شناخت ارزش های معماری بافت تاریخی  و جایگاه آن در توسعه پایدار

 راهکاری برای توسعه بندر کنگ


نجمه ملک پور بهابادی - بنادر لنگه و کنگ، از بنادر تاریخی و با هویت کناره‌های سواحل خلیج فارس بوده و بافت و سیمای شاخص این بنادر به علل و شرایط شکل‌گیری و تغییراتشان را در طول تاریخ ایجاد کرده است.
2. با توجه به فعال بودن نهادهای مردمی در این شهر، نقش و جایگاه آنها در مسیر توسعه چگونه خواهد بود؟
3. ارتباط بین بافت قدیم و جدید شهر چگونه است و بافت تاریخی چه نقشی در توسعه‌ی آتی شهر ایفا خواهد کرد؟ 
جهت دستیابی به پاسخ این پرسش ها، این نوشتار ابتدا به بررسی مفهوم توسعه پایدار (به عنوان هدف) و فرایند توسعه‌ی درونزا پرداخته و سپس با شناخت نیازها، دارایی ها و ویژگی های بندر کنگ به دنبال ارائه‌ی رویکردی مناسب جهت تصمیم گیری برای توسعه شهری می باشد.
بررسی هدف و چشم انداز
 با در نظر گرفتن شهر در دو بخش کلی شامل بافت تاریخی و بافت جدید، در جریان توسعه توجه و پرداختن به هر دو بخش ضروری است. اگرچه تعریف و راهکارهای توسعه در هر یک از این بخش‌ها متفاوت است اما در نهایت منجر به یکپارچه شدن شهر می‌شود. بنابراین ایجاد پیوند بین این دو بخش و از بین بردن فاصله ایجاد شده بین آنها (به ویژه از نظر ارائه خدمات شهری از جمله راهکارهای مهم برای رسیدن به پایداری است. به عبارتی براساس تعریف پایداری می توان گفت شهر ایده آل شهری است که از استعدادهای توسعه‌ای در همه مناطق خود بهره ببرد. به سخن دیگر توسعه‌ی تراکم شهری باید در همه مناطق بطور متعادل و همگن انجام گیرد. رشد شهر باید همگن و موازی انجام پذیرد. بنابراین هدف رسیدن به توسعه‌ای پایدار است که علاوه بر ایجاد توازن و رشد همه جانبه باعث سرزندگی و حیات مجدد بخش های فراموش شده شهر شود، اگرچه نمی‌توان رسیدن به یک شکل پایدار شهری را تصور کرد بلکه فقط میتوان در درجه‌ای از پایداری را به دست آورد. برای رسیدن به این پایداری نیز می توان بافت تاریخی را به چرخه‌ی حیات شهر باز گرداند و تعاملی دوجانبه بین آن با توسعه های جدید شهر برقرار کرد.
مفهوم توسعه و پایداری
 چنانچه تغییرات ایجاد شده در شهرها و محیط های مصنوعی ساخته شده توسط انسان ها در طول زمان در مسیری مشخص و هدفمند صورت بگیرد می توان آن را توسعه نامید. با توجه به این تعریف 2 ویژگی برای توسعه مطرح می‌شود: اول اینکه این مسیر یک فرآیند نامتناهی است، به معنای یک مسیر دوطرفه با قابلیت رفت و برگشت، رابطی بین گذشته و آینده با امکان استفاده از الگوهای نامناسب کهن در ساختن آینده بهتر. این فرآیند نیاز به هدفی مشخص دارد تا در مسیری صحیح پیش برود، هدفی که در طول زمان تغییر و ارتقا پیدا می کند. بنابراین در هر دوره‌ی زمانی تعیین اهداف و چشم اندازهای مناسب برای تغییر و تحولات ضروری است. دوم هماهنگی در سرعت این تغییرات در  همه بخش های شهر است. ورود این مسیر به هر شهری باید تمام بخش های آن را به عنوان یک کل واحد تحت تاثیر قرار داده و سپس هر بخش به عنوان جزئی از شهر، با توجه به ویژگی‌های خاص خود مورد تغییر قرار گیرد.این نکته به ویژه در مورد شهرهایی که دارای بافت متنوع هستند اهمیت یافته و همواره این نگرانی در مورد شهرهایی با بافت تاریخی شکل گرفته در دوره های مختلف وجود دارد؛ زیرا در این مسیر باید یا بافت تاریخی مورد بی‌توجهی قرار گرفته و یا تغییرات آن هماهنگ با کل و یا متناسب با جزء نبوده است. این امر همواره خسارتهای جبران ناپذیری را به بافت های با ارزش تاریخی وارد کرده است. از جمله ترک بافت توسط اهالی به دلیل کمبود امکانات و شرایط نامناسب؛ توسعه پایدار از دهه ۸۰ میلادی و به دنبال نگرانی عمومی جهت یافتن راهکارهای مناسب برای حل بحران های زیست محیطی ناشی از پیشرفت تکنولوژی و استفاده بی رویه از آن به عنوان توسعه اقتصادی، مطرح شد. اگرچه در ابتدا محوریت تمامی مباحث مطرح شده در ارتباط با پایداری، توسعه زیست محیطی و حفظ منابع موجود برای آیندگان بود اما امروزه با بررسی تعاریف ارائه شده از توسعه پایدار صاحب نظران مختلف می‌توان جنبه های مختلف پایداری را بازشناخت. برخی از این تعاریف عبارتند از: توسعه پدیده هایی است که بیشتر در کیفیت زندگی منعکس می‌شود تا در استاندارد مادی آن روز به روز بر همگان مسلم تر شده که رشد مستمر اقتصادی ملت‌ها لزوماً باعث بالا رفتن کیفیت زندگی آنها همراه نبوده است.
ادامه دارد
 راهکاری برای توسعه بندر کنگ
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه