گروه نفت و انرژی - با وجود این که ایران سومین تولیدکننده گاز در جهان است اما وزیر جدید نفت اعلام کرد که زمستان امسال با کبود گاز مواجهیم و این گزاره، گمانه‌هایی درباره استفاده دوباره از مازوت را مطرح کرد. به دلیل کمبود بودجه و دانش فنی نمی‌توانیم از منابع گازی خود استفاده کنیم و دلیل کمبود گاز هم همین است. با سردتر شدن هوا و رسیدن شش ماه دوم سال، زمزمه‌های کمبود گاز هم شروع شده بود تا این که چند روز پیش، وزیر جدید نفت گفت: «امسال در فصل سرما، روزی تا ۲۰۰ میلیون مترمکعب کمبود گاز داریم. البته از آن‌جایی که برخی از نیروگاه‌های تولید برق ما هم از گاز تغذیه می‌کردند این گمانه که احتمالا یک از دلایل خاموشی‌های اخیر کمبود گاز است هم زده می‌شد.
به گزارش اقتصادسرآمد، سال پیش هم ابتدا زمزمه‌ استفاده از مازوت که سوختی ارزان و قابل دسترس برای نیروگاه‌ها است، مطرح شد که ابتدا رد و در نهایت تایید شد و حالا با توجه به صحبت‌های اخیر وزیر نفت دولت سیزدهم مبنی بر کمبود گاز احتمالا امسال هم از مازوت استفاده شود. سال‌ها است در وزارت نیرو سرمایه‌گذاری‌های کلان شده تا مجبور نشویم از گازوییل و مازوت استفاده کنیم. اصلا به همین دلیل هم از گاز برای سوخت استفاده می‌کنیم و این روش در دنیا هم انجام شده است.
مخالف استفاده دوباره سوخت مایع است و ابتدا برای مخالفتش، دلایل اقتصادی است. مازوت را نمی‌توان از طریق لوله منتقل کرد و ناوگان حمل و نقل ما اجازه استفاده زیاد از مازوت را نمی‎دهد و استفاده از مازوت تنها زمانی توجیه اقتصادی دارد که برای مدت کوتاه مانند دو یا سه روز باشد زیرا در وهله اول امکان استفاده از آن را نداریم. زمستان سال گذشته از مازوت استفاده کردیم و بسیاری از شهرها با مشکل مواجه شدند. این مشکل سال پیش چنان جدی شده بود که در برخی از شهرها، دادستان فرمان بسته شدن نیروگاه‌ها را داد و بسیاری به دلیل آلودگی جان دادند.
سالار علیمی کارشناس محیط زیست و انرژی در اینباره به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها و مشکلات ناشی از مصرف این سوخت به ویژه در فصل سرما کمتر مورد توجع قرار می‌گیرد. تولیدکنندگان برق بارها اعلام کرده‌اند که مازوت‌سوزی برای آنها نه یک ترجیح یا حتی انتخاب، بلکه اجباری پرهزینه و مشکل‌ساز ‌است.
مالکان نیروگاه‌ها، قربانیان استفاده از مازوت
او ادامه داد: تا جایی که شاید گزافه نباشد اگر قربانی اول استفاده از مازوت را به عنوان سوخت جایگزین نیروگاه‌ها‌‌ در فصول سرد سال، مالکان نیروگاه‌ها بدانیم که نه تنها باید به مشکلات فنی ناشی از سوزاندن این سوخت در تجهیزات نیروگاهی و همچنین کاهش درآمد ناشی از آن تن دهند، بلکه جور جرایم ناشی از سوزاندن این سوخت بدنام را هم باید بر دوش بکشند.
وی تصریح کرد: اگر نیروگاه‌ها بخواهند فقط با سوخت گاز اقدام به تولید برق کنند، باید روزانه چیزی در حدود 200 تا 220 میلیون متر مکعب گاز به نیروگاه‌ها تحویل دهند که در ایام سرد سال به دلیل محدودیت گازی که وجود دارد کمتر از 100 میلیون متر مکعب گاز به نیروگاه‌ها اختصاص داده می‌شود. در نتیجه تعدادی از نیروگاه‌ها سوخت گاز ندارند و به ناچار از سوخت دوم و جایگزین استفاده می‌کنند.
علیمی تاکید کرد: نکته قابل توجه این است که به دلیل مشکلات شبکه انتقال سوخت، نیروگاه‌ها به‌ناچار باید مازوت مصرف کنند و در عین حال باید عوارض آلایندگی را نیز نیروگاه‌ها که اختیاری در مازوت‌سوزی نداشته‌اند، به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند. در واقع نیروگاه‌ها باید تبعات مساله‌ای که ناشی از قصور آن‌ها نیست، با کاهش درآمد و افزایش هزینه‌هایشان و همچنین پرداخت جرایم بپردازند.
علت اصلی افت سوخت در فصل سرما، عدم توسعه‌یافتگی شبکه انتقال گاز
کارشناس انرژی کشورمان، درباره علت تداوم این مشکل و عدم حل مشکلات مربوط به سوخت نیز، گفت: علت اصلی افت سوخت در فصل سرما، عدم توسعه‌یافتگی شبکه انتقال گاز است؛ یعنی همان طور که در تابستان‌ها به دلیل عدم ایجاد ظرفیت تولید برق به میزان کافی در تامین برق پایدار کم می‌آوریم، در مورد شبکه‌های انتقال گاز هم این واقعیت که لوله‌های تقویت فشار گاز و کمپرسورخانه‌ها به قدر کافی احداث نشده است، تاثیر مهمی در کمبود گاز در فصول سرد سال دارد.
واقعیت این است که تا در شبکه انتقال گاز کشور برای احداث میزان کافی خطوط انتقال سرمایه‌گذاری نشود، این مشکل حل نخواهد شد. به هر حال وقتی نرخ گاز نیروگاه‌ها افزایش پیدا کند این درآمد به وزارت نفت می‌رسد و می‌توان برای ارتقای شبکه سرمایه‌گذاری کرد. بنابراین منابعی که برای وزارت نفت و گاز حاصل می‌شود، می‌تواند در توسعه شبکه‌های انتقال گاز و اگر نیاز باشد در بخش تولید و همچنین در ایستگاه‌های تقویت فشار گاز برای رفع مشکلات فنی آن‌ها سرمایه‌گذاری شود.
چنانچه مجوز صادرات برق به نیروگاه‌ها داده شود، حتی با قبول این که نرخ گاز نیروگاه‌ها هم افزایش یابد، منابع مالی درآمد نیروگاه‌ها افزایش می‌یابد و یا نرخ خرید برق از نیروگاه‌ها را واقعی کنند. چنانچه نرخ گاز صنایع و نیروگاه‌ها را افزایش دهند و از سوی دیگر امکان اجازه صادرات را به صنایع و نیروگاه‌ها بدهند و یا نرخ خرید محصولات صنایع و نیروگاه‌ها را اصلاح کنند تا با این موازنه، هزینه‌های صنایع و نیروگاه‌ها جبران شود، می‌تواند بسیار راهگشا باشد.