اقتصاد دریامحور، وجه حاکمیتی دارد

تنها متحد استراتژیک ما خلیج فارس و دریای عمان است

اقتصاد سرآمد- امید متین- دبیر کل اتاق بازرگانی تهران در پیش نشست تخصصی چشم انداز ایفای نقش بخش خصوصی در مدل پیشرفت مکران، به نکاتی اشاره و تاکید کرده است که هشداردهنده و قابل تامل است. این نکات را مرور و به اهمیت آن توجه می کنیم. توجه به اقتصاد دریامحور تا چه حد اهمیت دارد؟ از دو سو به دریا وصل هستیم، آیا این مزیت است؟ چگونه می توانیم از این مزیت ها استفاده کنیم؟ نگاه بلند مدت ما به اقتصاد باید دریا محور باشد یا خشکی محور؟ جهش  اقتصادی طبق سیاست های برنامه هفتم، باید به چه سمتی بچرخد؟ آیا همچنان باید به سمت خشکی و کویر گرایش داشته باشد یا باید به سمت دریاها بچرخد؟
بهمن عشقی به طور واضح و قطعی معتقد است: پیشرفت در دریاهای جنوبی، باعث پیشرفت و توسعه کل کشور  می شود و لازم است که به سمت دریا چرخش کرده و بهبود شرایط کل اقتصاد کشور را از دریاهامان طلب کنیم. سخنان دبیر کل اتاق بازرگانی مهم و هشداردهنده است و ما این سخنان را با افزودن تحلیل و نگاه خودمان منتشر می کنیم. اصل سخن در منابع متعدد خبری از جمله بازار قابل مشاهده است. 
سه منظر توسعه دریامحور:
از دیدگاه دبیر کل اتاق بازرگانی تهران، طرح توسعه دریامحور از سه منظر ضرورت دارد:
الف: توجه به توسعه ظرفیت دریایی
ب: توسعه سواحل و شهرهای کناره دریاهای جنوبی 
ج: پایداری امنیت جنوب.
وی با اشاره به این سخن تاریخی که دریا را دروازه شکست یا پیروزی ملت ها می داند، تاکید کرد:  حرف بسیار درستی است که ملت ها پیروز می شوند، وقتی دریاها را باز کنند و ملت ها مغلوب می شوند وقتی در سواحل دریاها متوقف می شوند.با این نگاه، این فکر به ذهن متبادر می شود که سرنوشت کشورها- یعنی تغییرات ژئوپلیتیک و سرنوشت هژمانی ملت ها- در دریا ها تعیین شده است.
به عنوان مثال، ظهور دولت انگلستان یا دولت بریتانیا از سال ۱۵۸۸ که سیطره پیدا کرد، با شکست اسپانیا در دریا بود و این توسعه بحری ادامه پیدا کرد تا سال ۱۸۰۵ که ناپلئون را نیز در دریا توانست متوقف کند. ناپلئون در خشکی از بین نرفت؛ بلکه در دریا نابود شد و پس از این شکست دریایی بود که دیگر هیچ گاه ناپلئون نتوانست در جهان قدرت یابد.
بین سال های ۱۵۸۸ تا ۱۸۰۵ انگلستان صاحب مطلق دریاها می شود و این امر دو قرن ادامه پیدا می کند تا سال ۱۹۴۷ که صاحب هند می شود. صاحب دریا ها و کمپانی هند شرقی و ارتباط نظامی گری و تجارت دریایی و اقتصاد هند، یعنی کمپانی هند شرقی بریتانیا یک اتصالی است میان نظامی گری و تجارت دریایی. این امر یک سند اتفاق افتاده و ثبت شده در تاریخ است.
سقوط امپراطوری تزاری از ۱۹۰۵ شروع شد در شکست دریایی و در پی نبرد پل آرتور که در این جنگ از ژاپنی ها شکست خوردند و این آغاز اضمحلال امپراطوری تزار ها می شود در سال ۱۹۴۲ .
ژاپن نیز در اقیانوس آرام از امریکا شکست خورده و این می شود آغاز سیطره کامل امریکا در دریا ها که ابر قدرتی این کشور را سبب می شود که تا امروز نیز ادامه دارد. یعنی تکلیف کشور ها در دریا ها مشخص شده است.
(بر این دیدگاه باید افزود که گویی دستی پنهان از دیرباز، در تلاش است که ایران را از دریا دور نگه دارد. معلوم نیست با چه سیاستی بوده که کارخانجات بزرگ آب بر به جای تاسیس در سواحل و در نزدیکی آب، به دل کویر ایران می روند. بی شک، تصمیم سیاسی به جای تصمیم اقتصادی موثر بوده است و حال این تصمیم سیاسی از چه آبشخوری نشات گرفته است، جای پرسش دارد. به هر روی و به هر دلیلی که باشد، ایران سال های سال است که از مزیت اصلی اقتصادی خود دور افتاده است وآن دوری از دریا و اقتصاد دریامحور است. اقتصادی که تمامی کشورهای پیشرفته با سهم بالایی از آن بهره می برند و ایران با وجود ارتباط از شمال و جنوب به دریا، سهمی کمتر از 2 درصد دارد!)
ایران دو بر دریا
عشقی در ادامه سخنان خود می گوید: خداوند به ما لطف کرده و هم در قسمت شمال و هم جنوب دریا داریم من در سخنرانی دیگری که در دانشگاه امام صادق(ع) داشتم هم گفتم که دلیل امضای ما در عهد نامه ترکمنچای شکست ما در دریا بود اگر ما در دریای خزر نیرو داشتیم شکست نمی خوردیم. اگر قرار باشد دریای عمان، دریای مکران باشد و خلیج فارس همیشه خلیج فارس بماند ما باید یک تناسبی از توسعه در سواحل جنوبی و شمالی داشته باشیم. نمی شود سواحل شرقی که سهم گسترده ایران و تاریخ ایران از این دریا است توسعه پیدا نکند و ما بگوییم اسم این دریا مکران است؛ همین طور راجع به بخش غربی آن یعنی خلیج فارس.
احیا و آبادانی شمال خلیج فارس
نمی شود سواحل جنوبی خلیج فارس توسعه پیدا کند، رونق و ارتباطات جهانی و پیشرفت اقتصادی مواجه بشود؛ ولی در قسمت شمالی آن که ما هستیم هیچ اتفاقی نیفتد و محرومیت و عدم توسعه یافتگی داشته باشیم.
(قابل توجه است که در کشورهای پیشرفته، استان ها و ایالات آباد و پرجمعیت در کناره سواحل قرار دارند. بزرگ ترین نمادهای کشورهای پیشرفته در استان های ساحلی است و بزرگ ترین و بیشترین کارخانجات بزرگ در سواحل و نزدیک به دریا هستند؛ این در حالی است که در کشور ما کاملا وضعیت برعکس است. فشار و تراکم جمعیت در سرزمین های خشک و کویری مانند تهران و اصفهان و یزد و... قرار دارند. کارخانجات بزرگ و آب بر ما در استان های خشک و کم آب مانند تهران و اصفهان و یزد و مرکزی و... قرار دارند و در مقابل،  استان های ساحلی ما عقب مانده و در برخی از نقاط متروک و خالی از سکنه هستند. )
تنها متحد استراتژیک ما خلیج فارس و دریای عمان است
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه