گروه شعارسال - محمد آیتی- سال 1401 به نام «تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین» نام‌گذاری شده بود و حال که هشتمین ماه سال را هم پشت سر گذاشتیم، فرصت خوبی است تا بررسی کرد و دید چقدر این شعار مهم به حقیقت رسیده و اگر چالشی در این بین وجود دارد، چیست و چه باید کرد؟
در همین خصوص، لطف ا... سیاهکلی، عضو کمیسیون صنایع و معادن در مجلس یازدهم به اقتصاد سرآمد گفت: در این زمینه که چقدر موفقیت و دستاورد در راستای شعار سال رقم خورده است، آمار دقیقی در دست ما نیست. از این‌رو، از معاون علمی و فناوری رییس جمهور انتظار داریم، آمار دقیقی در حوزه کسب و کارهای دانش بنیان و فعالیت آن‌ها به ما ارائه دهد.
وی افزود: یکی از کارهای برجسته مجلس یازدهم که در اواخر سال پیش به سرانجام رسید، تصویب قانون جهش تولید دانش بنیان بود. این قانون کمک شایانی می‌کند به کسانی که علاقه‌مند هستند در عرصه دانش بنیان‌ها فعالیت و کار کنند. به نوعی، قانون، زیرساخت کار را فراهم کرده است. حال باید دید در بخش اجرا، وزارت صمت، وزارت جهاد کشاورزی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و دیگر نهادهای ذیربط چقدر توانستند از این قانون ارزشمند بهره ببرند.
به نظر من، ما هنوز دانش بنیان را به شکل جامع، متوجه نشدیم
نماینده قزوین تصریح کرد: به نظر من، ما هنوز دانش بنیان را به شکل جامع، متوجه نشدیم. خیلی از افرادی که کسب و کار دارند، مثل برخی شرکت‌ها و کارخانجات، از ما می‌پرسند، دانش بنیان یعنی چه؟ می‌گویند مگر ما غیرعلمی کار می‌کنیم؟ می‌گویند ما هم براساس تکنولوژی پذیرفته شده که علمی است، کار می‌کنیم. این نشان می‌دهد، ما دانش بنیان را درست تعریف نکردیم و برای همین در جامعه و فضای اقتصادی کشور، جا نیفتاده است.
سیاهکلی اظهار داشت: دانش بنیان فقط این نیست که از تکنولوژی به روزتر استفاده کنیم، بلکه همه زنجیره تولید باید دانش بنیان باشد. یعنی اگر در این زنجیره تولید، یک بخش دانش بنیان باشد و مابقی سنخیتی با دانش بنیان نداشته باشد، نمی‌توانیم بگوییم سیستم، دانش بنیان است.
وی یادآور شد: دانش بنیان، یعنی نیروی انسانی، ایده، طرح، شیوه اجرا، بهره‌گیری و... دانش بنیانی باشد. ما در زمینه دانش بنیان، حلقه حلقه کار را به پیش بردیم و زنجیره را تمام و کمال، دانش بنیانی نکردیم. همین روند ما باعث شده که ببینیم، خودروی ساخت داخل با خودروی ساخت کشورهای پیشرفته، چقدر فاصله زیادی دارد.
رسیدن به حلقه تولید در حوزه دانش بنیان، نیازمند همت مضاعف 
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در ادامه گفت: اینکه ما حلقه حلقه می‌خواهیم سیستم دانش بنیان را در زنجیره تولید، اعمال کنیم، اشکال ندارد، اما باید بپذیریم که این کار، زمان‌بر است. به عبارتی ما به این صورت، دیر به حلقه تولید در حوزه دانش بنیان می‌رسیم و از این‌رو، نیاز به همت مضاعف است.
نماینده قزوین افزود: مشکل اصلی ما که در این راستا به این مهم نرسیدیم، نگاه و استراتژی‌مان است. باید نگاه تولیدکنندگان ما، تغییر بکند. آن‌ها باید بدانند که وقتی همه زنجیره تولیدشان، دانش بنیان بشود، صرفه جویی در هزینه دارند، فروش خوب خواهند داشت، کیفیت‌شان بالا می‌رود و در نهایت که خیلی مهم است، اعتماد خریدار افزایش پیدا می‌کند، ولی این موضوع همان‌طور که گفتم همچنان به طور کامل برای تولیدکنندگان جا نیفتاده است.سیاهکلی تصریح کرد: از طرف دیگر، برخی تولیدکنندگان برای رسیدن به این شعار آرمانی، نیاز به ماشین آلات دارند. ما در زمینه ساخت ماشین آلات، خیلی عقب هستیم و هنوز بیشتر ماشین آلات مورد نیاز ما، وارداتی است. ما بیشتر درگیر تولید محصول هستیم و نه تولید ماشین محصول. این اتفاق یعنی صنعت ما در حوزه تولید، صنعت دانش بنیان نیست.
بنده مدت‌هاست به عملکرد وزارت صمت انتقاد می‌کنم. با مدیریت ضعیف‌شان، کار را عقب انداختند
وی اظهار داشت: بنده مدت‌هاست به عملکرد وزارت صمت انتقاد می‌کنم. یعنی آن‌ها با مدیریت ضعیف‌شان، کار را عقب انداختند. از سوی دیگر، در حوزه کشاورزی، شرکت‌های دانش بنیان خیلی می‌توانند تاثیرگذار باشند. در وزارت نیرو هم، این ماجرا هست و از این‌رو، به یک همت همگانی نیاز است و احتیاج داریم سخت کار کنیم تا کارمان توام با خروجی که همان دانش بنیانی است، باشد.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در پایان خاطرنشان کرد: ما محکوم به این هستیم که همه زنجیره تولیدمان را براساس دانش بنیان، طرح‌ریزی کنیم. اگر در این ماه‌ها و سال‌ها به این مهم که البته زیر سایه حمایت مسئولان رقم خواهد خورد، رسیدیم، حتماً در میان‌مدت، شاهد شکوفایی اقتصاد خواهیم بود.
جلیل رحیمی‌جهان‌آبادی در گفت‌وگو با اقتصاد سرآمد با تاکید بر اینکه با آمار و ارقام و شعار نمی‌توان شعار سال را محقق کرد، گفت: رهبر معظم انقلاب چندین سال است جهت‌گیری کلی کشور در مورد اقتصاد را نشان دادند، اما مسئولان اجرایی در عملیاتی کردن و اجرای شعار سال تعلل می‌کنند؛ متاسفانه برنامه‌ریزی‌ها و مدیریت در کشور ضعیف است و مسائل و سیاست خارجی و تنش‌ها در وضعیت جهانی، این اجازه را نداده که در وضعیت اقتصادی مردم گشایشی ایجاد کنیم و نه تنها گشایشی ایجاد نشده، بلکه وضعیت بدتر هم شده است.
وی افزود: کشورهای پیشرفته صنعتی مانند ژاپن، آلمان و چین با تکیه بر دانش، تخصص و کار توانستند وضعیت اقتصادی خود را متحول کنند و تا زمانی که در کشورمان انتخاب مدیران اقتصادی هم، سیاسی و جناحی باشد، نمی‌توان توقع بهبود وضعیت اقتصاد را داشت.