فاطمه دارابی- اقتصادسرآمد- مسئله مهم در ساخت شیرآلات بهداشتی، میزان سرب به کار رفته در ساخت آلیاژ برنج به کار رفته در آن است به طوری که چنان چه میزان سرب از حد استاندارد آن بیشتر شود ممکن است مخاطراتی برای سلامت‌ مصرف کننده ایجاد کند، زیرا فلز سرب در آلیاژ برنج جذب نمی شود و اگر در معرض آب گرم قرار بگیرد در آب حل شده و به دستگاه گوارش آسیب وارد می کند.
فرم پذیری و سیال بودن سرب از یک طرف و قیمت مناسب آن از طرف دیگر موجب شده که برخی تولیدکنندگان بدون توجه به استانداردهای موجود، میزان سرب مصرفی در ساخت آلیاژ، برای ساخت شیر آلات را افزایش دهند تا بتوانند به سود بیشتری دست یابند.
به گزارش اقتصاد سرآمد، کارشناسان، ضعف نظارتی موجود در این باره و رشد بیش از 4 برابری قیمت مواد اولیه را در افزایش این تخلف، حائز اهمیت دانسته و معتقدند نباید سلامت جامعه تحت الشعاع سودجویی برخی افراد قرار گیرد.
موضوع کیفیت مواد اولیه به کاررفته در تولید شیرآلات بهداشتی به یکی از موضوعات اصلی این صنعت تبدیل شده است، به‌طوری که بسیاری از کارشناسان معتقدند نبود نظارت مستمر استاندارد باعث شده در برخی از محصولات که عمدتا به تولیدات زیر پله ای اطلاق می شود شاهد استفاده از مواد اولیه غیر استانداردی باشیم. که به واسطه عدم رعایت استاندارد میزان سرب به کار رفته شده در مواداولیه، سلامت مصرف کنندگان را به خطر انداخته اند . یک کارشناس صنایع گفت: ماده اصلی شیرآلات بهداشتی از آلیاژ برنج ساخته شده که مس، روی ، سرب و برخی آلیاژهای دیگر تشکیل‌دهنده این آلیاژ هستند. از سوی دیگر سرب یکی از مواد موثر در ایجاد سرطان شناخته شده که این موضوع به دلیل آنکه آب آشامیدنی نیز در ایران از طریق شیرآلات صورت
می گیرد حساسیت های زیادی را به خود معطوف کرده است.  سونیا پاشازاده در این رابطه به موج افزود: در این زمینه یک استاندارد جهانی وجود دارد که با بهره گیری از دستگاه‌های آنالیزور(کوانتومتر) ، امکان دستیابی به آن‌ وجود دارد. البته گرانی و عدم امکان واردات امکان استفاده از این دستگاه در تمامی محصولات تولیدی شرکت های داخلی را فراهم نمی کند و رعایت استاندارد تنها به آزمایشات سالانه سازمان استاندارد محدود می شود،ضمن آنکه یک‌سری مسائل فنی و تخصصی‌ نیز در عدم رعایت استاندارد مزید بر علت شده . به عنوان مثال، هرچه سرب بیشتر باشد، تراش کار بسیار آسان‌تر خواهد بود، چراکه آلیاژ بسیار نرم‌تر می‌شود و اگر سرب کمتر باشد، برای تراش آلیاژ نیاز به دستگاه‌های حرفه‌ای‌تری وجود دارد که هزینه‌ها را افزایش می‌دهد.
این فعال حوزه تولید شیرآلات بهداشتی گفت: متاسفانه تعیین استاندارد در ایران بر اساس همان تولید اولیه و نمونه‌ محصولی است که در روز اول روی میز استاندارد قرار می‌گیرد. این در حالی است که بارها در انجمن صنفی پیشنهاد شده که بازرسی این محصولات باید همیشگی باشد متاسفانه در طول هر سال و حدفاصل دریافت تا تمدید استاندارد، هیچ‌گونه نظارتی نسبت به شرکت‌ها انجام نگرفته و احتمال عرضه محصولات غیراستاندارد به بازار طی این مدت بسیار بالاست.
وی  در خصوص وضعیت تولیدکنندگان زیرپله‌ای گفت: متاسفانه طی این سال‌ها بسیاری از تولیدکنندگان زیرپله‌ای به همان شکلی که توضیح داده شد، استاندارد گرفته‌اند. در مورد شرکت‌هایی که عضو انجمن صنفی هستند، شاید خود انجمن بتواند روی اعضا کنترل داشته باشد اما آنقدر تعداد تولیدکنندگان زیرپله‌ای، متفرقه و سرهم‌کنندگان زیاده شده که دیگر حتی اداره استاندارد هم توان کنترل را از دست داده است. در چنین شرایطی باید آگاهی اجتماعی را افزایش داد تا برندهای معتبر را انتخاب کنند و سلامتی خود و خانواده‌شان را تضمین کنند، چراکه استفاده از بیش از 2 درصد سرب موجب سرطان می‌شود.
 وی معتقد است: در حالی که این موضوع بدیعی در ایران رعایت نمی‌شود، شرکت‌ها می‌توانند از آن استفاده تبلیغاتی کرده و آلیاژ به کار رفته در تولیدات خود را به‌طور شفاف به مشتری اعلام کنند تا مردم مطمئن شوند سرب استفاده‌شده در شیرآلات مطابق با استانداردهای جهانی است و خطر سرطان آن‌ها را تهدید نمی‌کند. این حق مصرف‌کننده است و همه تولیدکنندگان باید آن را رعایت کنند.
پاشازاده در خصوص این که آیا شرکت‌ها برای رقابتی‌تر شدن بازار و کمک به مصرف‌کننده برای خرید، آن‌هم با قیمت‌هایی که بر بازار حاکم است، تلاشی می‌کنند یا خیر، تصریح کرد: تفاوت فاحش قیمت مواد اولیه و همچنین هزینه‌ها از سال گذشته تا امسال آنقدر زیاد بوده که نمی‌توان جلوی افزایش قیمت محصولات را گرفت به گونه ایکه قیمت ماده اولیه برنج ازهر کیلو 30 هزار تومان در سال گذشته به 120 هزار تومان در سال جاری افزایش یافته که علاوه بر کاهش توان تولید کننده قدرت خرید مصرف کننده را نیز تحت الشعاع قرار می دهد.
پیش از این آزمایشگاه‌ها تجهیزات لازم جهت آنالیز این مواد تشکیل‌دهنده را نداشتند اما خوشبختانه چندسالی است که این مسائل بیشتر رعایت می‌شود و شرکت‌ها بیش از گذشته نسبت به این مسائل حساس شده‌اند. بر همین اساس، دستگاه (کوانتومتر)  از سوی برخی تولیدکنندگان وارد کشور شده که با دقت بسیار بالایی که دارد آنالیز و میزان مواد به کار رفته شده در آلیاژ مورد استفاده را نشان می دهد .
تنها با وجود نظارت و کنترل تولیدات کارخانه جات تولید شیر آلات نمی توان به رعایت استاندارد ها برای ساخت این اقلام بهداشتی امیدوار بود چرا که تا وقتی تولید کننده نتواند ابزار کار لازم را داشته باشد نمی تواند استانداردهای لازم را اجرا کنند، بنابراین حمایت دولت از تولید کننده و نظارت اداره استاندارد بر عملکرد آن است که می تواند زمینه تولیدات سالم را به وجود آورد و موجبات سلامت مصرف کنندگان را فراهم می کند.