لازمه توسعه شتابان در سواحل جنوبي چيست؟ اقتصادسرآمد بررسي مي كند

تشکيل استان استان جزاير ومکُران را جدي بگيريد

گروه اقتصاد دریا - محمد مونسان – بنا به اهميت موضوع توسعه مَكُران و توجه روزنامه دريايي اقتصادسرآمد به اين مقوله تصميم به بازنشر اين مطلب گرفته شد. محمد مونسان كارشناس و فعال حوزه دريا در اين رابطه در اقتصادسرآمد نوشت: رييس جمهور در سفر پيش تر خود به استان کرمان، اعلام کردند که استان جديدي در جنوب استان پهناور کرمان تشکيل خواهد شد. اين تصميم درست و به جاي رييس جمهور، بارقه اميدي است تا روزي برسد که استان هاي پهناور ساحلي جنوب نيز کوچکتر شوند. تقسيم استان هاي بزرگ يا پرجمعيت کشور به استان هاي کوچکتر، موثر و مفيد بودن اين کار را به اثبات رسانيده است مانند تقسيم استان خراسان به سه استان و همچنين تشکيل استان هاي قم، قزوين و البرز. يکي از موانع بزرگ توسعه استان هاي جنوبي کشور، همين تقسيمات نامناسب کشوري در جنوب است. عدم توسعه يافتگي استان ها و شهرهاي ساحلي جنوب کشور در چند دهه اخير نشان از يک ضرورت فراموش شده دارد به نام «ضرورت بازنگري در تقسيمات استاني جنوب کشور». در استان هايي که وسعت زيادي دارند، معمولا مسئولان استاني، تمرکز کافي در بخش هاي مختلف آن به طور يکسان ندارند و از طرف ديگر بودجه اندک اين استان ها نيز باعث عقب افتادگي بيشتر آن ها مي شود. در ابتداي تشکيل مجلس شوراي اسلامي در دوره فعلي، طرحي براي کوچکتر کردن استان سيستان و بلوچستان نيز مطرح شد که پس از مدتي به فراموشي سپرده شد.
بايد تقسيمات استاني را طوري انجام داد که سهم هر استان از سواحل جنوب کشور بيش از400 کيلومتر نباشد تا بتوان تمرکز و رسيدگي مناسبي را از طرف مسئولين استاني انتظار داشت. ضرورت حداقل چهار تغيير زير در تقسيمات استاني سواحل جنوبي همواره احساس شده است که محوريت آن کوچکتر کردن استانهاي هرمزگان و سيستان و بلوچستان است.
تشکيل استان مکُران شرقي
استان سيستان و بلوچستان دومين استان وسيع کشور با مساحت 180 هزار مترمربع (11 درصد مساحت ايران) ميباشد (در مقايسه با مساحت 13 هزارمترمربعي تهران، 11 هزار مترمربعي قم، 5 هزارمترمربعي البرز و 15 هزارمترمربعي قزوين) و در عين حال، يک استان محروم با بودجه ساليانه اندک است درحاليکه. اين استان داراي 300 کيلومتر ساحل بوده و فاصله شمال تا جنوب استان 900 کيلومتر است!. توجه شود که در سال 97 بودجه استان سيستان و بلوچستان 5/2 هزار ميليارد تومان، البرز 4/1 هزار ميليارد تومان و قزوين 1 هزار ميليارد تومان بوده است که هيچ تناسبي با وسعت استان ها ندارد. لذا کوچکتر شدن استان سيستان و بلوچستان به دو يا سه استان باعث مي شود اين استان دو يا سه بودجه مجزا از بودجه ساليانه کشور دريافت کند. پيشنهاد مي شود قسمت جنوبي اين استان به يک استان مجزا (مکُران شرقي) با مرکزيت چابهار و طول سواحل 300 کيلومتر تبديل شود.  

  تشکيل استان مکُران غربي
يکي از علل عقب افتادگي سواحل جنوبي کشور همان طور که بيان شد، طول زياد سواحل و جزاير متعدد استان هرمزگان است. پيشنهاد مي شود قسمت شرقي استان هرمزگان به يک استان مستقل به نام «استان مکُران غربي» با مرکزيت جاسک تبديل گردد با طول ساحل حدود 300 کيلومتر. بدين ترتيب طول سواحل استان هرمزگان نيز با جدا شدن اين قسمت و جدا شدن جزاير، از 850 کيلومتر به حدود 400 کيلومتر خواهد رسيد.  قطعا اين تقسيم بندي بر تمرکز بيشتر استانداران و فرمانداران بر توسعه سواحل مکُران و فقرزدايي از اين مناطق بسيار موثر خواهد بود و شرايط را براي اسکان 5-8 ميليون نفر در کوتاه مدت (5-7 ساله) و 15-20 ميليون نفر در ميان مدت (8-15 ساله) در سواحل مکران فراهم مي آورد.

 اتصال استان فارس به دريا
مطابق مصوبه دولت يازدهم مقرر گرديده بود که استان فارس نيز با واگذاري چند روستا از استان هرمزگان، تنها به اندازه 6 کيلومتر به دريا متصل گردد. متاسفانه همين 6 کيلومتر هم بدليل اعتراضات در استان هرمزگان ناشي برخي تعصبات القا شده استاني هنوز عملي نشده است در حاليکه بايد حداقل 100 کيلومتر از استان هرمزگان و بوشهر کاسته و به استان فارس افزوده مي شد. لازمه چنين تغييراتي اين است که ابتدا خود مردم محلي از منافع اين تقسيمات مطلع شوند و متوجه باشند که با تقسيمات استاني فعلي، همچنان در فقر و محروميت خواهند ماند. استان فارس يکي از استان هاي توريست پذير کشور با درآمد استاني بالا است که اين الحاق مي تواند سهم آن ها را از بودجه استان فارس ارتقاء داده و محروميت زدايي از اين مناطق را به دنبال داشته باشد.

 تشکيل استان جزاير
حدود 30 جزيره ايراني خليج فارس در حوزه سياسي سه استان بوشهر، خوزستان و هرمزگان قرار دارند که بيش از نيمي از آن ها غيرمسکوني هستند. جزايري هم که مسکوني هستند اغلب داراي وضعيت معيشتي و اقتصادي بسيار نامناسب هستند چراکه از پتانسيل هاي اين جزاير جهت رونق اقتصادي استفاده نمي شود. يکي از علل عدم تمرکز بر جزاير ايراني اينست که اين جزاير جزء استانهايي هستند که خود داراي وسعت بسيار زياد و بودجه کم هستند لذا طبيعتا توجه به جزاير در اولويت هاي آخر اين استانها قرار ميگيرد. مثلا استان هرمزگان به تنهايي حدود 850 کيلومتر خط ساحلي دارد که با احتساب جزاير، به تنهايي حدود 50 درصد از سواحل جنوب کشور را در اختيار دارد که شامل 14 جزيره مهم ايران در خليج فارس است. آيا اين معقول و منطقي است؟ براي فعالسازي «اقتصاد دريا محور»، اولين و مهمترين گام، تغيير تقسيم بندي استان هاي جنوبي است. تشکيل يک استان مستقل که مديريت 30 جزيره ايراني در خليج فارس را بر عهده بگيرد يک گام مهم در ساماندهي جزاير است. اين استان ميتواند «استان جزاير» نام گيرد و مرکز آن در قشم يا کيش باشد. اگر از قابليت هاي جزاير به خوبي استفاده شود به تنهايي مي توان بيش از کل بودجه کشور از همين جزاير درآمد داشت. 
 تشکيل استان استان جزاير ومکُران را جدي بگيريد
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه