توقف «جنگ موشک‌ها»، تداوم «جنگ روایت‌ها»
​​​​​​​گروه توسعه- محمدرضا اسلامی - در جهانی که نبرد اصلی بر سر «ادراک» و «تاثیرگذاری بر افکار عمومی» شکل می‌گیرد، قدرت رسانه‌ای طرفین گاهی بیش از توان نظامی‌شان سرنوشت‌ساز است. بر همین اساس، آتش‌بس میان ایران و اسرائیل شاید به بمباران‌های نظامی پایان داده باشد، اما آتش جنگ روایت‌ها همچنان شعله‌ور است. 
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، محمدرضا اسلامی، پژوهشگر و مدرس دانشگاه در نوشتاری برای خبرگزاری خبرآنلاین به تحلیل پشت‌صحنه ایجاد آتش‌بس میان جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونیستی پس از جنگ 12روزه پرداخته است. در این تحلیل تمرکز اصلی بر الزامات و جایگاه ویژه جنگ روایت‌ها در دوران آتش‌بس است. روزنامه اقتصاد سرآمد نیز براساس رسالت رسانه‌ای خود در راستای آشنایی مخاطبان با چنین تحلیلی با توجه به اهمیت جنگ روایت‌ها و کارکرد رسانه‌ها در آن اقدام به بازنشر این تحلیل کرده است که در ادامه می‌خوانید:
در طول روزهای اخیر، رسانه‌های جهانی از نیویورک‌تایمز گرفته تا آروتز شوا و الجزیره، صحنه جنگی دیگر بودند: «بازنمایی هویت، مقصرسازی، قربانی‌نمایی و مهندسی افکارج بین‌المللی». اسرائیل با بهره‌گیری از شبکه‌ای یکپارچه از رسانه‌های حرفه‌ای، خود را به‌عنوان قربانی نشان داد، در حالی‌که ایران در بسیاری از روایت‌ها، بدون اینکه حتی فرصت دفاع داشته باشد، در نقش مهاجم قرار گرفت.

روایت‌سازی یعنی قدرت
تأثیرگذاری بر افکار عمومی بین‌المللی منجر به شکل‌گیری اجماع‌های سیاسی و حتی امنیتی می‌شود. روایت‌ها هستند که تحریم می‌آورند، همراه می‌سازند یا منزوی می‌کنند، اما در این نبرد، ما نه‌تنها عقب مانده‌ایم، بلکه ابزارهای محدودی هم برای بازی داریم.

ضعف تاریخی رسانه ملی
صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، به‌ جای آنکه منبعی قابل‌اتکا برای مخاطب داخلی و صدایی رسا برای مخاطب جهانی باشد، امروز بیش از هر چیز، عامل «زدگی رسانه‌ای» شده است. زبان کهنه، قالب‌های فرسوده و روایت‌های تک‌بعدی و حماسی، نه‌تنها بر مخاطب خارجی تأثیر ندارد، بلکه مخاطب داخلی را هم خسته کرده است.

اسرائیل و جنگ در توئیتر+یوتیوب
اسرائیل به‌خوبی می‌داند که جنگ امروز در توئیتر، فاکس‌نیوز و یوتیوب تعیین می‌شود، نه صرفاً در جولان یا حیفا. از روایت زنان سرباز تا فیلم‌های احساسی از شهروندان، از حضور حساب‌شده در برنامه‌های تلویزیونی تا کمپین‌های هماهنگ در فضای مجازی، همه بخشی از یک استراتژی روایت‌سازی هستند که ایران تقریباً هیچ حضور مؤثری در مقابل آن ندارد.
هر سه سخنرانی گیلاد اردان، نماینده اسرائیل در شورای امنیت سازمان ملل‌ متحد نیز در ادامه همین روایت رسانه‌ای طراحی شده بودند؛ سخنرانی‌هایی به‌شدت دقیق، هدفمند و حاوی مؤلفه‌های قوی روایتگری رسانه‌ای که همزمان برای سیاستمداران، رسانه‌ها و افکار عمومی جوانان غربی نوشته شده بودند.

تحلیل و تجویز راهبردی
۱- بازسازی ساختار رسانه‌ای در ایران: ضروری است نهادهای رسانه‌ای رسمی از حالت ابلاغیه‌ای به وضعیت روایت‌محور، گفت‌وگومدار و متنوع تغییر شکل دهند. رسانه‌ای که تنها برای «بیانیه‌خوانی» ساخته شده، نمی‌تواند در میدان روانی رقابت کند. حضور نخبگان رسانه‌ای، استفاده از قالب‌های نوین و بهره‌گیری از تجربه ایرانیان رسانه‌کار خارج کشور ضروری است. باید به فطرت انسانی باور داشت و برای «هوش و فهم مخاطب» احترام قائل شد. 
۲- پرهیز از تولیدات رسانه‌ای تحریک‌آمیز نژادپرستانه له یا علیه یهودیان: هر کنش رسانه‌ای که به مظلوم‌نمایی اسرائیل کمک کند، عملاً ضربه‌ای به روایت ایران وارد می‌کند. جامعه غرب نسبت به موضوع هولوکاست و مظلومیت یهودیان بسیار حساس است؛ این یک فکت است، نه تحلیل. دشمنی شعاری با یهودیان یا تکرار ایده «از بین بردن اسرائیل» نه‌تنها مخاطبی نمی‌آورد، بلکه به سادگی در قالب نفرت‌پراکنی در جامعه بین‌المللی بازنمایی می‌شود و میدان را برای اسرائیل باز می‌گذارد. ما باید برای جوانان غربی، زبانی نو، انسانی و مستند داشته باشیم، نه فریادهای بی‌حاصل.
۳- هوشیاری نسبت به نفوذ در تولیدات رسانه‌ای داخلی: موجی از تولیدات رادیکال، احساسی و شعاری در رسانه‌های مختلف داخلی که بعضاً از بسترهای رسمی منتشر شدند، نه‌تنها باعث عصبانیت و دلزدگی مردم، بلکه موجب تقویت روایت دشمن شدند. جنگ اخیر نشان داد که نفوذ امنیتی و رسانه‌ای در دستگاه‌های داخلی جدی است. باید مراقب جاسوسانی بود که با تولید محتوای خشن، غیرعقلانی و محرک، جامعه را به سمت افراط سوق می‌دهند و چهره ایران را در جهان تخریب می‌کنند.
۴- لزوم بازنگری در غیبت دیپلماتیک ایران در آمریکا: ایالات متحده تنها اقتصاد اول جهان نیست، بلکه بزرگ‌ترین «میدان» رسانه‌ای، تولید روایت و تأثیرگذاری فرهنگی در جهان نیز هست. ایران در این میدان نه‌تنها ضعیف عمل کرده، بلکه به دلیل نبود سفارت و نهاد رسمی در واشنگتن، هیچ امکان مستقیمی برای گفت‌وگو با الیت، رسانه‌ها و افکار عمومی آمریکایی ندارد. آیا زمان آن نرسیده که غیبت ایران در میدان رسانه‌ای بازنگری شود؟ آیا ایران باید تا ابد با بسته ‌نگه ‌داشتن سفارتش، این میدان را به‌طور کامل به اسرائیل، عربستان و دیگر بازیگران واگذار کند؟
جنگ بمب‌ها شاید ۱۲روز طول کشید، اما جنگ ذهن‌ها و روایت‌ها سال‌ها ادامه خواهد داشت. پیروزی در این میدان، نه با موشک، بلکه با روایت‌های هوشمندانه، انسانی و حرفه‌ای رقم می‌خورد. برای هوش مخاطب احترام قائل باشیم.
لازم به توضیح است که جنگ روایت‌ها به‌طور خلاصه به معنای تلاش افراد، گروه‌ها و رسانه‌ها به منظور غلبه روایت یا دیدگاه خود بر افکار عمومی است و به همین خاطر در این نبرد با یک پدیده واحد و روایت‌هایی که یکدیگر را نفی کرده و تلاش برای اثبات خود دارند، روبه‌رو هستیم. کارشناسان معتقدند که مسئله حائز اهمیت در جنگ روایت‌ها، توانایی و قدرت تولید معنا و محتوا و تبیین آن در زمان مناسب با در نظر گرفتن بحث روایت اول، جذاب و هنرمندانه است. به همین خاطر به نبردی که پیروزی در آن بدون استفاده از سلاح نظامی حاصل می‌شود و سلاحش تولید محتواست، جنگ ایده‌ها یا روایت‌ها می‌گویند. در نبرد رسانه‌ای، دشمنان از تکنیک‌هایی چون اطلاعات گمراه‌کننده، اخبار جعلی، تعلیق، بزرگ‌نمایی، کوچک‌نمایی، اطلاعات قطره‌چکانی، پاره حقیقت‌گویی و... استفاده می‌کنند و همه هدف‌شان هم این است که با وارونه جلوه‌دادن حقایق و قلب واقعیت‌ها، روایت مدنظر خود را به مخاطب القا کنند.
باید در خاطر داشت که بر پایه‌ رهنمودهای حکیمانه رهبر معظم انقلاب، مهم‌ترین هدف دشمن در جنگ رسانه‌ای گسترده نظام سلطه علیه کشور ما، القای فضای یأس و ناامیدی است و به همین خاطر ایشان ضمن تأکید بر اهمیت و ضرورت اهتمام نسبت به جهاد تبیین، مهم‌ترین جهاد در عصر کنونی را جهاد امیدآفرینی در جامعه عنوان کردند. آنچه از بیانات مقام معظم رهبری استنباط می‌کنیم این است که جریان تواصی، رفع شبهه، پرهیز از ترس و انفعال، توجه به افکار عمومی با رویکرد توجه به اصل اقناع مخاطب، داشتن سناریو، سازماندهی و هم‌افزایی همه امکانات و دقت و حساسیت در امر جهاد تبیین، از مهم‌ترین راهبردهای پیروزی در جنگ روایت‌ها به‌شمار می‌رود.