گروه انرژی- ونزوئلا در شرایط تحریم ۸۰۰ هزار بشکه نفت صادر می‌کند و به اذعان کارشناسان، ایران نیز می تواند با اصلاح قیمت گذاری نفت در بورس، صادرات نفت را به مقدار قابل قبولی برساند.
به گزارش اقتصادسرآمد، عرضه نفت صادراتی در بورس انرژی، یكی از این تدابیر است كه دیروز یكشنبه ششم آبان ماه پس از بحث و نظرهای بسیار سرانجام عملیاتی شد؛ اقدامی كه نه تنها توانست طلسم انحصار فروش نفت ایران را كه از سوی وزارت نفت مدیریت و اجرا می شد بشكند، بلكه امیدها برای بهره گیری از ظرفیت های بخش خصوصی جهت تداوم جریان صادرات نفت و بی اثر كردن تحریم های آمریكا را افزایش داد.
به طور كلی بورس از ظرفیت های ویژه و منحصر بفردی برای رونق و توسعه اقتصادی كشورها برخوردار است. این ظرفیت در كشور ما چنان كه باید مورد توجه و استفاده قرار نگرفته است. ورود نفت خام به بازار سرمایه می تواند با رونق بخشی به صادرات این كالای استراتژیك و ایجاد روزنه ای جدید برای فروش نفت، سپری قابل اطمینان در برابر تحریم های یكجانبه آمریكا ایجاد كند.
گرچه مسئولان ایران دیرهنگام و همزمان با تحریم‌های نفتی در آبان ماه ۹۷ برای مقابله با این تحریم‌ها، بورس نفت را راه‌اندازی کردند و در سال ۹۸ طرح عرضه نفت در بورس با تصویب مجلس شورای اسلامی شکل منظمی را به خود گرفت. اما طرح عرضه نفت در بورس یک حرکت رو به جلو برای مقابله با تحریم‌ها بود. زیرا فروش نفت ایران را از بخش دولتی شرکت ملی نفت خارج، و پای بخش خصوصی را به این تجارت باز کرده است. باید به این نکته توجه کرد که رونق یافتن تجارت نفت در بورس نیازمند اجرای اصلاحاتی در مسیر بورس نفت است؛ به هر حال در شرایط تحریم خرید نفت برای خریداران هزینه بسیار زیادی دارد.
بخش خصوصی به راحتی حاضر به ورود به تجارت پرریسکی مثل نفت ایران نخواهد بود. این ریسک‌ها تجارت با نفت ایران را به قدری خطرناک کرده است که بخش‌های خصوصی خرده‌پا شاید کل سرمایه خود را در خطر ببیند. ریسک‌هایی که از آن به عنوان هزینه‌های تحریم یاد می‌شود.
علیرضا قدرتی، کارشناس بازار سرمایه در این خصوص می گوید: فکر ایجاد بورس نفت در ایران به سال‌های قبل از تحریم‌ها برمی‌گردد ولی به دلایل مختلف از جمله دلایل فنی، علمی و عدم توجیه اقتصادی، تاکنون این موضوع رخ نداده است.
وی افزود: با توجه به فرارسیدن تحریم‌های نفتی اخیر، یکی از راه‌هایی که به ذهن مسئولان رسیده ایجاد بورس نفت است، ولی من فکر می‌کنم تاسیس بورس نفت نمی‌تواند ابزاری برای دور زدن تحریم‌ها باشد و این اقدام حتی در کاهش اثرات تحریم‌ها نیز تاثیر ندارد.
این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه با عرضه نفت خام در بورس نمی‌توان تحریم‌ها را دور زد، گفت: ساز و کار بورس نفت بر اساس بازار آزاد است و بازار آزاد مبتنی بر عرضه و تقاضاست. طبیعتا ما در سمت عرضه مشکلی نداریم، ولی در سمت تقاضا قطعا با مشکلات زیادی مواجه خواهیم بود چرا که بازار مناسبی برای تقاضای نفت ما وجود نخواهد داشت.
قدرتی اضافه کرد: موضوع دیگری که تایید می‌کند تاسیس بورس نفت نمی‌تواند باعث دور زدن تحریم شود این است که نحوه تسویه نقدی نفت در بورس، بر اساس دلار انجام می‌پذیرد ولی با توجه به تحریم‌های ارزی، ما در تسویه نقدی معاملات دچار مشکل خواهیم شد.
وی ادامه داد: سوم اینکه میزان عرضه فیزیکی نفت در بورس‌های نفت در دنیا بسیار محدود است و تمامی بورس‌های بزرگ دنیا در معاملات نفتی از ابزارهای معاملاتی آتی استفاده می‌کنند و در واقع در بورس نفت اوراق نفت معامله می‌شود نه خود کالای نفت. میزان تحویل فیزیکی نفت در بورس نفت بسیار ناچیز است. در حالی که فلسفه‌ای که مسئولان برای تاسیس بورس نفت بیان کردند، برای فروش نفت داخل به کشورهای دیگر است که این موضوع تناقضی آشکار با سایر بورس‌های دنیا است و نمی‌دانم آیا مسئولان درباره این موضوع هم فکری کرده‌اند یا خیر.