی افراد داخلی فضا را به نفع آذربایجان و بر ضد ارمنستان تحریک کردند. این در حالی بود که بسیاری از آگاهان هشدار می‌دادند که تکفیری‌ها و اسرائیل در حال بهره‌برداری از این فضا هستند، اما فضاسازی داخلی به‌گونه‌ای پیش رفت که نهایتاً به سقوط قره‌باغ و مطرح‌شدن پروژه خطرناک زنگزور انجامید.

پیام مانورهای دریایی ایران، روسیه و چین
روزهای پایانی سال گذشته نیز آب‌های خلیج‌فارس میزبان برگزاری مانور مشترک نیروی دریایی کشورهای جمهوری اسلامی ایران، روسیه و چین بود. آن زمان شبکه الجزیره برگزاری رزمایش مشترک ایران، روسیه و چین در بندر چابهار را حامل پیام‌های روشن نظامی و سیاسی به‌ویژه در سایه تلاش‌های آمریکا برای افزایش فشار بر تهران دانسته بود. تحلیلگران سیاسی و نظامی نیز معتقدند که پیام‌های این رویداد تنها به بعد نظامی آن محدود نمی‌شود، بلکه با زمینه‌های سیاسی و اقتصادی همپوشانی دارد که بیانگر اولویت‌های کشورهای شرکت‌کننده در این مانور در سایه تشدید فشار غرب بر این قدرت‌ها و تلاش‌های کشورهای مذکور برای تقویت مشارکت‌های دفاعی خود در مواجهه با چالش‌های فزاینده است.
این مانورها همزمان با مرحله بحرانی تنش‌های فزاینده میان ایران و آمریکا انجام می‌شود؛ ایالات متحده به دنبال افزایش فشارها بر تهران بر سر برنامه هسته‌ای و قابلیت‌های موشکی ایران بوده و علاوه‌بر آن، تحریم‌های اقتصادی جدیدی را علیه این کشور اعمال کرده است. به نوشته الجزیره، تهدیدهای اخیر دونالد ترامپ مبنی بر اقدام نظامی علیه ایران در صورت امتناع این کشور از مذاکره، ابعاد دیگری به مانور مشترک ایران، روسیه و چین می‌بخشد که فراتر از ابعاد نظامی سنتی و پیام‌های روشن سیاسی است. همچنین مکان انتخاب‌شده برای انجام این مانور نیز در بعد راهبردی پیام‌های ویژه‌ای دارد. این مانور در بندر چابهار ایران انجام می‌شود که مشرف به اقیانوس هند است و نه‌تنها یک پایگاه دریایی، بلکه یک نقطه کانونی در پروژه‌های اقتصادی منطقه‌ای به‌شمار می‌رود و آن را به منطقه مرکزی راه‌های تجاری بین‌المللی و اهداف لجستیکی ایران تبدیل می‌کند.