گروه ترانزیت – ایرج گلشنی - Seetao news  مي‌نويسد: پروژه ساخت آبراه قابل کشتیرانی از دریای خزر تا خلیج فارس در پی تحریم های غرب علیه روسیه اهمیت بیشتری یافته است. اجرای این پروژه کوتاه ترین دسترسی روسیه را به حوزه اقیانوس هند فراهم می کند. راه اندازی کریدور پیش بینی شده با هدف تبدیل منطقه خزر به یک مرکز مهم لجستیک بین المللی است. 
به گزارش اقتصادسرآمد، روسیه و ایران در مورد امکان ساخت این آبراه در سطوح مختلف با سایر کشورهای حاشیه خزر گفتگو کرده اند. در تابستان 2022، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در اجلاس سران خزر در عشق آباد گفته است که به طور کامل از پیشنهاد ساخت کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب حمایت می‌کند. آبراه خزر - خلیج فارس (ايرانرود) عنصر کلیدی این کریدور است.
پوتین در این باره می افزاید: این یک پروژه بزرگ شریان حمل و نقل به معنای واقعی کلمه است، 7200 کیلومتر از سن پترزبورگ تا بنادر ایران و هند.
وی می گوید: راه اندازی کریدور پیشنهادی با هدف تبدیل منطقه خزر به یک مرکز مهم لجستیکی بین المللی است. کارشناسان بر این باورند که اجرای این پروژه با دور زدن تنگه ترکیه، کوتاه ترین دسترسی را به حوزه اقیانوس هند برای روسیه فراهم می‌کند و این امکان را به روسیه می دهد تا زنجیره تجاری خود را بازسازی و گسترش دهد و زیرساخت های حمل و نقل مدرن را ایجاد کند.
ولادیمیر یوشیف، مدیر مرکز مطالعات سیاسی اجتماعی روسیه، گفت: در ابتدا، کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب از طریق دریای خزر برای اتصال کشورهای بالتیک و هند برنامه‌ریزی شد و برای روسیه فقط یک کریدور ترانزیتی بود. در مصاحبه ای گفت. با این حال، با بسته شدن اروپا، می تواند به یکی از مسیرهای اصلی برای ورود و خروج کالا به روسیه تبدیل شود.
چند سال پیش ایران اعلام کرد که اولین گام برای دستیابی به آبراه از دریای خزر به خلیج فارس، آغاز ساخت خط آهن بین بنادر انزاری و بندرعباس خواهد بود. این شعبه هم اکنون در حال ساخت است و قرار است به زودی افتتاح شود.
آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان، چین و سایرین نیز علاقمند به ساخت آبراه پیشنهادی هستند و مایل به تامین مالی جزئی این پروژه هستند.
تاجیکستان چطور؟ کارشناسانی که مورد مصاحبه قرار گرفتند توافق دارند که وجود آبراه قابل کشتیرانی از دریای خزر به خلیج فارس قطعا برای تاجيكستان مفید خواهد بود، زیرا این کشور در واقع نه فقط به درياي جنوب ایران یا پاکستان، بلکه به اقیانوس های جهان دسترسی پیدا می کند و اين به نفع كشور تاجيكستان و ديگر كشورهاي منطقه است. منطق این نظر، ساده و واضح است: حمل و نقل دريايي، ارزان ترین راه برای جابجایی کالا است. کاهش هزینه های حمل و نقل، باعث کاهش قیمت تمام شده کالا و در نتیجه افزایش درآمد باربری ها می شود که به کاهش قیمت نهایی کالا و محصولات کمک می کند. به عبارت دیگر همه فعالان بازار سود خواهند برد.

تحريم ايرانرود به دليل روسيه
اين خبرگزاري چيني در ادامه مي نويسد: با این حال، تقریباً همه کارشناسان مورد بررسی، پروژه پیشنهادی را «غیرقابل اجرا» توصیف کرده اند؛ زيرا، غرب سعی خواهد کرد به طرق مختلف جلوی ساخت این آبراه را بگیرد، زیرا این راه به عنوان یک راه گریز برای دور زدن تحریم ها علیه روسیه تلقی می شود.
از نمایندگان تعدادی از سازمان‌های بین‌المللی که در دوشنبه کار می‌کردند نظرشان در مورد این پروژه پرسیده شد و همه آنها قاطعانه از بحث در مورد این موضوع خودداری کردند! همچنین استدلال می شود که روسیه در شرایط فعلی در موقعیتی نیست که در این پروژه سرمایه گذاری کند و هزینه پروژه بالا است. 
گزارش سيتئو نيوز چين به خوبي نشان مي‌دهد كه ايرانرود يك پديده جهاني است. اما به اهميت آن واقف نيستيم؛ بلكه اين امريكايي‌ها و روس ها هستند كه اهميت مساله را درك كرده اند. 

تحريم ايرانرود قبل از ساخت
حدود يك‌صد سال از طرح بحث طراحي و اجراي ايرانرود مي‌گذرد. قصه ايرانرود به قبل از جنگ جهاني مي رسد. با شروع جنگ جهاني، مسكوت مي‌ماند و بعد از جنگ، دوباره بحثش داغ مي‌شود و اقداماتي هم صورت مي‌پذيرد. اما روند پيگيري سينوسي بوده و بالا و پايين زيادي داشته است كه به ظهور انقلاب اسلامي، بحث تعطيل مي‌شود. بر اساس گزارش اين خبرگزاري چيني، بعد از انقلاب براي اولين بار، طرح به ميرحسين موسوي پيشنهاد مي‌شود كه به دليل درگيري دولت وقت با جنگ تحميلي، مسكوت مانده است. سپس اين طرح در دوره هاشمي رفسنجاني جان مي‌گيرد و با دستور رييس دولت وقت، مطالعه مقدماتي براي طراحي و ساخت ايرانرود انجام مي‌شود. برخي شواهد حاكي است كه هاشمي رفسنجاني كه به سردار سازندگي معروف بود، در اواخر عمر رياست جمهوري خود، نامه شروع مطالعات نهايي را امضاء كرده بود كه با اتمام دولت، اين نامه هم به بايگاني سپرده شد. 
بعد از هاشمي رفسنجاني ديگر كسي حالي از ايرانرود نپرسيد و به اهميت استراتژيك آن پي نبرد. اماجالب است كه بدانيم در بسته تحريم‌هاي غرب عليه ايران، چند مورد در بالاي فهرست قرار داشتند؛ يكي كشتيراني جمهوري اسلامي و ديگري ايرانرود! كه هر دو به حوزه دريا بر مي گردند.
اما در مورد ايرانرود بسيار جالب و قابل تامل است كه پديده‌اي تحريم مي‌شود كه هنوز ساخته نشده است! حتا طراحي نهايي ندارد. چند مطالعه در يك صد سال اخير صورت گرفته كه اخرين آن از هاشمي رفسنجاني به يادگار مانده است. 150 كارشناس و متخصصي كه در مطالعه مقدماتي، در كنار هاشمي رفسنجاني بودند، امروز بي‌نام و نشان كنار گذاشته شده اند و اين‌ نشانه‌ها گواهي مي‌دهد كه ما فهم درستي از ايرانرود و ارزش و اعتبار جهاني آن نداريم؛ اما غربي‌ها- به خصوص امريكايي‌ها- بسيار داناتر از ما در اين باره هستند كه ايرانرود را نيامده تحريم مي كنند. اگر ايرانرود ارزش جهاني و استراتژيك نداشت، غربي‌ها آن را ساخته نشده، تحريم مي‌كردند و براي خودشان طنز مي‌ساختند؟

چيني هاي حواس‌جمع
توجه خبرگزاري‌هاي چيني به مقوله ايرانرود بدان معناست كه اين پروژه همچنان مورد توجه كشور چين است. اين كشور كه يد طولايي در ساخت ابرآبراهه‌ها دارد و آبراهه‌هاي بسيار بزرگ و شگفت‌انگيزي براي انتقال آب به نقاط دوردست سرزمين پهناور خود كشيده است، و نيز در طرح‌هاي كلان و شگفت‌آور «يك كمربند- يك راه» اقدامات بزرگي كرده است و همچنان به ساخت كريدورهاي جديد توجه دارد، نگاهي خريدارانه به ايرانرود دارد و حتا به سرمايه‌گذاري در آن رغبت نشان داده است. در حالي كه چيني‌ها حواس‌شان به همه چيز هست و حتا ايرانرود ما را رصد مي‌كنند، شوربختانه حافظه تاريخي مسئولان ما يك صد سال طرح و بحث و بررسي را ناديده مي انگارند.

ايرانرود در مجلس ايران
اكنون بحث برنامه هفتم توسعه با بندهايي در باره دريا و اقتصاد درياپايه در مجلس داغ است. چه خوب است كه مجلس به ايرانرود هم توجهي نشان دهد. مركز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي در باره ايرانرود، جزوه‌اي كارشناسانه منتشر كرده است و چه خوب است كه آن نوشتار مختصر و مفيد را به همه نمايندگان بدهد كه اگر وقت كردند بخوانند. و چه خوب است كه نمايندگان استان‌هاي هفت‌گانه و حتا نمايندگان استان‌هاي خشك و كويري كه ايرانرود مي‌تواند مناطق آن‌ها را آباد و پر آب كند، به اين ابر طرح ورود كنند و حداقل بخواهند كه يك تيم تحقيقاتي، «امكان‌پذيري» آن را مورد بررسي قرار دهند.
دولت با شروع آبراهه‌سازي به سمت كوير، اقداماتي كرده است كه اميدواريم اين فعاليت، باعث شهامت تصميم‌گيري در باره ابر پروژه ايرانرود باشد. اگر مجلس ورود كند، شهامت دولت براي تصميم‌گيري افزايش مي‌يابد. مي‌توان گفت كه اكنون ايرانرود به مجلس رسيده است و نيازمند توجه مجلسي‌هاست.