مزیت‌های اتصال شهرک‌های صنعتی به بنادر از طریق راه‌آهن چیست؟
​​​​​​​گروه حمل‌ونقل-سعیل مرتضوی-  اجرای برنامه‌های توسعه‌ای حمل‌ونقل؛ اتصال به شهرك‌های صنعتی و مناطق ویژه و معادن و همچنین بنادر اصلی کشور از جمله مواردی است كه علاوه‌بركاهش هزینه‌ها در حوزه ریلی می‌تواند منجربه استقبال صاحبان بار برای استفاده از این ابزار حمل‌ونقلی جهت جابه‌جایی بار شود. در این میان کارشناسان بر این باورند که اتصال به شبکه ریلی، یکی از مهم‌ترین فاکتورهای تاثیرگذار در ارزیابی میزان توسعه‌یافتگی شهرها و شهرک‌های صنعتی به حساب می‌آید. این موضوع هرچند از سال‌ها و دولت‌های قبل نیز در دستور کار قرار داشته، اما آنطور که از صحبت‌های مسئولان وزارت راه و شهرسازی و شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی مشخص بوده، این موضوع در دولت چهاردهم در زمره اهداف کلان حمل‌ونقل قرار گرفته است.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، کارشناسان حوزه حمل‌ونقل بر این باورند که اتصال شبکه ریلی به شهرک‌های صنعتی، یکی از زیرساخت‌های حیاتی در مسیر رشد و توسعه اقتصادی کشورها به‌شمار می‌آید. در شرایطی که تحولات اقتصادی و تجاری با سرعت بالایی در حال تغییر است، اهمیت وجود یک سیستم حمل‌ونقل کارآمد و مقرون‌به‌صرفه بیشتر از همیشه احساس می‌شود. راه‌آهن به عنوان یکی از امن‌ترین، سریع‌ترین و ارزان‌ترین روش‌های حمل‌ونقل در سطح جهانی شناخته می‌شود و می‌تواند نقش کلیدی در رشد و رونق شهرک‌های صنعتی ایفا کند. اتصال شبکه ریلی به شهرک‌های صنعتی مزایایی از قبیل افزایش اثربخشی لجستیک، کاهش زمان حمل، کمک به توسعه شهری، تخصصی‌سازی شهرک‌های صنعتی و اتصال به بنادر می‌توان را به همراه خواهد داشت.
اتصال شهرک‌های صنعتی به شبکه ریلی می‌تواند تحول‌آفرین باشد. حمل‌ونقل ریلی در مقایسه با جاده‌ای، هزینه‌های عملیاتی را تا ۳۰-۵۰درصد کاهش می‌دهد، زیرا ظرفیت باربری بالاتری دارد و وابستگی به سوخت فسیلی کمتری نشان می‌دهد. برای مثال، در شهرک صنعتی کاوه در استان مرکزی، که اخیراً به خط ریلی متصل شده، گزارش‌ها نشان‌دهنده افزایش ۲۵درصدی صادرات محصولات صنعتی در سال‌۲۰۲۴ بوده است. این اتصال اجازه می‌دهد تا موادخام و محصولات نهایی با سرعت و کارایی بیشتری جابه‌جا شوند که این امر زنجیره تأمین را تقویت می‌کند.
علاوه‌بر این، در شرایطی که ایران به دنبال تنوع‌بخشی به اقتصاد غیرنفتی است، شبکه ریلی می‌تواند دسترسی به بازارهای صادراتی مانند کشورهای آسیای‌مرکزی و اروپا را تسهیل کند. طبق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، بیش از ۸۰درصد حمل‌ونقل بار در ایران همچنان جاده‌ای است که این امر منجربه ازدحام، تصادفات و هزینه‌های زیست‌محیطی بالا می‌شود. انتقال به ریل می‌تواند این بار را تا ۴۰درصد کاهش دهد و به اهداف برنامه هفتم توسعه برای افزایش سهم ریلی در حمل‌ونقل کمک کند.

اهمیت اتصال شهرک‌های صنعتی به راه‌آهن
راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران طی ماه‌های گذشته از روی کار آمدن دولت چهاردهم، اتصال شهرک‌های صنعتی بزرگ به شبکه ریلی کشور را در زمره برنامه‌های کلان خود قرار داده است. کارشناسان بر این باورند که اتصال شهرک‌های صنعتی به شبکه ریلی، به‌ویژه در بخش‌های تولیدی که نیاز به حمل کالاهای سنگین و در حجم زیاد دارند، می‌تواند به کاهش چشمگیر هزینه‌ها کمک کند. حمل‌ونقل ریلی نسبت به حمل‌ونقل جاده‌ای از لحاظ هزینه‌ای به‌صرفه‌تر است. این امر، به‌ویژه برای صنایع بزرگ که نیاز به انتقال مقادیر زیادی مواد اولیه و محصولات دارند، اهمیت ویژه‌ای دارد. به عنوان مثال، صنعت فولاد، سیمان و پتروشیمی که به مواد اولیه سنگین نیاز دارند، می‌توانند از مزایای اقتصادی حمل‌ونقل ریلی بهره‌مند شوند.با توجه به نقش محوری شهرک‌های صنعتی در تولید کالاها و محصولات مختلف، اتصال به شبکه ریلی می‌تواند روند صادرات و واردات را تسریع کند. حمل‌ونقل ریلی امکان جابه‌جایی سریع‌تر کالاها به بندرگاه‌ها و مراکز تجاری را فراهم می‌آورد. این امر می‌تواند منجربه کاهش زمان‌های ترانزیت و هزینه‌های اضافی برای صادرکنندگان و واردکنندگان شود، به‌ویژه در شرایطی که رقابت جهانی بر سر کیفیت و هزینه تولید بالاست، این تسهیل در فرایند حمل‌ونقل می‌تواند موجب ارتقای جایگاه کشور در بازارهای بین‌المللی شود.
وجود شبکه ریلی به شهرک‌های صنعتی نیز علاوه‌بر کاهش هزینه‌ها، به افزایش بهره‌وری صنایع نیز کمک می‌کند. با استفاده از حمل‌ونقل ریلی، صنایع می‌توانند به سرعت مواد اولیه مورد نیاز خود را دریافت کنند و محصولات تولیدی خود را با سرعت بیشتر به بازارهای داخلی و خارجی ارسال نمایند. همچنین دسترسی به شبکه ریلی موجب می‌شود که صنایع از تحویل به‌موقع‌تر مواد اولیه و محصولات بهره‌مند شوند که این امر به نوبه خود موجب افزایش تولید و کاهش زمان‌های از دست رفته می‌شود.

اتصال شهرک‌های صنعتی به بنادر از طریق ریل
اتصال شبکه ریلی به شهرک‌های صنعتی یک ضرورت استراتژیک در راستای توسعه پایدار اقتصادی کشورها به‌شمار می‌رود. این پروژه نه‌تنها موجب کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری و بهبود فرایندهای تولید و توزیع می‌شود، بلکه در کاهش ترافیک، کاهش آلودگی، بهبود امنیت حمل‌ونقل و ایجاد اشتغال نیز تأثیرات مثبتی دارد. به‌طور کلی، گسترش زیرساخت‌های ریلی در مناطق صنعتی می‌تواند به رشد و رقابت‌پذیری صنایع کمک کرده و زمینه‌ساز رونق اقتصادی در سطح ملی و بین‌المللی شود.
بنادر اهمیت زیادی در چرخه حمل‌ونقل و تسهیل واردات و صادرات دارند. از این‌رو، انطباق با تمام مدهای حمل‌ونقلی ازعوامل اصلی زنجیره حمل‌ونقل خواهد بود و موجبات جابه‌جایی و توزیع آسان کالا نه‌تنها در قلمرو داخلی، بلکه در بازارهای منطقه‌ای و جهانی فراهم خواهند کرد. اتصال شبکه ریلی شهرک‌های صنعتی به بنادر از اهمیت زیادی برخوردار است، چراکه می‌تواند به‌طور مستقیم به توسعه اقتصادی، بهبود تجارت بین‌المللی، افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها کمک کند.
اتصال ریلی بین شهرک‌های صنعتی و بنادر، امکان جابه‌جایی سریع‌تر و بهینه‌تر کالاها را فراهم می‌آورد. این اتصال باعث کاهش زمان ترانزیت و تسریع در فرایند صادرات و واردات می‌شود. شرکت‌های تولیدی می‌توانند کالاهای خود را با سرعت و هزینه کمتر از طریق شبکه ریلی به بندر منتقل کنند و به این ترتیب، دسترسی سریع به بازارهای بین‌المللی فراهم می‌شود. حمل‌ونقل ریلی به مراتب ارزان‌تر از حمل‌ونقل جاده‌ای است، به‌ویژه در مسافت‌های طولانی و برای کالاهای سنگین. با اتصال شبکه ریلی به بنادر، هزینه‌های حمل‌ونقل مواد اولیه و محصولات به‌ویژه برای صنایع بزرگ مانند فولاد، سیمان، پتروشیمی و نفت کاهش می‌یابد. این صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌تواند به بهبود سودآوری صنایع و افزایش رقابت‌پذیری آن‌ها کمک کند.
اتصال ریلی به بنادر نیز، ظرفیت‌های بنادر را افزایش می‌دهد و موجب بهبود مدیریت ترابری کالا در بندر می‌شود. با استفاده از شبکه ریلی، تعداد بیشتری از کالاها به‌طور سریع و با هزینه کمتر به بندر منتقل می‌شوند. این امر باعث می‌شود که بنادر بتوانند حجم بیشتری از بار را به‌طور مؤثرتر پردازش کنند و از ظرفیت‌های موجود به بهترین شکل استفاده شود. اتصال شهرک‌های صنعتی به بنادر از طریق راه‌آهن می‌تواند روابط تجاری با کشورهای همسایه و حتی فراتر از آن را تسهیل کند. این امر به صادرات و واردات کالاها سرعت می‌بخشد و باعث می‌شود کشورها بتوانند در رقابت‌های بین‌المللی با سرعت بیشتری پاسخ دهند. همچنین شبکه‌های ریلی بین‌المللی می‌توانند موجب ایجاد شبکه‌های تجاری جدید و گسترش فرصت‌های اقتصادی شوند.
کارشناسان بر این باورند که اتصال شبکه ریلی شهرک‌های صنعتی به بنادر، گامی اساسی در بهبود فرایندهای تجاری، کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری و حمایت از سیاست‌های زیست‌محیطی است. این پروژه‌ها نه‌تنها باعث تسهیل در صادرات و واردات کالاها می‌شوند، بلکه در ارتقای امنیت، کاهش ترافیک، افزایش ظرفیت بندری و کاهش آلودگی محیط‌زیست نیز مؤثر هستند. بنابراین سرمایه‌گذاری در ایجاد و توسعه این زیرساخت‌ها می‌تواند به رشد اقتصادی پایدار و رقابت‌پذیری صنایع کشور کمک کند.