«سرآمد» گزارش می‌دهد؛

پیامدهای نظامی‌سازی دریای کارائیب

هدف واقعی آمریکا از فشار بر ونزوئلا چیست؟
​​​​​​​گروه بین‌الملل- رضا رضایی- اخیرا پیت هگست، وزیر جنگ ایالات متحده اظهار داشت که اختیار کامل برای سازماندهی حملات نظامی علیه کشتی‌های مظنون به حمل غیرقانونی مواد مخدر در سواحل ونزوئلا را دارد. این اظهارات در فاکس‌نیوز نشان می‌دهد که موقعیت ایالات متحده در کارائیب به‌طور فزاینده‌ای ماهیتی سلطه‌جویانه و تهاجمی پیدا کرده است.
به گزارش اقتصاد سرآمد، از چندین هفته پیش به این سو، ایالات متحده آمریکا و ونزوئلا، تحت تاثیر استقرار نظامی تنش‌زا و تحریک‌کننده ناوها و نظامیان آمریکایی در دریای کارائیب، درگیر یک مناقشه جدی شدند؛ چالشی که بررسی ابعاد آن نشان می‌دهد حالا فراتر از لفاظی‌ها رفته و حمله‌های واشنگتن علیه قایق‌های مظنون به قاچاق موادمخدر را شامل شده است.
اظهارات اخیر وزیر جنگ ایالات متحده آمریکا در حقیقت منعکس‌کننده یک الگوی امنیتی است که در چارچوب‌های به اصطلاح مبارزه با تروریسم و دفاع از خود توجیه می‌شود. این امر با مجموعه‌ای از عملیات‌های دریایی اخیر انجام‌شده توسط ایالات متحده در کارائیب سازگاری دارد و نشان می‌دهد که واشنگتن در حال بازتعریف اولویت‌های راهبردی خود در قبال آمریکای‌لاتین است. 

نبود مبنای حقوقی
مبنای حقوقی و دیپلماتیک این عملیات بسیار بحث‌برانگیز است. دولت ترامپ برخی کارتل‌های موادمخدر مستقر در آمریکای‌لاتین را به عنوان «سازمان‌های تروریستی خارجی» طبقه‌بندی و استدلال کرد که این امر، استفاده ازنیروی نظامی را تحت قانون درگیری‌های مسلحانه مجاز می‌داند. گفتمان «اختیار کامل» هگزت، ریشه در اختیارات جنگی قانون اساسی و دکترین‌های دفاع از خود دارد، اما بسیاری از کارشناسان حقوقی و اعضای کنگره معتقدند که این عملیات فاقد مبنای حقوقی شفاف هستند، ضمانت‌های رویه‌ای را دور می‌زنند و مرزهای قانون داخلی ایالات متحده و هنجارهای بین‌المللی نقض می‌کنند.
استفاده از نیروی نظامی علیه قاچاق موادمخدر، امنیتی کردن موضوعی است که به‌طور سنتی در حوزه اجرای قانون قرار می‌گیرد. از منظر نظریه روابط بین‌الملل، رویکرد ایالات متحده، قاچاق مواد مخدر را به عنوان یک تهدید امنیتی معادل تروریسم در نظر می‌گیرد و فرض می‌کند که این تهدید باید از طریق ابزارهای نظامی مورد توجه قرار گیرد. این وضعیت نشان‌دهنده گرایش رو به رشد به سمت دیپلماسی قهری است. بنابراین، واشنگتن ماموریت مبارزه با مواد مخدر خود را در چارچوب راهبرد قدرت بازدارنده به جای مدل‌های سنتی همکاری قرار می‌دهد.
گزارش شده است که از سپتامبر‌۲۰۲۵، ایالات متحده حداقل چهارحمله مرگبار در دریای کارائیب انجام داده است. یکی از این حملات که در ۳اکتبر رخ داد، منجربه مرگ چهارنفر شد. همچنین عملیات قبلی دیگری منجربه مرگ 11نفر شد. در این دوره، ایالات متحده دارایی‌های نیروی دریایی و هوایی خود از جمله کشتی‌های جنگی، جت‌های جنگنده‌F-35، پهپادهای شناسایی و سیستم‌های نظارت دریایی را به منطقه اعزام کرد. هگزت در طول سفر خود به پورتوریکو اظهار داشت که حضور نظامی ایالات متحده در این منطقه «نه فقط یک رزمایش، بلکه یک مأموریت خط‌مقدم واقعی است.» 

واکنش کشورهای آمریکای لاتین
از دیدگاه آمریکای‌لاتین، چنین دخالت‌های نظامی ایالات متحده نگرانی‌های جدی در مورد حاکمیت، نظم منطقه‌ای و استقلال دیپلماتیک ایجاد می‌کند. در حالی‌که دولت ونزوئلا این حملات را «اعدام‌های فراقضایی» و «اعمال جنگی» توصیف کرده است، چندین کشور دیگر در منطقه نیز آن‌ها را به عنوان تجدید حیات هژمونیک قدرت ایالات متحده تفسیر کرده‌اند. گوستاوو پترو، رئیس‌جمهور کلمبیا، کشته‌شدگان یکی از حملات را «نه تروریست، بلکه جوانان فقیر کارائیبی» توصیف کرد و این اقدام را «قتل» خواند. در همان زمان، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، این عملیات را محکوم و واشنگتن را به «تضعیف ثبات منطقه‌ای» متهم کرد.
برخی کشورهای کارائیب مانند جمهوری دومینیکن، در این امر با ایالات متحده همکاری کردند. ایالات متحده در مقایسه با نیروهای مسلح ونزوئلا که به دلیل رکود اقتصادی، کمبود تعمیر و نگهداری و درگیری‌های داخلی بخش زیادی از بازدارندگی خود را از دست داده‌اند، ظرفیت نظامی بسیار قوی‌تری را دارد. واکنش‌های نامتقارن مانند بسیج شبه‌نظامیان ساحلی، تاکتیک‌های نامنظم دریایی یا سازماندهی جنبش‌های مقاومت محلی، از جمله گزینه‌های موجود برای دولت کاراکاس هستند. این وضعیت نه نشان‌دهنده احتمال یک درگیری شدید، بلکه گویای خطر فزاینده محاسبات اشتباه است. 

سایه‌ای از جدال داخلی 
از منظر حقوق بین‌الملل بشردوستانه، توجیه این اقدامات همچنان موضوع بحث‌های شدیدی است. قوانین جنگ احتمالا در شرایط خاص، استفاده از زور علیه اهداف نظامی را مجاز بداند، اما اعمال آن‌ها بر کشتی‌های فعال در آب‌های بین‌المللی، مشکلات جدی ایجاد می‌کند. این امر شامل این موارد می‌شود که آیا افراد حاضر در کشتی‌ها جنگجو محسوب می‌شوند، آیا نیروی مورد استفاده متناسب است، آیا اهداف را می‌توان به وضوح از غیرنظامیان متمایز کرد و چه کسی مسئول نتایج است. علاوه‌بر این، دولت ایالات متحده شواهد مربوط به حملات یا هویت کشته‌شدگان را برای عموم افشا نکرده و نظارت کنگره همچنان محدود بوده است. این وضعیت، بحث‌های مربوط به قانون اساسی در مورد زیاده‌روی قوه مجریه و انتقال قدرت اعلام جنگ از قوه مقننه را دوباره شعله‌ور کرده است. 

هدف واقعی واشنگتن چیست؟
از نقطه نظر روابط ایالات متحده و آمریکای‌لاتین، این وضعیت نشان‌دهنده یک تغییر قابل‌توجه است. واشنگتن سال‌ها تلاش‌های مبارزه با موادمخدر خود را از طریق همکاری، ظرفیت‌سازی و حمایت توسعه‌ای از کشورهای شریک دنبال می‌کرد. بااین‌حال، اتکای فعلی به نیروی نظامی، چارچوب‌های امنیتی منطقه‌ای را تضعیف کرده و واکنش‌های ملی‌گرایانه را در میان کشورهای درگیر برمی‌انگیزد. در سازوکارهای چندجانبه مانند سازمان کشورهای آمریکایی، بسیاری از کشورها مشروعیت عملیات نظامی فرامرزی ایالات متحده را زیر سوال برده‌اند. این تحول همچنین روابط واشنگتن با بازیگران منطقه‌ای مانند برزیل، مکزیک و آرژانتین را پیچیده کرده است.
در سیاست داخلی ایالات متحده، جریان موادمخدر و مرگ‌ومیر ناشی از آن به‌طور فزاینده‌ای به عنوان مسائل امنیتی تلقی می‌شود. در این زمینه، دولت در حال تغییر چارچوب قاچاق مواد مخدر به عنوان یک تهدید مستقیم برای امنیت ملی بوده و به دنبال توجیه استفاده از اقدامات نظامی است. این رویکرد یک پرسش اساسی را در سیاست خارجی ایالات متحده مطرح می‌کند؛ آیا یک رئیس‌جمهور می‌تواند به‌طور یکجانبه تصمیم بگیرد که با مسائل جنایی به عنوان مسائل جنگی برخورد کند؟
در پایان، اگرچه ایالات متحده از برتری نظامی، اطلاعاتی و فناوری در کارائیب برخوردار است، اما خطرات اصلی در سطوح دیپلماتیک و هنجاری همچنان مشهود است. واشنگتن که به این عملیات ادامه می‌دهد، با این پرسش روبه‌روست که تا چه حد اصول حاکمیت منطقه‌ای، هنجارهای چندجانبه‌گرایی و مرزهای حقوق بین‌الملل را پیش خواهد برد. کشورهای آمریکای‌لاتین هم از نزدیک نظاره‌گر هستند که آیا این روند نشان‌دهنده مرحله جدیدی از مداخله‌گرایی ایالات متحده است یا تنظیم مجدد نظم منطقه‌ای.
پیامدهای نظامی‌سازی دریای کارائیب
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه