حمیدرضا حاجی اشرفی
اساتید حقوق خصوصی بر این عقیده اند که قراردادهای بیمه بازرگانی یک نهاد حقوقی معتبر در راستای رسیدن به اهداف طرفین متعهد در آنهاست که همواره با عدم قطعیت هایی روبروست.بدین سبب شفاف سازی تعهدات و اختیارات طرفین در این قراردادها برای حفظ منافع و مصالح طرفین از اهمیت فراوان برخوردار است.قانونگدار در قوانین بیمه مصوب سال ۱۳۱۶ و تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری مصوب سال ۱۳۵۰ و بیمه شخص ثالث وسایط نقلیه مصوب سال ۱۳۹۵ در زمینه نحوه تنظیم قراردادها – تکالیف طرفین – نحوه اجرا – نحوه فعالیت شرکت های بیمه و شبکه توزیع – تقسیم ریسک های مرتبط – تصویب آیین نامه های اجرایی تا آن‌جا که شرایط و اطلاعات به قانونگذاران در ادوار مختلف امکان داده از جنبه های مالی – فنی – عملیاتی – اجتماعی – اقتصادی در تنظیم مفاد قوانین ذیربط نهایت دقت را مبذول نموده اند.  صاحب نظران و اساتید رشته حقوق به منظور کاهش حداکثری ریسک های قرار دادی قبل از صدور بیمه نامه ها و پرهیز از بروز مناقشات، اختلافات و تفسیر مفاد و متون در قراردادهای بیمه ای و جلوگیری از تعدد پرونده های خسارتی ارجاعی به داوری و محاکم دادگستری که از نظر وجهه اجتماعی – هزینه ها – زمان به نفع شرکت های بیمه و بیمه گذاران نیست، بر این عقیده اند که در مرحله مذاکرات مقدماتی و پیش از انعقاد قراردادها، شناسایی ریسک ها و شرح دقیق تعهدات و مسئولیت های طرفین در متن قراردادها از اهمیت ویژه برخوردار است.شرکت های بیمه در کشورهای صنعتی پیش از صدور بیمه نامه ها، خصوصا بیمه نامه های صنعتی و پروژهای بزرگ که خطر زیان انباشته شرکت های بیمه وجود دارد بدون شناسایی – ارزیابی – اندازه گیری دقیق ریسک ها بیمه نامه صادر نمی کنند و تا یقین در کنترل ریسک ها و امکان جلوگیری از دامنه خسارتها در بازه  MPL نداشته باشند از صدور بیمه نامه ها اکیدا خودداری می کنند.نگاه دقیق لیست خطرات تحت پوشش در هر رشته و استثنائات در بیمه های تمام خطر و درج تعهدات طرفین به دقت در متن بیمه نامه ها و در شرایط خصوصی و ویژه از جمله اقدامات مفید و نافی [ جهل و غرر ] در قراردادهای شرکت های بیمه پیشرو و پیاده کننده اصل بیمه گذار مداری به روش مدیریت راهبردی [ استراتژی رشد متوازن ] می باشد. در عقد بیمه ، موضوع معامله و انجام تعهد ؛ انتقال ریسک ها از طرف خریداران بیمه نامه ها به شرکت های بیمه و پذیرش ریسک ها به منظور جبران خسارت های احتمالی از سوی شرکت های بیمه اساس قراردادها و استقرار تعهدات طرفین را تشکیل می دهد.وقتی سخن از عقود و قراردادها بمیان می آید و تعهداتی را طرفین قرارداد بعهده می گیرند بر اساس عقل و منطق می بایست دو طرف دقیقا از مسئولیت ها ، تکالیف ، نحوه اجرای قرارداد و … مطلع باشند . کلیه نکات و اجزای قرارداد باید برای طرفین روشن و واضح باشد. جهل و بی اطمینانی در قراردادها که موجب خسارت برای طرف دیگر گردد از موارد ابطال می باشد.
کارشناس مطالعات ریسک و بیمه/ صفحه اقتصاد