مطالعه موردی: بندر تاریخی کنگ 
نویسندگان:  محسن کنگی نژاد، مجتبی کریمی گوغری، مهدی کامفیروزی
 توسعه پایدار، از جمله مفاهیمی است که امروزه مورد توجه بسیاری از صاحب نظران مجامع علمی را به خود جلب نموده است. شهرها در گذشته بهترین نمونه های پایداری را در خود متجلی ساختهاند. انسان همواره در طول تاریخ به منظور ایجاد سرپناه امن برای سکونت سعی در شکل دهی محل زندگی و پیرامون خود با توجه به محدودیت‌های اقلیمی و اکولوژیک محل در تناسب و سازگاری با طبیعت دارد تا بتواند شرایط مناسبی برای ادامه حیات خویش ایجاد کند.
 کلیاتی در مورد ساختمان ها با انرژی کم
اصطلاح انرژی پایین اغلب به روشنی تعریف نشده است. این موضوع ممکن است به این معنا باشد که ما به انرژی صفر برای یک خانه یا مصرف انرژی در یک ساختمان اداری نیاز داشته باشیم. هدف اصلی پروژهها «ساختمان با انرژی پایین» معمولاً این است که بتوانیم مقدار انرژی مصرف شده از خارج نظیر برق و نفت و  گاز را به حداقل برسانیم. عدم تطبیق فرم و کارکرد در طراحی معماری، همچنین تحلیل کمی، کاربرد انرژی را در ساختمان با مشکلاتی مواجه می کند.
 معرفی اجمالی منطقه مورد مطالعه
 موقعیت سیاسی، جغرافیای، تاریخی بندر کنگ
 این شهر تاریخی با پهنه حدود ۱۰ کیلومتر در شمال شهر بندرلنگه و در کرانه خلیج فارس، در کنار راه بندرلنگه و بندرعباس در ۲۶درجه و ۳۶دقیقه پهنای شمالی و ۵۴ در ازای خاوری نسبت به نیمروز گرینویچ قرار گرفته است و میانگین بلندای آن از سطح دریا ۵متر است. این شهر از جنوب به دریا و از شمال به دره میانکوهی به بردغون و اراضی مرتفع و بریدگی های پایکوه آن منتهی میشود. این شهر از سوی شمال به آبادی باورد، از جنوب باختری به بندرلنگه، از خاور و جنوب خلیج فارس، از باختر به آبادی‌های دهستان حومه بندرلنگه محدود است. لنگرگاه آن 5/2کیلومتر کرانه به ژرفای ۹ متری برای کشتی های کوچک مناسب است. بندر کنگ از آب و هوای گرم و مرطوب برخوردار است و اندازه رطوبت هوا در آن بالاست. این بندر چاههای آب شیرین خوش گوار دارد. در شهر کنگ و پیرامون آن درخت کهور، کنار، گز و پوشش گیاهی برای چرای دام وجود دارد. واژه کنگ در فرهنگ‌ها به مرد ستبر و قوی هیکل، فربه و قوی هیکل، مرد قوی اندام، مرد استوار، خلقت بزرگ جثه و پسر جوان گویند. به معنی بیخ و بن خوشه خرما هم آمده است. واژه کنگ در گویش محلی به معنی میوه درخت خرما است. محلی ها در هنگامی که ثمر درخت نخل و در لهجه محلی مغ سبز، کال و نارس است که به آن خلنگ، خلنگو گویند. مرحله بعدی زمانی که خل یا خلنگو سرخ یا زرد شده، شیرین و قابل خوردن است. در این هنگام میوه درخت خرما را کنگ یا خارک گویند. از آنجا که در گذشتههای دور درخت خرما در این بندر فراوان بوده و از این محل میوه رسیده درخت نخل یعنی کنگ را به دیگر نقاط صادر می‌کردند. شاید به همین مناسبت نام کنگ را بر روی این شهر و بندر نهاده باشند. جمعیت شهر کنگ در سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳7۵ه.ش ۱۱۹۲۰ نفر بوده که از این شمار ۶۰۰۹ نفر مرد و ۵۹۱۱ نفر زن بوده است.
 خصوصیات کالبدی شهر کنگ
 این بندر تاریخی بر پهنه اراضی پست ساحلی و دور از بلندی های کوهستان قرار گرفته و به جز بستر خشک در قسمت شرق شهر عارضه مشخص دیگری ندارد. نخلستان‌های شرق آن بندر کنگ بزرگترین منبع ارتزاق و اهالی جنوب است و در ضمن عامل ارتباطی با کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز به شمار می‌رود. بین شهر و دریا باریکهای شنزار است که هنگام مد مشخصتر است، این شهر با حجم کم ارتفاع و ساختمان‌هایی با بام های کاهگلی و مسطح سیمای یکنواختی را نشان می‌دهد، تنها بادگیرهای منازل و منارههای مساجد شهر خط آسمان شهر را تنوع می بخشد.
بخش های جدید این منظر دگرگون شده و ناموزون است و این دو عنصر معماری بومی کمتری در آن دیده می‌شود. در انتهای مسیلهایی که از غرب شهر می گذرد تعدادی برکه و آب انبار گنبدی شکل است. این مسیل‌ها که با بستر سنگی خود بارانهای سیل آسا را جمع‌آوری می‌کنند و اهمیتی اساسی در زندگی مردم استان هرمزگان دارند. عناصر بافت شهر به سوی دریا جلوگیری کرده‌اند و اغلب گذرها برای تهویه بهتر به عنوان کانالهای هوا به سوی دریا امتداد یافته اند. بلوک ها اغلب به صورت نواری با کوچه‌های در شرق و غرب خود که امتداد شمالی جنوبی دارند، شکل گرفتند. بعضی از خانه ها از چهار طرف کوچه آنها را احاطه کرده است (مثل گلبتان) و برخی دیگر کنار هم بدون فاصله قرار گرفتند. میدان هایی که امروزه با چند مغازه و یک مسجد مرکز محل را می سازد در فواصل نامنظم قرار گرفتهاند و این فضاهای عمومی به صورت شبکه به هم پیوستهای کوچههای شهر را به هم مرتبط می کند. گذرهای قدیمی شهر که روزی نقش محوری در شهر داشته اند امروزه تفکیک کننده قسمتهای مختلف شهر شدهاند و به همراه آبراههها مهمترین محورهای تعیین کننده در استخوانبندی شهر میباشند. بندرگاه نیز نقش مهمی در ساخت این محورها دارد. محله پایین (امام) اولیه هسته بندر کنگ، محله سید نابینا در ساحل دریا و همزمان با محله پایین شکل گرفته و از این دو محله در گزارش تاریخ بنادر نام برده شده است. محله بعدی سلطان العلما در شمال محله سید نابینا واقع است و یک آبراهه فرعی مرز دو محله به شمار می‌رود و مرز شرقی آن همان نخلستان‌های شهر میباشند. بعد از سال‌‌های ۱۳۴0 دو محله بلوکی و سید محمد عالم در قسمت شمالی محلات قدیمی به وجود آمدند. محله ابوذر که بی هویت و بدون انسجام بعد از انقلاب و به طرف جاده خمیر لنگه گسترش یافته آخرین ساخت و ساز شهر بندری میباشد. امروزه خیابان‌های اصلی که به میدان شهر منتهی می‌شوند، همگی محورهای فعالیت نیز هستند و اسکلت اصلی ارتباطی و مراودات تجاری و اداری و فعالیت‌های شهر را تشکیل می‌دهند. این خیابانهای تجدید همان گذرهای محلات مذکور بودند که امروزه باعث انفکاک قسمت های دو طرف خیابان از یکدیگر شده اند. بندرگاه عامل مهم دیگر در اسکلت بندی شهر است. آبراهههای فرعی و مسیل‌ها اصلی نقش درجه دومی را در اسکلت بندی شهر ایفا می‌کنند. این نقش به صورت محصور کننده شهر به شمار می‌رود. البته آبراهههای فرعی در بعضی از محلههای قدیم هنوز به شکل ضعیفی جداکننده محلات هستند. دریا نیز از عوامل جلوگیری گسترش شهر شده است. شهرهای منطقه هرمزگان به طور عمده از شیوههای ویژه‌ای برای تقابل با گرما و رطوبت که مسائل عمدهای برای ساکنان خود فراهم کرده است دارند. بهترین روش برای مقابله با شرایط سخت آب و هوایی در این منطقه، ایجاد سایه و استفاده از جریان باد است. این مطلب برای ساکنان محل و کسانی که به این مناطق در ایام گرم سال مسافرت کردهاند، امری مشهود و مسلم است. ایجاد سایه و استفاده از جریان هوا، دو عامل بسیار مهم و تعیین کننده در بافت شهری و فرم بنا جهت آسایش انسان است.