گروه اقتصادریاپایه – امید متین - در صنايع دريايي كشور ايران وضعيت به چه منوال است؟ نيروي كار دريايي ايران اغلب چگونه جذب مي‌شوند، چگونه ياد مي‌گيرند و چگونه مورد حمايت قرار مي‌گيرند؟ آيا روند كلي طوري است كه كميت و كيفيت نيروي كار رو به افزايش است و يا با بيرون‌رفتن و كناركشيدن نيروها رو به كاهش نهاده‌است؟ اصولا چرا كميت نيروي كار ايراني نسبت به گذشته، مديريت نشده و اكنون شاهد كمبود چند هزار نفري هستيم؟
برای پاسخ باه این پرسش ها در تحریریه روزنامه و سایت دریایی اقتصادسرآمد، با «مسعود اقدام» مالک یک شرکت خصوصی با پشتوانه 43 سال سابقه خدمات كشتي و تامين نيروي انساني كشتي‌ها و ديگر فعاليت‌هاي دريايي، گفت‌وگو كرديم 
در بخش اول منتشره «مسعود اقدام» با سعه صدر به سوالات خبرنگار روزنامه دریایی اقتصادسرآمد در باره نحوه شناسايي و جذب نيروي كار براي خدمات دريايي- مانند ملواني كشتي پاسخ مبسوط داد.در ادامه به بخش دوم مصاحبه می پردازیم: 
سختي و رفاه كار در دريا از اهميت برخوردار است. اغلب مايلييم كه كارها را با هم مقايسه كنيم و سختي و آساني را بسنجيم. اين در بين جوانان رايج است كه به سختي و آساني كار فكر كنند. سختي كار در دريا چقدر است و آيا جزو كارهاي آسان است يا سخت؟
«اقدام» در اين باره مي‌گويد: عموي من اولين لنج‌دار بوشهر بود و پدرم رئيس سنديكاي لنج‌داران بوده است و من سختي كار و پيري زودرس را در اين دو عضو خانواده‌ام ديدم. كار دريا، كار سختي است و جزو مشاغل آسان نمي‌تواند به حساب بيايد. آيا مي‌دانيد كار در دريا باعث كوري مي‌شود؟ دور از خانواده، خطرهايي مانند غرق‌شدن و بسياري ديگر از اين مسائل با كار در خشكي قابل مقايسه نيست. 
دلارهاي تشویقی ملوانان را قطع كردند، انگيزه کار از بین رفت 
براي روحيه و رفا دريانوردان – به خصوص ملوانان كه اغلب درآمد كمتري دارند- با آن چه كه «اقدام» به ما مي‌گويد بايد فكري كرد:
قبل از انقلاب، بعد از پايان هر كار، دلارهايي به عنوان تقويت روحيه و پاداش به ملوانان مي‌دادند و باعث رفاه و انگيزه بالا مي‌شد. ملوان‌ها اين دلارها را جمع مي كردند و با آن صاحب خانه و ماشين و... مي‌شدند. بعد از انقلاب دلارهايي كه به ملوانان مي‌دادند را قطع كردند و انگيزه را از بين بردند. 

ما الان وضعيت مطلوبي نداریم
دريا رفتن واقعا كار آساني نيست. دلارهايي مي‌دادند كه باعث ترغيب ملوانان مي‌شد و به سفرهاي دريايي مي‌رفتند؛ اما اين وجه تشويقي قطع شد و به تعاقب آن، انگيزه ملوانان براي رفتن به دريا كم شد تا جايي كه الان مي‌گويند: در ساحل بنشينيد و از دريا ماهي بگيريد! 
به نظر من الان نسبت به گذشته، انگيزه‌ها كاهش يافته است. درآمد نسبت به سختي كار كاهش يافته و كيفيت ناوگان نيز كاهش يافته؛ اين سه كاهش، باعث شده كه ما الان وضعيت مطلوبي نداشته باشيم. 

اثر ناوگان فرسوده
ناوگان ما فرسوده شده و برخي كشتي‌ها، دو برابر حد استاندارد كار كرده‌اند. كشتي‌هاي ژاپني كه از رده خارج بودند، به ايران آمدند و همچنان دارند كار مي‌كنند. آدم را ياد پيكان‌هايي مي‌اندازند كه گاه و بي‌گاه در خيابان‌هاي تهران مي‌بينيم! به طور طبيعي، شكل و شمايل و كيفيت ابزارهاي داخلي همه از ريخت و قيافه افتاده‌اند و كشتي به جيرو جير افتاده است. آيا اين وضع ناوگاني هم در جذب نيروي انساني اثر دارد؟ اقدام تاييد مي‌كند و مي‌گويد: گفتم كه كيفيت ناوگان شرط مهم است. يك ملوان ترجيح مي‌دهد كه روي يك كشتي مدرن و زيبا كار كند تا در يك كشتي كه جانش به سر آمده است. 

كويت و عربستان شناورهای فرسوده را
 راه نمي‌دهند
وقتي ژاپن حدود 25 سال پيش اقدام به نوسازي ناوگانش كرد، اغلب شناورهاي دست دوم ژاپني به ايراني‌ها فروخته شد. اين‌ها فرسوده بودند و گاهي با دست‌كاري اسناد و عوض ‌كردن تاريخ‌ها وارد كشور شدند. آن‌ها شناورهاي خود را سه ساله نوسازي كردند در حالي كه تعداد زيادي شناور دست دوم از رده خارج وارد بنادر ايران شدند. 
جالب است كه سازمان بنادر و دريانوردي با اين شناورها به سبك و سياق يك شناور نو برخورد كرد و براي مجوز، ده‌ها ايراد از آن‌ها گرفت. اين هزينه سختي به واردكنندگان زد كه برخي با ضررهاي سنگين مواجه شدند. 
الان اين شناورها را به كويت يا عربستان راه نمي‌دهند؛ زيرا سن اين شناورها بسيار بالاست و از رده خارج محسوب مي‌شوند.

بيمه اجباري است
در باره بيمه مي‌پرسم و «اقدام» مي‌گويد: سنوات و سختي كار به نيروها داده مي‌شود و به دليل سختي كار، زودتر بازنشست مي شوند؛ اين انگيزاننده هايي است كه الان‌ عده‌اي را پاي كار نگه داشته است؛ اما اگر مشوق‌هاي گذشته هم بود، الان هيچ مشكلي در حوزه نيروي انساني نداشتيم. الان خروج از كار در دريا زياد شده است. خروجي‌ها نسبت به گذشته افزايش يافته است. سختي كار با حقوق دريافتي هماهنگ نيست و ملوانان ترجيح مي‌دهند كه يا به شناورهاي خارجي بروند و يا كار در ساحل را انتخاب كنند. 

ملوانان؛ سنديكا تشكيل دهيد و مشكلات را پيگيري كنيد
بعد از كلي درد دل و توضيح كه از سر صميميت و مسئوليت شناسي «مسعود اقدام» بود كه 43 سال عمرش را در كار دريا و خدمات دريايي گذرانده است، يك پيشنهاد مطرح مي‌كند. پيشنهادي كه به قول خودش، 25 سال پيش هم مطرح كرده ولي همچنان يك آرزو مانده است. مي‌گويد:
من از 25 سال پيش بارها گفته‌ام كه ملوانان بايد يك سنديكا ايجاد كنند تا بتوانند از حقوق خودشان دفاع كنند. من به اين عزيزان پيشنهاد مي‌كنم كه وكيل بگيريد و سنديكا تشكيل دهيد و مشكلات را پيگيري كنيد. سنديكا ايجاد كنيد كه بتوانيد از دولت حمايت بگيريد. در حال حاضر، نيروي كار با هم هماهنگ نيست و با هم رقابت مي‌كنند، قيمت بازار را مي‌شكنند و نمي‌توانند حق زحمتي كه مي‌كشند را بگيرند. سنديكا براي نيروي كار دريايي لازم است تا موجب انگيزه و رفاه بيشتر شود و جذب نيروي انساني براي خدمات دريايي را برنامه ريزي و تشويق و از حق ملوانان و خدمه كشتي‌ها 
دفاع كند.