گروه نفت و انرژی  - (درزی عاقبت در کوزه افتاد) چرا که خبر می‌رسد، افزایش قیمت‌های انرژی در ترکیه و افت تاریخی ارزش لیر توزیع کنندگان سوخت را وادار کرده است نحوه آپدیت پمپ‌ها برای محاسبه قیمتهای دو رقمی بنزین و دیزل را بررسی کنند. در ماه‌ها و هفته‌های اخیر شاهد شیطنت‌های همسایه نه چندان صادق خود ترکیه به منظوردور زدن ایران در ترانزیت کالا و انرژی بوده‌ایم که با بازتاب خوبی نیز در کشورمان همراه نبود. اما این خبر که این کشور که تلاش داشت ایران را در انزوای بین‌المللی قراردهد این روزها خود در تلاطم کمبود سوخت گرفتار شده و عنقریب است که تجربه سوخت فرانسه را در کارنامه نه چندان پاک اردوغان به ثبت برساند.
به گزارش اقتصادسرآمد، ترکیه برای عمده نیازهای انرژی خود به واردات متکی است. افزایش اخیر قیمت کالاهای انرژی باعث بالاتر رفتن قیمت سوخت و دو رقمی شدن آن در این کشور شده است. افت لیر ترکیه در برابر دلار آمریکا هم قیمتهای سوخت در پمپ بنزینها را افزایش داده و جایگاههای عرضه سوخت اکنون باید ببینند چگونه قیمتهای دو رقمی را نشان دهند. شرکت رویال داچ شل که بیش از ۱۱۰۰ جایگاه عرضه سوخت در ترکیه دارد، در حال حاضر سرگرم بررسی جایگاه‌هایی است که قیمت‌های آنها باید به روزرسانی شود. شرکت‌های کوچ هولدینگ و بریتیش پترولیوم هم ظاهرا آماده می شوند و می توانند برای آپدیت کردن پمپ بنزین‌ها به سرعت عمل کنند. بریتیش پترولیوم که بیش از ۷۵۰ جایگاه عرضه سوخت در ترکیه اداره می کند می تواند قیمت پمپ بنزین‌ها را ظرف مدت دو هفته آپدیت کند.
ضرورت آپدیت شدن قیمت‌ها در جایگاه‌های عرضه سوخت در پی افت تاریخی ارزش لیر ایجاد شده است. پس از این که بانک مرکزی ترکیه تحت فشار رجب طیب اردوغان، رییس جمهور این کشور در اقدامی شوک آور نرخ بهره کلیدی را به میزان ۲۰۰ واحد کاهش داد، لیر ترکیه روز جمعه سقوط بی سابقه ای را تجربه کرد. تجربه تلخ ترکیه در سرمایه‌گذاری کشورهای دیگر در بخش جایگاه‌های انرژی آن، ما را بر آن داشت تا در خصوص وضعیت مالکیت جایگاه‌های سوخت در ایران با کارشناس یا مسئولان این بخش به گفت‌گو بنیشتیم.
ورشکستگان بنزینی!
ساخت یک جایگاه بین شهری بین ٣ تا ٤ میلیارد تومان و در تهران حداقل ٣٠ میلیارد تومان هزینه دارد. این موضوع را یک کارشناس اقتصاد انرژی کشورمان با ابراز تاسف از وضعیت جایگاه‌داری در ایران، به روزنامه اقتصادسرآمد می‌گوید: «پمپ‌ بنزین پول پارو نمی‌کند!» این جمله را همه‌شان بدون استثنا می‌گویند. بیشتر جایگاه‌های سوخت دولتی اداره می‌شوند و بنزین را با همان قیمت تعیین شده به فروش می‌رسد. تنها منبع درآمد آنها کارمزد ٣,٥‌درصدی است که از ٢ سال پیش برایشان تعیین شده است اما اوضاع هزینه‌ها داستانش فرق دارد و دستمزد کارگر و هزینه نگهداری پمپ‌بنزین و... بالا رفته است.
سرنوشت جایگاه‌داری ترکیه در انتظار ایران!
به گفته وی، ایجاد جایگاه سوخت در ایران به رغم همراهی بخش خصوصی رو به ضعف گذاشته و حمایتی از این بخش نمی‌شود. به طوری که این روزها در سطح شهرها به ویژه تهران دیده می‌شود برخی جایگاه‌ها تابلو «تعطیل است» را در مقابل ورودی جایگاه نصب کرده‌اند. با این سیاست جایگاه‌داری بنزین به سمت و سوی حضور کشورهای دیگر خواهد رفت.
ناصر فلاحتی در ادامه تصریح کرد: بسیاری از جایگاه‌های سوخت که از سوی بخش خصوصی اداره می‌شوند،  زیان‌ده شده‌اند و البته مشتری هم برای این جایگاه‌های سوخت وجود ندارد. از طرفی قانون هم به سادگی اجازه تغییر کاربری زمین را به مالکان این جایگاه‌های سوخت نمی‌دهد. در تهران شرایط متفاوت است، میزان فروش بعضی جایگاه‌های سوخت در تهران ماهانه به ٦٠‌هزار لیتر می‌رسد که اگر کارمزد ٣٥تومانی برای هر لیتر را در نظر بگیریم سود برخی جایگاه‌ها تنها حدود ٢تا ٣‌میلیون تومان در ماه می‌شود.
پرداخت کارمزد به ازای فروش هر لیتر بنزین 
نرخ کارمزد دریافتی از پخش و پالایش یکی از دلایلی است که جایگاه‌داران سوخت معتقدند که فعالیت در پمپ‌بنزین‌ها را زیان‌ده ساخته است. کارمزدی که در چند‌سال گذشته با وجود افزایش هزینه‌های جاری تغییری نکرده است.  وی با اشاره به تصویب قانون حق‌العمل شده جایگاه در‌ سال ٩٢ در مجلس، ادامه داد: در حال حاضر یک جایگاه ممتاز به ازای هر لیتر سوخت ٣٥ تومان کارمزد دریافت می‌کند. اگر این رقم را در میانگین ماهانه ٦٠‌هزار لیتر سوخت‌گیری که در این پمپ‌بنزین انجام می‌شود، ضرب کنیم می‌توانیم سود حاصل از این کسب‌وکار را متوجه شویم اما این رقم سود خالص نیست.هزینه‌هایی همچون حقوق کارگران و سایر هزینه‌های جایگاه‌ها را باید از این رقم کسر کرد. این فعال بخش خصوصی با اشاره به هزینه‌های بالای تعمیر و نگهداری تلمبه‌های سوخت گفت: اضافه‌ کردن یک تلمبه جدید حداقل میلیون‌ها تومان آب می‌خورد و هزینه‌های تعمیر آنها نیز به شدت سرسام‌آور است. طبیعی است دریافت کارمزد نازل به ازای فروش هر لیتر بنزین و کارمزد اندک به ازای فروش هر لیتر گازوییل انگیزه‌ای را برای ادامه کار در نزد بخش خصوصی به وجود نخواهد آورد.در این بین اما، برخلاف اکثر بانک‌های مرکزی جهان که به دنبال تحکیم سیاست پولی هستند، بانک مرکزی ترکیه با وجود افزایش چشمگیر تورم، نرخ‌های بهره را برای دومین بار در دو ماه اخیر کاهش داد. لیر ترکیه از ابتدای امسال تاکنون ۲۳ درصد از ارزش خود را از دست داده و تورم را به ۲۰ درصد رسانده و درآمد خانوارها را کاهش داده است.بر اساس این گزارش، بدنبال کاهش نرخ‌های بهره در ترکیه، جی پی مورگان اعلام کرد تورم بالاتر از حد انتظار خواهد بود و انتظار می رود نرخ‌های بهره در نوامبر یک کاهش ۱۰۰ واحدی دیگر داشته باشند.