ذاکری: با شناسایی گلوگاه‌های راه‌آهن آثار مثبتی در حمل‌ونقل ریلی ظاهر می‌شود
​​​​​​​گروه حمل‌ونقل- امید اسماعیلی - در سال ۱۴۰۳ با استفاده از ابزار تهاتر نفت، همچنین توسعه استفاده از توان و ظرفیت بخش خصوصی، بر آن بودیم تا ضمن افزایش ظرفیت ناوگان، انتقال هرچه بیشتر بار از جاده به ریل را در دستور کار خود قرار دهیم که این اقدامات، علاوه‌بر توسعه اقتصادی، به توسعه اجتماعی خواهد انجامید. حالا آنطور که مشخص است، موضوع توسعه ریل‌پایه کشور با استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی تهاتر نفت در سال‌جاری نیز ادامه خواهد داشت.
به گزارش روزنامه سرآمد، «برای افزایش ظرفیت حمل‌ونقل ریلی در حوزه ناوگان و افزایش آماده به‌کاری لکوموتیوهای موجود اعتبار خوبی از محل تهاتر نفت واریز شده است و امیدواریم در سال‌جاری بین ۲۰ تا ۲۲لکوموتیو در گردش ما افزایش یابد. بخشی از پروژه‌های توسعه ناوگان در سال ۱۴۰۳ و تزریق مالی برای افزایش آماده‌به‌کاری لکوموتیوها از همین محل بوده است». این بخشی از صحبت‌های جبارعلی ذاکری، معاون وزیر راه‌وشهرسازی و مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در ایام تعطیلات نوروز اعلام کرد.
طبق اعلام اخیر معاون شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور، قرار است سرمایه احداث 2500کیلومتر پروژه ساخت ریل از طریق روش تهاتر نفت تامین شود. تهاتر در اقتصاد بین‌الملل یکی از روش‌های متداول برای صادرات و واردات کالا و خدمات است. در واقع در روش تهاتر کالا و خدمات صادراتی در مقابل کالا و خدمات وارداتی تسویه می‌شود. تهاتر بین‌المللی کالا و خدمات به‌عنوان یک روش برای دور زدن روش‌های متداول جا‌به‌جایی ارز مانند سوئیفت استفاده می‌شود. در واقع در روش تهاتر به دلیل اینکه خریدوفروش کالا بدون انتقال اعتبار انجام می‌شود این معاملات قابل رهگیری و شناسایی نیستند. چنین معاملاتی هم به‌وسیله دولت‌ها و هم به‌وسیله تاجران بخش خصوصی در سطح بین‌الملل انجام می‌شود. استفاده از این روش دلایل متفاوتی دارد از جمله آن دور زدن تحریم و جلوگیری مطلع‌شدن دیگران از انجام معامله است.
از جمله موارد متداول روش تهاتر بین‌المللی برای ایران روش تهاتر نفت است. علاوه‌بر دریافت کالا و خدمات در مقابل صادرات نفت، این روش می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای تامین مالی پروژه‌های داخلی استفاده شود. همچنین طبق برنامه‌های اعلام‌شده، مسئله تهاتر نفت در کنار مولدسازی و فروش اوراق سه‌برنامه اصلی دولت برای پرداخت بدهی‌های خود است. پرداخت بدهی‌های دولت از طریق تهاتر نفت می‌تواند باعث کاهش سرعت رشد نقدینگی شود. از طرفی روش تهاتر منجربه دور زدن تحریم‌های مالی شده و امکان رهگیری کالا و خدمات مبادله‌شده را نیز کاهش می‌دهد.
سال گذشته بود که معاون شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور اعلام کرد که قرار است سرمایه احداث 2500کیلومتر پروژه ساخت ریل از طریق روش تهاتر نفت تامین شود. براساس نیازسنجی اعلام‌شده کشور، در حال حاضر نیازمند 25000کیلومتر ریل است که در حال حاضر 15000کیلومتر آن وجود دارد. مسئله تامین مالی پروژه‌های عمرانی از طریق تهاتر نفت به طرق مختلف انجام می‌شود که عمدتا تجهیزات و مواد اولیه مورد نیاز پیمانکار از طریق کشور خارجی طرف تهاتر تامین شده یا کالاهای مورد نیاز پیمانکار وارد می‌شود.

تهاتر نفت برای افزایش ظرفیت حمل‌ونقل ریلی
مدیرعامل راه‌آهن تصریح کرد: برای افزایش ظرفیت حمل‌ونقل ریلی در حوزه ناوگان و افزایش آماده به‌کاری لکوموتیوهای موجود اعتبار خوبی از محل تهاتر نفت واریز شده است و امیدواریم در سال‌جاری بین ۲۰ تا ۲۲لکوموتیو در گردش ما افزایش یابد. جبارعلی ذاکری خاطرشان کرد: از شهریورماه۱۴۰۳ که کار را تحویل گرفتیم ۴۸۹لکوموتیو آماده به‌کار بود که اکنون به ۵۵۵لکوموتیو رسیده است. وی در خصوص تهاتر نفت برای افزایش ظرفیت حمل‌و‌نقل ریلی، اظهار داشت: بخشی از پروژه‌های توسعه ناوگان در سال۱۴۰۳ و تزریق مالی برای افزایش آماده ‌به‌کاری لکوموتیوها از همین محل بوده است.
ذاکری با بیان اینکه اکنون هرهفته شاهد اضافه‌شدن یک لکوموتیو آماده به‌کار به شبکه حمل‌ونقل ریلی هستیم، گفت: در ۶ماهه اخیر تعداد لکوموتیوهای در گردش و آماده به‌کار از ۴۸۹دستگاه به متوسط ۵۵۵لکوموتیو و در برخی روزها تا ۵۷۱لکوموتیو نیز رسیده است. امیدواریم این روند افزایشی تداوم یابد و سال آینده شاهد کاهش مشکلات ناوگان ریلی باشیم. معاون وزیر راه‌وشهرسازی ادامه ‌داد: برای تکمیل پروژه دوخطه‌کردن محور بافق – سنگان که تاکنون چهار بلاک آن اجرایی شده، نیز حدود یک‌هزار میلیارد تومان تزریق منابع مالی از محل تهاتر نفت انجام شد. 
وی خاطرنشان‌کرد: در این راستا به‌دنبال شناسایی گلوگاه‌های راه‌آهن هستیم که به‌طور قطع آثار مثبت آن‌ها در کوتاه‌مدت در حمل‌ونقل ریلی ظاهر می‌شود.

لزوم استفاده از ظرفیت بخش خصوصی
با وجود همه موارد یادشده و پیشرفت‌هایی که در صنعت ریلی کشور حادث شده، اما کارشناسان معتقدند باید از ظرفیت تشکل‌های بخش خصوصی برای ایجاد راهکارهای رسیدن به اهداف برنامه هفتم توسعه در حوزه ریلی استفاده کنیم. در حالی که برخی کشورها صفر تا ۱۰۰ حوزه ریلی را به بخش خصوصی واگذار کرده‌اند و الگوی دیگر، برون‌سپاری ماموریت‌هاست، اما کشور ما در حالتی بینابینی قرار دارد و به‌طور قطع نیازمند تصمیمات جدی در مراجع بالاتر و اسناد بالادستی برای تحقق کاهش تصدی‌گری راه‌آهن هستیم. همچنین سرمایه‌گذاری در راه‌آهن موضوع دیگری است که نمی‌توان با اتکا به درآمدهای دولتی آن را محقق کرد و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری ریلی باید به صورت جدی‌تر در نظر گرفته شود.
آنطور که مسئولان راه‌آهن عنوان‌کرده‌اند، در طول چهارسال آینده، ۴۰۰دستگاه از لکوموتیوهای آسیب دیده و همچنین لکوموتیوهای تولیدشده در داخل کشور به چرخه فعالیت حمل‌ونقل ریلی اضافه می‌شود. همچنین مقرر است تا در طول برنامه هفتم توسعه، ۵۵۰دستگاه لکوموتیو وارد ناوگان ریلی کشور شود که بخشی از آن از طریق ساخت داخل تامین می‌شود.