گروه اقتصاد جامعه - در فروردین ماه امسال، ایران و چین سندی را امضا کردند که نشان دهنده استقبال دو طرف از گسترش همکاری‌های راهبردی و طولانی مدت در حوزه‌های مختلف داشت که بخشی از آن نیز به اقتصاد مرتبط می‌شد. این توافق یک نگاه کلی در همکاری‌های دو طرفه را نشان می‌دهد و در رابطه با پروژه یا طرحی خاص صحبت نمی‌کند. درواقع در چارچوب این سند، دو کشور اعلام آمادگی می‌کنند که در حوزه‌های مختلف از جمله اقتصاد سطح همکاری‌های خود را بالا ببرند.
به گزارش اقتصادسرآمد، در حوزه اقتصاد باید تعریف دقیقی از نیاز‌ها و همکاری‌های متقابل به وجود آید، لذا باید مشخص شود که اقتصاد چین برای ما در چه حوزه‌هایی قابلیت عرضه محصول و خدمات دارد و در مقابل ایران در چه حوزه‌هایی قابلیت صادرات به چین خواهد داشت. سپس به طور خاص راجع به پروژه‌های جزئی به جمع بندی برسیم و اجرای توافق از این نقطه آغاز شود.
ایران به طور خاص در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی امکان صادرات به محصول به چین را دارد و از سوی مقابل امکان جذب سرمایه گذار و استفاده از توان شرکت‌های چینی در پروژه‌های داخلی ایران نیز وجود دارد. در دیگر بخش‌های تجاری و خدماتی نیز مقدمات خوبی برای افزایش همکاری‌های دو کشور وجود دارد که می‌توان به شکل جزئی به آن‌ها پرداخت.
سندهمکاری ایران و چین پس از توقف طولانی به اجرا درمی‌آید؟
مرتضی ذبیحی کارشناس اقتصادبین‌الملل در اینباره به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: در اجرایی شدن سند همکاری ایرانو چین در موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی همکاری‌ها در سطح خوبی جریان دارد و همکاری‌ها از سطح مشورت عبور کرده و به سطح اقدامات عملی رسیده است. چین در مذاکرات وین برای رفع تحریم‌ها حمایت‌های قوی را از مواضع منطقی جمهوری اسلامی ایران به عمل آورده است.
سند همکاری ایران و چین در مخالفت هیچ کشوری نیست
وی ادامه داد: سند مذکور در راستای صلح، ثبات و توسعه منطقه‌ای و بین‌المللی تدوین شده و لذا در مخالفت با هیچ طرف ثالثی و یا برای مداخله در امور هیچ کشوری نیست. این سند یک نقشه راه برای همکاری‌های جامع دو کشور ایران و چین بوده و لذا حاوی هیچ قراردادی نیست.
ذبیحی در بخش دیگری از سخنان خود، افزود: از دید تحلیلگران، همزمانی این سفرها با مذاکرات احیای برجام و جدی‌تر شدن رقابت چین و آمریکا می‌تواند حائز پیام‌های مهم در منطقه خلیج‌فارس باشد.
وی گسترش همکاری میان ایران و چین را «تهدیدی جدی» علیه منافع محوری آمریکا، رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی خلیج‌فارس توصیف کرد و گفت: ایران در این قرارداد از محل سرمایه‌گذاری‌‌‌های چین در زمینه انرژی و مسائل زیرساختی به میلیاردها دلار ثروت دست پیدا خواهد کرد و اثربخشی تحریم‌‌‌های آمریکا را در هم خواهد شکست. چین نیز از رهگذر تقویت روابط خود با ایران، جایگاه خود را در خاورمیانه قوی‌‌‌تر و ایالات‌متحده را تضعیف 
خواهد کرد.
تاثیر تحریم‌های آمریکا بر اجرایی شدن توافق ایران و چین
بحث توافقنامه همکاری جامع ایران و چین تقریبا همزمان با توافق برجام مطرح شده است. دقیقا معلوم نیست نقش خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها در سال ۱۳۹۷ آیا تاثیری در این موافقتنامه داشته است. یا نه. تا پیش از خروج آمریکا از برجام ایران و چین نزدیک به ۳ سال فرصت داشتند تا سند همکاری ۲۵ ساله را نهایی کنند. اما به هر حال نمی‌توان تحریم‌های آمریکا را در همکاری اقتصادی ایران و چین، بی‌تاثیر دانست.
کارشناس اقتصاد بین‌الملل، گفت: یکی از موضوعاتی که همکاری‌های منطقه‌ای را رقم زده موضوع افغانستان است و افغانستان برای هر دو طرف مهم است. لذا یکی از موضوعات مورد توجه در شروع اجرایی شدن سندجامع همکاری ایران و چین ثبات در این کشور است.
چرا اعداد و ارقام مهم هستند؟
وی افزود: در متن توافقنامه هیچ عدد و رقمی دیده نمی‌شود. به دلیل اینکه هنوز قراردادی امضا نشده است. توافق ایران و چین صرفا بندهای کلی است و نشانی از اعداد و ارقام و جزئیات دقیق نیست تا بتوان بر اساس آنها قضاوت کرد
سند برنامه همکاری جامع ایران و چین هفتم فروردین ماه در سفر وانگ یی به تهران بین وی و محمدجواد ظریف وزیر سابق امور خارجه به امضا رسید. آنگونه که بعد از امضای این سند اعلام شد سند مذکور در راستای صلح، ثبات و توسعه منطقه‌ای و بین‌المللی تدوین شده و لذا در مخالفت با هیچ طرف ثالثی و یا برای مداخله در امور هیچ کشوری نیست. این سند یک نقشه راه برای همکاری‌های جامع دو کشور ایران و چین بوده و لذا حاوی هیچ قراردادی نیست.
با توجه به محدودیت‌های کرونایی، امکان آنکه هیئت بزرگی از ایران در این سفر وزیر خارجه راه همراهی کنند وجود نداشت، اما در جلساتی که در روز‌های قبل از سفر برگزار شد، وزیر خارجه نظرات و خواسته‌های بخش‌های مختلف اقتصادی را دریافت کرد تا در این سفر بر اساس اولویت‌های اصلی، مذاکره با طرف چینی ادامه پیدا کند. ما به طور خاص در حوزه‌های بانک، بیمه و تجارت موضوعاتی داریم که در صورت پیگیری می‌تواند به افزایش همکاری با چین منجر شود.
تردیدی وجود ندارد که در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای، بخش مهمی از تقاضای موجود در بازار ایران از چین تامین می‌شود و از این رو باید ما با برنامه ریزی دقیق، آماده باشیم که در صورت کاهش تحریم‌ها چه خواسته‌هایی خواهیم داشت. از سوی دیگر در حوزه صادرات به چین نیز طرح‌هایی مانند برگزاری نمایشگاه دائمی محصولات ایران حداقل در سه نقطه از چین در دستور کار است که با بهبود شرایط کرونایی و کاهش محدودیت‌ها امکان اجرایی شدن دارد و می‌توان رابطه اقتصادی دو طرف را بر اساس نیاز‌های متقابل و همکاری‌های دو جانبه به پیش برد.