گروه راه - مطابق قوانین سازمان جهانی «ایرو» ترانزیت جاده‌ای کالا باید توسط کامیون‌های یکی از دو کشور مبدا یا مقصد حمل شود و حمل بار توسط کامیون‌های کشور ثالث غیرقانونی است.  سال‌هاست بخشی از تجارت میان ایران و اروپا از طریق ترانزیت جاده‌ای انجام می‌شود. این جابه‌جایی نیز غالبا توسط رانندگان ترانزیتی ایران صورت گرفته و آنان در کنار انتقال محموله‌های صادراتی تجار ایرانی به اروپا، کالاهای وارداتی از این قاره را نیز به ایران حمل می کنند. اما چند وقتی است بخشی از بازار ترانزیت کالا از اروپا به ایران در دست شرکت ها و کامیون داران ترکیه افتاده است.به گزارش اقتصادسرآمد، ترانزیت جاده‌ای کالا به کشورهای مختلف تابع مقررات بین‌المللی در این حوزه است که بسیاری از آن‌ها ذیل سازمان جهانی «ایرو» به عنوان اتحادیه بین المللی حمل‌ونقل جاده‌ای امضا شده است. از جمله قوانین این سازمان آن است که کالای تجاری در صورت ترانزیت جاده ای باید توسط کامیون های یکی از دو کشور مبدا یا مقصد حمل شود، در نتیجه حمل بار توسط کامیون‌های کشور ثالث غیرقانونی بوده و تخلف محسوب می‌شود.مسئولان کشور ما را چه می‌شود که با وجود چنین قانونی، در سال های اخیر کامیون داران ترک و شرکت های حمل‌ونقلی این کشور وارد بازار ترانزیت جاده ای کالاهای بین ایران و اروپا شده و باعث ضرر کامیون داران ایرانی شده اند. این در حالی است که دستگاه های ذیربط در ایران همچنان واکنشی به این تجارت غیرقانونی ترکیه در ایران نشان نداده و کامیون داران ترک با خیال آسوده اقدام به ترانزیت کالاهای تجاری میان ایران و اروپا کرده و سود حاصل از آن را به جیب می زنند. این در حالی است که در صورت انجام رفتار عکس و حمل کالاهای میان ترکیه و اروپا توسط کامیون دار ایرانی، دولت ترکیه اقدام به توقیف کامیون، محموله و بازداشت راننده ایرانی می‌کنند.
سوءاستفاده ترک‌ها از سکوت ایران در برابر ترانزیت کالا
محمدعلی طباطبایی کارشناس لجستیک درباره سوءاستفاده ترک‌ها از سکوت ایران در برابر ترانزیت کالا از خاک ایران توسط کامیون‌های این کشوربه روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: ترانزیت کالا از جمله کانون‌های انتفاع اقتصادی برای کشور بوده و در کنار این موضوع، حمل کالاهای وارداتی و صادراتی ایران توسط کامیون داران داخلی منتج به جلوگیری از خروج ارز از کشور و تقویت حمل‌ونقل داخلی خواهد شد.وی در ادامه افزود: به طورمثال کرایه ترانزیت میان ایران و آلمان حدود 3000 تا 4500 یورو است که روند فوق باعث شده بسیاری از کامیون داران ترانزیتی ایرانی از آن بی نصیب بمانند.کارشناس حمل‌ونقل بین‌المللی گفت: تسهیل راه قدرت‌های متخاصم ایران و ترکیه جهت دور زدن و حذف ایران از مبادلات ترانزیت کالا و انرژی جهانی از تبعات بلندمدت توافق صلح قره باغ است که از سوی ترکیه دنبال می‌شد.
اجرای طرح های ترانزیت بلندپروازانه» هدف ترکیه از جنگ قره باغ بود
وی گفت: همچنین این درگیری از ابتدا با حمایت مستقیم و همه جانبه ترکیه از دولت باکو همراه بود‌، این درحالی است که ترکیه با جمهوری آذربایجان (منطقه نخجوان) فقط 12 کیلومتر مرز مشترک داشته و به عقیده بسیاری از کارشناسان دمیدن ترکیه در آتش این جنگ، فقط به منظور فعال کردن همین مرز محدود در راستای طرح های ترانزیتی بلندپروازانه این کشور در حوزه ترانزیت بین المللی صورت گرفته است.
تلاش ترکیه برای حذف ایران از ترانزیت منطقه
کارشناس حمل و نقل بین‌المللی ادامه داد: در این بین اما ترکیه از سال‌های گذشته تا کنون در تلاش است تا با حذف ایران از این نقش مهم بین المللی، خود را به عنوان محور ترانزیت بین آسیا و اروپا مطرح کرده و حجم بالایی از تجارت جهانی را وابسته به کریدورهای عبوری از خاک خود کند، این در حالی است که ترکیه برای راه اندازی کریدورهای مد نظر خود باید با استفاده از حمل و نقل ترکیبی زمینی-دریایی از دریای خزر عبور کند‌، اما گذر از خاک ایران می‌تواند با یک حمل و نقل یکپارچه زمینی بار را سریع‌تر و ارزان‌تر به نقاط مختلف جهان منتقل کند.
تلاش ترکیه برای راه‌اندازی خط ترانزیتی چین-اروپا با محور ترکیه 
طباطبایی اظهار کرد: رژیم ترکیه از سال 2009 اقدام به تشکیل شورایی تحت عنوان شورای کشورهای ترک زبان یا اصطلاحا «شورای ترک» کرد، این شورا متشکل از 5 کشور ترکیه، آذربایجان، ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان بوده و مجارستان نیز عضو ناظر است، ترکیه قصد دارد تا با استفاده از کشورهای مذکور یک خط ترانزیتی را تا چین پایه‌ریزی کرده و از غرب ترکیه این محور را به اروپا پیوند دهد و خود را به عنوان محور یک اتصال مهم ترانزیتی بین چین تا اروپا مطرح کند.
همچنین در زمان حاضر کامیون های عراقی نیز برای حمل بار وارد ایران شده و اقدام به حمل کالا از مبادی داخلی ایران می‌کنند. این در حالی است که جریان عبور کامیون های ایرانی به داخل خاک عراق همچنان عملیاتی نشده و با وجود توافقات دو کشور، مشکلات متعددی بر سر راه تحقق این اقدام است. در مرزهای تجاری ایران و عراق، مردم محلی به منظور انتفاع از انتقال بار از کامیون های ایرانی به ناوگان عراقی از حمل یکسره بار توسط کامیون های ایرانی جلوگیری کرده و رانندگان عراقی نیز در خاک این کشور بر سر راه حمل یکسره کالا توسط کامیون های ایرانی سنگ اندازی می کنند. با این وجود کشورهایی مانند ترکیه مجدانه در سدد تثبیت ورود و عبور کامیون های خود در عراق هستند و تا حدودی نیز به آن تحقق بخشیده اند.
ترانزیت کالا از جمله کانون های انتفاع اقتصادی برای کشور بوده و در کنار این موضوع، حمل کالاهای وارداتی و صادراتی ایران توسط کامیون داران داخلی منتج به جلوگیری از خروج ارز از کشور و تقویت حمل‌ونقل داخلی خواهد شد. پایش و مدیریت منسجم حمل‌ونقل توسط دولت، حلقه مفقوده صنعت حمل‌ونقل ایران در سال های اخیر بوده است. در این راستا لازم است تا دستگاه های ذیربط اقدام به برنامه ریزی مجدد و نظارت دقیق در این حوزه نموده و گام های اصلاحی و توسعه ای جهت ارتقاء نظام حمل‌ونقل در دستور کار قرار دهند.