نگاه تحلیلی «سرآمد» به پنجمین همایش ملی توسعه دریامحور؛

خروجی همایش دریامحور «تجویز نسخه‌های توسعه دریایی»!

اگر همایش توسعه دریامحور هوشمندانه باشد افتخار فعالان دریایی می‌شود
​​​​​​​گروه توسعه دریایی - ایرج گلشنی - در راستای توسعه دریایی ایران، از هر اقدام مثبتی باید حمایت کرد، حتا اگر نسبت به آن اقدام، حساسیت ها و نقدهایی هم وجود داشته باشد. البته که کار بی نقص فقط کار خداست؛ اما با انبوهی از تجربه و دانشی که اهالی فن در حوزه دریا دارند، انتظارات بالاست و همین انتظارات باعث موشکافی و کشف برخی ایرادها باشد؛ کما این که گاهی ایراد چنان است که از دور فریاد می‌زند. با تمام این‌ها، حمایت جمعی می‌تواند نقصان‌ها را کاهش دهد و نتیجه کار به نفع دریا و اهالی دریا و در نهایت به نفع تمامی مردم ایران باشد.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، قرار است شاهد برگزاری پنجمین همایش ملی توسعه دریامحور حکمرانی، سرمایه‌گذاری باشیم. اواخر آبان ماه، پیش بینی اولیه است، اما ممکن است به خاطر شرایط کشور قطعی نشده باشد. از برگزاری اولین نشست مجریان همایش تا آبان‌ماه، حدود سه ماه فرصت برای برگزاری این همایش وجود دارد. آیا چنین زمان محدودی برای برگزاری یک همایش کافی است؟
آیا این گونه نیست که همایش زمانی معنا پیدا می‌کند که دبیرخانه آن طی سال فعال بوده و نتیجه حداقل یک سال تلاش فکری و پژوهشی را در یک همایش رونمایی کند؟ آیا این گونه نیست که یک همایش نتیجه یک برنامه بلندمدت، منسجم و هوشمندانه است تا نتایج پیش بینی شده حاصل شود و همایش مانند درختی باشد که به بار نشسته و در روز برگزاری ثمر آن را بچینیم؟ یا همایش این است که خلق الساعه خلق شود و به صورت ضرب العجل، گروه‌هایی شکل گرفته و نهایت با چند سخنرانی تمام شود؟

نگاهی به گذشته همایش
چهار همایش پیش از این در همین چارچوب برگزار شده است. ارتباط مستقیم بین این همایش‌ها را باید جستجو کرد. آیا این همایش‌ها زنجیروار به هم وصل بوده و در راهبردی مشخص، هدف مشخصی را دنبال کرده‌اند؟ و یا مستقل از یکدیگر و بی ارتباط با هم در ابتدای بهار قارچ گونه می رویند و پایان بهار دیگر اثری از آثارشان نیست. این است که باید برای خود و مخاطب تبیین کرد روابط بین اعداد یک تا پنج، و سپس شش و هفت و... تا جایی که این مسیر در نهایت به یک برند معنادار علم پایه در سطح ایران و جهان به نفع توسعه دریایی ایران باشد. به بیان دیگر، چیزی که انتظار داریم، یک چشم انداز مشخص و اهداف بلندمدت و راهبردهای مستقیم منتیج به هدف است. 

نگاهی به آینده همایش
اتصال جریان فکری و اجرایی همایش ها می‌تواند برندساز باشد. می‌تواند به معنای واقعی کلمه، مانند نخ تسبیح، تمامی عناصر و اجزای مرتبط به خود را در یک جهت، منظم و منسجم قرار دهد. روند رو به بهبود از نظر کمی و کیفی پیش ببرد. به طور طبیعی با شناخت نقاط قوت و ضعف و رفع موانع در بلندمدت می‌توان به جایگاهی دست یافت که همایش توسعه دریایی به عنوان پایگاه تفکر دریایی ایران – یا یکی از پایگاه های فکر دریایی- مطرح و معنا پیدا کند. این نگاه به آینده را باید تبیین و مکتوب کرد و برای تحقق آن تصمیم های بلند مدت گرفت. 

وجه ملی و علمی همایش
همایش، ملی خوانده شده است؛ این که یک همایش ملی باشد، لوازمی می خواهد و از روی علاقه و سلیقه نمی شود یک همایش یا هر برنامه‌ای را ملی خواند. بنابراین در ملی بودن این همایش شک و تردید جدی وجود دارد. خوب است که دبیرخانه همایش برای تبیین بعد ملی و عنوان ملی این همایش، اطلاع رسانی اقناع کننده ای را آغاز کند.
از طرف دیگر چنین همایش‌هایی معمولا با وجه علمی آن ها معتبر می‌شوند نه با عنوان ملی بودن آن‌ها. یک همایش از این دست هر چه می خواهد ملی باشد، اما اگر علمی نباشد، و چیزی در چنته نداشته باشد، فاقد ارزش خواهد بود. بنابراین دو نکته پیشنهادی می‌تواند هم اندیشی مناسبی با اهالی برگزارکننده همایش باشد:
اول: به جای عنوان ملی به بٌعد علمی همایش تاکید کنند و همایش علمی توسعه دریایی را تبلیغ کنند.
دوم: ابعاد علمی همایش را تا بی نهایت تقویت کنید. این نیاز به زمان دارد. چنین اقدامی را نمی توان بداهه خلق کرد. دبیرخانه در طول سال باید فعال باشد و جریان علمی همایش را دنبال کند تا برون داد همایش، یک وزن علمی مناسب داشته باشد. 
بررسی منابع و تحلیل خروجی های چهار همایش پیشین، نشان قوی از وجه علمی ندارد. باید توجه داشت و منصفانه پذیرفت که سخنرانی نمی‌تواند جای مقاله علمی را بگیرد. یک همایش با سخنرانی چند مسئول که اغلب سخنان شان نخ نما و تکراری و شعاری است، همایش نمی‌شود. یک دور همی سیاسی است تا یک همایش علمی. این است که از این بعد نیز باید مواظبت کرد. 
ما در روزنامه دریایی اقتصادسرآمد می‌خواهیم و توقع داریم، وجاهت بزرگ و بی نظیر این همایش است تا باعث افتخار فعالان دریایی باشد و خروجی آن، نسخه هایی موفق برای درمان بیماری ها و مشکلات توسعه دریایی ایران باشد. این توقع، باعث می‌شود که این همایش‌ها را جدی بینگاریم و از وجود و لزوم آن ها حمایت کنیم و در عین حال، نقاط نظر خود را برای بهبود بیان کنیم. 

شعار همایش پنجم چیست؟
شعار همایش پنجم، بسیار پسندیده و خوشایند است. نمی‌دانیم محصول زایش کدام فکر است، اما قابل تقدیر است. «سند تا ساحل» خیلی معنادار و جذاب است. واقعیت هم همین است: خیلی مطالب روی کاغذ نوشته شد و عمل نشد. نمونه بزرگ آن چشم انداز 1404 بود که آمد و رفت و تمام شد و هیچ. این است که سند ابلاغی نظام برای توسعه دریامحور، اگر عمل نشود و به تلمیح جالب این همایش، سند به ساحل نرسد، فایده ای برای ایران و ایرانی نخواهد داشت. 
«سند تا ساحل، راهبردهای توسعه پایدار» شعار و ترسیم روشنی است از آن چه که همه ایرانیان باید انجام دهند و این همایش امید است که مانند فانوس دریایی، همه را به سمت یک نقطه امید بخش هدایت کند. 

محورهای اصلی همایش
هرچه شعار همایش آدم را سر ذوق می‌آورد، تعیین محورهای همایش ذوق را کور می‌کند. بیشتر بازی با واژه هاست تا «تبیین یک مفهوم عملی». تا حدی که به طور قطع و یقین اگر مسئولان همایش در مصاحبه‌ای بخواهند این محورها را تشریح کنند، شاید محورها را با هم قاطی خواهند کرد و ممکن است قادر نخواهند بود به طور مستقل هر محور را بحث کرده و مفاهیم و مصادیق آن را تشریح کنند. این محورها از نظر مفهوم و معنی هم پوشانی گسترده ای دارند و از نقطه نظر علمی که مبتنی بر تعریف دقیق است، چندان دقت علمی ندارد و این نیز نقصانی است که به دلیل شتاب زدگی از یک سو البته بی بهره‌ماندن از متخصصان کارکشته است.
تصمیم اداری با مدیران عالی اداری یک چیز است و تصمیم علمی و زبان علمی چیز دیگر. تلاش برای گسترده نشان دادن ابعاد همایش باعث چنین ترفندی شده است که البته بیشتر نقصان ایجاد کرده است تا دقت. این محورها عبارتند از:
1)نظام‌های تأمین مالی و سرمایه‌گذاری
2)سرمایه انسانی توانمند
3)زنجیره ارزش اقتصاد آبی
4)امنیت دریایی، تاب‌آوری اقتصادی
5)زنجیره تأمین جهانی، رویکردهای نو
6)چشم‌انداز دریامحور، رقابت‌های منطقه‌ای
برای مثال: در بند سوم، زنجیره ارزش اقتصادی ملاک اندیشه و عمل قرار گرفته است. آیا با بندهای یک و دو پنج، هم پوشانی کامل ندارد؟ در زنجیره اقتصاد آبی چه چیزهایی می‌گنجد؟ لوازم و مبانی آن کدام است؟ ابزار آن چیست؟ افت و خیز و اوج آن به چه چیزهایی بستگی دارد؟ در گستره ملی و بین الملی و جهانی به چه منوال است و... می‌بینیم که به‌راحتی چند محور را می‌توان در یک محور گنجاند و نیازی به شلوغ کاری نیست.
ضمن این که: همایش علمی زمانی معتبر است که روی یک محور غنی استوار گردد و به جای افکار عمومی، اندیشه های اختصاصی را مد نظر قرار دهد. همه چیز را یک باره نمی‌توان گفت. اولویت چیست و این همایش دقیقا می خواهد کدام هدف مشخص را دنبال کند و دقیقا می خواهد کدام مسیر معین را روشن کند و دقیقا می‌خواهد به کدام درد انگشت نهد و دقیقا می‌خواهد کدام بخش سند را به کدام بخش ساحل برساند؟
امیدواریم ما در روزنامه دریایی اقتصادسرآمد بتوانیم با گفت وگو با مسئولان علمی و اجرایی این همایش، دقیق تر سخن بگوییم و بهتر بتوانیم این همایش را معرفی کنیم. هر چه هست، به ارزش و لزوم وجود این همایش تاکید می‌کنیم و خواهان برگزاری جدی و قوی آن هستیم و در این راستا، خود را موظف به همکاری و همراهی می‌دانیم. 
خروجی همایش دریامحور «تجویز نسخه‌های توسعه دریایی»!
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه