یکی از شاخصه های توانمندی در بازارهای تجاری، برخوراری از زیرساخت‌های بندری است که این موضوع در شمال و جنوب کشور توسعه قابل توجهی پیدا کرده است و بر این اساس می توان گفت که بندر امام خمینی (ره) یکی از نقاط قوت تصمیم گیری های دولت سیزدهم در دیپلماسی اقتصادی بشمار می‌آید.به گزارش اقتصادسرآمد، در سال‌های اخیر با توجه به بازار ترانزیت فرآورده‌های نفتی اقلیم کردستان عراق، عملکرد پایانه‌های کانتینری و نفتی منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی(ره) به طور متوسط پنج میلیون تن انواع فرآورده‌ نفتی بوده که با زیرساخت های موجود ظرفیت پایانه نفتی این بندر سالانه ۸ میلیون تن است.ایرنا نوشت ، پایانه‌های کانتینری و نفتی منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی(ره)در سال ۹۲ فعالیت خود را به صورت تخصصی در بخش دریافت و ترانزیت انواع فرآورده‌های نفتی به بازارهای جهان آغاز کرده است؛ این پایانه اکنون دارای ۲ پُست اسکله و مخازن اسمی ۳۵۰ هزار متر معکبی است که با تنوع ارایه خدمات با بیش از ۲۰ نوع فرآورده نفتی سبک و سنگین درحال فعالیت اقتصادی است.همزمان با رشد عملکرد در بازار نفتی اقلیم کردستان عراق، بندر امام خمینی (ره) کریدور اصلی ترانزیت محصولات این اقلیم برای کشورهای مختلف محسوب می شود.از آنجا که سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در همجواری بندر امام خمینی (ره) قرار دارد، هم اکنون ۶۸ درصد عملکرد صادراتی این بندر به محصولات پتروشیمی اختصاص یافته و باتوجه به این همجواری، باید تلاش کرد که عملکرد مذکور با رشد بیشتری همراه گردد.
رشد تجارت نفتی از طریق بندر امام خمینی (ره)
مدیرکل اداره بنادر و دریانوردی خوزستان با اشاره به جایگاه و اهمیت توسعه متوازن بین مجموعه های پتروشیمی و همچنین بندر امام خمینی (ره) گفت: به کارگیری هرچه بیشتر ظرفیت های این مجتمع بندری، افزایش دهنده مزیت های رقابتی صنایع نفت و پتروشیمی خواهد بود.
بهروز آقایی، با اشاره به موضوع توسعه منطقه‌ای تجارت دریایی (نفتی)، گفت: روزانه چهار میلیون بشکه نفت از دومین تنگه مهم جهان یعنی "باب المندب" در حال عبور است و سالیانه ۳۱ هزار کشتی از این تنگه عبور می‌کند. بر این اساس اتفاقات جدیدی در منطقه در حال رخ دادن است و ما هم باید خود را به روز کنیم و از تجارت نفتی در منطقه عقب نباشیم.
به گفته وی، بندر امام خمینی(ره) ظرفیت سالیانه مخازن بیش از هشت میلیون تن را دارد که تا رقم ۲۹ میلیون تن قابل افزایش است. هم اکنون ظرفیت پذیرش کشتی‌های ۴۵ هزار تن و بالاتر است که باید ارتقا یابد.
مدیرکل بنادر و دریانوردی خوزستان اضافه کرد: ایستگاه ریلی مواد نفتی در این منطقه روزانه تا چهار هزار تن انواع فرآورده‌های نفتی را پذیرش دارد و در عین حال هفت خط لوله انتقال به طول ۱۴ کیلومتر در بندر وجود دارد.
وی ادامه داد: منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در ماهشهر، مزایای اقتصادی مهمی را عاید کشور کرده است که همزمان در راستای همکاری مشترک، طرح بزرگی را در این بندر برای توسعه ظرفیت پتروشیمی خواهیم داشت.
او گفت: منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی(ره) آماده پذیرش سرمایه‌گذاری‌ کاربردی و تاثیرگذار در حوزه تجارت دریایی صنایع نفت و پتروشیمی است.وی افزود: همجواری بندر امام خمینی(ره) با منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در ماهشهر باعث همگرایی ظرفیت ها و مزیت‌های موجود در این‌مجتمع بندری خواهد شد.آقایی اضافه کرد: این‌مجتمع بندری به واسطه برخورداری از پایانه نفتی موجود، امکان ارایه خدمات به ۲۰ نوع فرآورده نفتی سبک و سنگین را دارد؛ علاوه بر این از پیشرفته ترین تجهیزات تخلیه و بارگیری فرآورده های نفتی برخوردار است.
وی همچنین با تاکید بر هم‌افزایی توسعه‌ای در ایجاد مزیت رقابتی صنایع نفت و پتروشیمی گفت: به واسطه فعالیت ۳۹ شرکت بالادست، میان دست و پایین دست پتروشیمی مجاورت مجتمع بندری امام خمینی(ره)،  سهم صادرات محصولات پتروشیمی از کل عملکرد صادراتی این بندر ۶۷ درصد است.مدیرکل بنادر و دریانوردی خوزستان امکان احداث واحدهای پتروشیمی در محدوده منطقه ویژه اقتصادی  بندر امام خمینی(ره) را یکی از قابلیت‌های برجسته آن در حوزه ایجاد زیرساخت و سرمایه‌گذاری بیان کرد و افزود: این اقدام می‌تواند به کاهش قیمت تمام شده صادرات و افزایش سطح این صنعت در بازارهای جهانی منجر شود.آقایی همچنین با اشاره به بخشی از دغدغه های فعالان حوزه تجارت محصولات پتروشیمی و فرآورده های نفتی گفت: برای رسیدگی به مشکلات مربوط به این بخش از صادرات محصولات ایرانی، کارگروه های ویژه‌ای برای بررسی و تسهیل امور آنها تشکیل خواهد شد.وی بر اقتصادی کردن تجارت دریایی و بهبود فضای کسب و کار در بندر امام خمینی(ره) تأکید کرد و افزود: در این راستا، برنامه‌ریزی‌ کارشناسی مطلوبی برای حضور سرمایه‌گذاران در پسکرانه این بندر انجام شده است.
پسکرانه های صنعتی بندر امام خمینی(ره) باید توسعه یابند
عضو هیات عامل و معاون امور اقتصادی و بندری سازمان بنادر و دریانوردی در خصوص مزیت های منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی (ره) گفت: زیرساخت‌های بندری در شمال و جنوب کشور اکنون توسعه قابل توجهی پیدا کرده و با ظرفیت‌سازی های خوبی روبه رو هستیم.جلیل اسلامی افزود: در چنین شرایطی، زیرساخت‌های انجام گرفته در بنادر را می‌توان نقطه قوت بسیار مطلوبی در عرصه دیپلماسی اقتصادی دانست، به طوری که ایران در جمع کشورهایcis و روسیه آمادگی خود را  برای پذیرش کالا به طور رسم اعلام کرده است.وی چشم انداز برنامه ریزی انجام شده برای انعقاد قراردادها به منظور پذیرش کالا در بنادر کشور را ۲۸۰ میلیون تن در سال بیان کرد و ادامه داد: به دلیل تحریم ها، هم اکنون، حجم پذیرش (کالا) در بنادر کشور کمتر از میزان ظرفیت های موجود است.اسلامی همچنین به مزیت های صنعتی و تولیدی در خوزستان اشاره کرد و گفت: این مزیت ها، باعث ایجاد چالش‌های جذاب مدیریتی و فنی برای توسعه پسکرانه های صنعتی بندر امام خمینی(ره) شده است.وی ادامه داد: پسکرانه های این بندر باید به واسطه ظهور بنادر نسل دوم و سوم توسعه پیدا کنند تا از این طریق حمل و نقل آسان‌تر با قیمت پایین برای تولیدکنندگان فراهم شود.معاون امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی افزود: کاهش هزینه حمل و نقل کالا برای تولیدکنندگان امروز به یک مولفه در عرصه رقابت های تجاری و اقتصادی تبدیل شده است.وی همچنین با بیان اینکه هم‌افزایی خوبی بین صنعت پتروشیمی و مجموعه بندری امام خمینی(ره) در حال شکل گیری است گفت: تداوم این هم‌افزایی به سرمایه گذاری های مختلفی نیاز دارد که در این راستا توجه به موضوع پسکرانه های صنعتی بندر امام خمینی(ره) باید مورد توجه قرار گیرد.وی بیان کرد: به این منظور، علاوه بر مرور تجارب موفق در عرصه سرمایه گذاری، باید مدل های جدیدی از قراردادها تدوین و بررسی شود تا باعث جذابیت و تشویق سرمایه گذاران برای مشارکت در پروژه ها گردد.اسلامی از بازنگری انجام شده در منشور سرمایه گذاری سازمان بنادر و دریانوردی خبر داد و افزود: این اقدام در راستای شفافیت فعالیت ها و تسهیل امر سرمایه‌گذاری انجام شده است.معاون بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی همچنین به فرآیند انجام شده برای تملک زمینی به مساحت ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار با هدف توسعه بندر امام خمینی(ره) اشاره کرد و گفت: این میزان مساحت زمین، باعث ایجاد فرصتی مناسب برای حضور سرمایه گذاران بیشتر در بندر امام خمینی(ره) و همچنین توسعه پسکرانه های صنعتی آن خواهد شد.