بررسی« اقتصادسرآمد» از پیامد‌های تصدی‌گری آشکار دولت بر آینده انرژی کشور

چرا تجدیدپذیرها با هدف صادرات برق توسعه نمی‌یابند

گروه نفت و انرژی - فاطمه کریمی- نوع مواجهه وزارت نیرو به حوزه تجدیدپذیر سبب شده تا علاوه بر از دست رفتن موقعیت‌های صادراتی بی‌شمار و تبدیل نشدن ایران به هاب انرژی منطقه، توسعه نهادهای تجدیدپذیر کشور نیز با کندی مواجه شده و کمتر از یک درصد سبد تولید برق کشور به انرژی‌های نو اختصاص یابد. کشور ما از منظر موقعیت جغرافیای انرژی در یکی از مناطق بکر دنیا قرار گرفته است. این موقعیت در بخش برق زمانی اهمیت ۲ چندان پیدا می‌کند که زیرساخت‌های حوزه برق در کشور ما در مقایسه با کشور‌های همسایه با اختلاف قابل توجهی برتر است و اساسا در شرایطی که نزدیک به ۱۰۰ درصد شهر‌ها و روستا‌های کشور از زیرساخت برق استفاده می‌کنند، در بسیاری از کشور‌های همسایه استفاده از برق پایدار در حد آرزو است.
به گزارش اقتصادسرآمد، در شرایطی حداقلی‌ترین زمان نیاز به برق را در کشور عراق در نظر بگیریم و از طرفی دست پایین‌ترین تعرفه صادرات برق نیز در نظر گرفته شود، یک بازار حداقل ۲ میلیارد دلاری برای صادرات برق را در کنار کشور به عنوان یکی از همسایگان وجود، شرایط بیان شده در سایر همسایه‌های کشور از جمله افغانستان نیز برقرار است و صادرات برق به این کشور‌ها می‌تواند زمینه شکوفایی اقتصاد کشور را به وجود بیاورد. 
چرا صنایع تجدیدپذیر با هدف صادرات برق توسعه نمی‌یابد؟
دانیال ششلو دراین رابطه به خبرنگار روزنامه اقتصادسرآمد، می‌گوید: با توجه به شرایط عنوان شده، یکی از گزینه‌های همواره جذاب به منظور توسعه بازار برق ایران، نصب نیروگاه‌های تجدیدپذیر و اتمی در کشور و صادرات برق به مقاصد صادراتی است.
پژوهشگر صنعت برق می‌افزاید: این گزینه از آن جهت جذاب است که بدانیم، صادرات برق برای یک واحد نیروگاهی تجدیدپذیر در کشور می‌تواند زمینه گردش مالی مضاعف را مهیا کرده و از سوی دیگر سود این واحد‌ها را نسبت به حالت فروش برق در کشور حداقل ۲۴ برابر کند.
 تصدی‌گری آشکار دولت و پیامد‌های نامطلوب برای آینده انرژی کشور
وی با اشاره به این مهم که، با وجود این گزینه جذاب تاکنون صنایع تجدیدپذیر کشور به طور گسترده سراغ این مسئله نرفته‌اند و همین مسئله زمینه کندی قابل توجه توسعه صنایع انرژی تجدیدپذیر را به وجود آورده است، تصریح کرد: حرکت نکردن توسعه صنایع تجدیدپذیر به مقصد صادرات برق بی‌علت نیز و واکاوی دلایل این مسئله از موضوع قابل تاملی پرده‌برداری می‌کند. بر این اساس، زمانیکه یک سرمایه‌گذار به قصد صادرات برق زمینه ساخت یک نیروگاه تجدیدپذیر را تدارک می‌‎بیند، وزارت نیرو به بهانه اینکه ساختار فروش برق را به هم نریزد، شرکت توانیر را به عنوان متولی صادرات به سرمایه‌گذار معرفی می‌کند.
مداخله وزارت نیرو، انگیزه سرمایه‌گذاران تجدیدپذیر را به مسلخ می‌برد
علاوه بر روند اداری زمان‌بر یاد شده، دولت برق را به قیمت بسیار کمتر از تعرفه صادراتی از نیروگاه خصوصی تجدیدپذیر خریداری می‌کند. به عبارت دیگر، دولت از طریق شرکت توانیر به مسئله ورود کرده و علاوه بر ایجاد سد بین سرمایه‌گذار و بازار حتی میزان تعرفه‌صادراتی را نیز پرداخت نمی‌کند.
وی ضمن اشاره به این‌که دولت در حوزه انرژی تجدیدپذیر به رقیب بخش خصوصی بدل شده است، گفت: ما باید برق را تولید کنیم با قیمت بسیار ارزان به دولت بفروشیم، ولی اجازه نداریم به مشترکی که ۱۲۰۰ تومن پول برق می‌دهد، برق بفروشیم.
کارشانس انرژی ضمن اشاره به سازوکار بیمه به عنوان تضمینی برای ارائه برق پایدار گفت: امروزه ظرفیت‌های قراردادی به حدی است که می‌تواند شاهد رشد شرکت‌های بخش خصوصی تضمین‌کننده استفاده کرد و خلاء ارائه برق متداوم بدون حضور دولت حل شود.
برق نقش مهمی در توسعه صنعتی و اقتصادی کشورهای در حال توسعه، به دلیل ضرورت نیاز در فرآیند تولید کالا و محصولات و در نهایت تولید ناخالص داخلی، ایفا می کند. در واقع انرژی برق ضمن آنکه سبب رشد کیفی زندگی مردم می شود، ارتباط مستقیمی با توسعه پایدار، رونق و جهش بخش تولید درجوامع مختلف دارد. در این میان در صحنه جهانی نیز حرکت از سمت انرژی های فسیلی به سمت انرژی های الکتریکی و تولید برق، بدلیل ملاحظات زیست محیطی؛ شدت گرفته است و سبب توسعه و افزایش سهم سبد انرژی کشورهای مختلف از انرژی برق شده که همین عامل به دلیل بهره‌مندی از ظرفیت های تحقیق و توسعه جهانی به خلق فناوری‌های نوین و رشد و توسعه صنعت برق در چند دهه اخیر منجر شده است.
صنعت برق به دلیل اتکاء به بودجه های عمومی، سوخت فسیلی ارزان، در انحصار دولتی باقی مانده و فرایند شکست انحصار سنتی و حرکت به سمت فضایی رقابتی این صنعت با شکست مواجه شده است. البته ناگفته نماند این صنعت در اثر تحریم های غرب به چالش های متنوعی نیز بدل شده است. از طرفی این صنعت ظرفیت های  بالایی مانند ظرفیت انرژی های تجدیدناپذیر و به طور ویژه انرژی خورشیدی و نیروی انسانی ماهر و متخصص برخوردار است و فرایند شکست انحصار سنتی و دولتی را با تشکیل بازار برق و بهره بردار مستقل از سال ۱۳۸۱ خورشیدی آغاز کرده و در این مسیر تجربیات ارزنده ای را کسب کرده است و می تواند از این ظرفیت ها برای رفع چالش ها و تحقق اهداف صنعت برق با به کارگیری راهبردهای مناسب استفاده کند و با به کارگیری ظرفیت های این صنعت و راهبردهای مناسب، ضمن رفع چالش ها به سمت اهداف صنعت برق که پیشرفت پایدار و رفع محرومیت ها و تحقق عدالت در جامعه است، جهت گیری کند.
چرا تجدیدپذیرها  با هدف صادرات برق توسعه نمی‌یابند
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه