اقتصاد دریا - وحیده اسماعیلی - صنعت شیلات در گیلان وابسته به دریا و استخرهای تولید ماهی گرم آبی و سردآبی است. تغییر آب‌وهوا در سال‌های اخیر منجر به ‌خشک‌سالی و تخریب منابع آبی کوچک مقیاس ‌مانند دریاچه‌ها و آبگیرها و تالاب‌ها، کاهش دبی رودخانه‌ها و جریان آب‌های جاری، کاهش و حتی خشک شدن چشمه‌ها و کاهش منابع آب‌های زیرزمینی، تخریب و تغییرات ساختاری در زیستگاه‌ها و اکوسیستم‌های حساس و آسیب‌پذیر، کاهش تنوع گونه‌ای و در بعضی موارد کاهش جمعیت و ذخائر آبزیان، تغییر الگوی رسوب‌گذاری و فرسایش شده است. با توجه به اینکه تغییر آب‌وهوا و گرمایش جهانی پهنه‌های آبی طبیعی چون دریای خزر، تالاب‌ها و دریاچه‌های طبیعی را متاثر می‌کند احتمال هرکدام از این موارد می‌تواند تولید ماهی را در پهنه دریای خزر تحت تاثیر خود قرار بدهد.
به گزارش اقتصاد سرآمد، تغییردر زنجیره غذایی محیط‌های آبی، تغییر در الگوی زیستی و رفتاری آبزیان (مهاجرت، تولیدومثل ، تغذیه و… )، تغییر و تخریب زیستگاه‌های حساس و آسیب‌پذیر، خشک شدن آبگیرها و دریاچه‌ها با منابع آبی تغذیه‌کننده محدود، کاهش چشمگیر وسعت زیستگاه‌های آبی‌، تغییر در رژیم آبی (دبی و جریان) رودخانه‌ها، تغییر در ریخت‌شناسی جوامع پلانکتونی، کاهش تنوع زیستی و ذخائر ژنتیکی، در خطر قرارگرفتن گونه‌های بومی، کمیاب‌، حساس و آسیب‌پذیر، تغییردر ساختار ژنتیکی سواحل و زیستگاه‌ها، شکوفایی پلانکتونی، حضور گونه‌های مهاجم و فرصت‌طلب، بروز پدیده‌های ناشی از تغییر ساختار اکولوژیک زیستگاه‌ها (نظیر مرگ‌ومیر، مهاجرت، بیماری‌ها و…) همگی ازعواملی است که صنعت شیلات گیلان را می‌تواند متاثر کند.
کاهش صید و مهاجرت آبزیان دریای خزر به مناطق عمیق
در این باره «مهناز ربانی‌ها» مدیر گروه اکولوژی دریای خزر به مرور اظهار می‌کند: تغییرات اقلیمی که در اثر دخالت های انسان درمحیط زیست و یا تغییرات طبیعی زمین شناسی وقوع یافته در از بین رفتن موجودات زنده و یا تغییر در تنوع گونه ای مناطق تاثیر زیادی داشته است. مطالعات انجام گرفته نشان می دهد افزایش دمای سطحی آب دریا موجب افزایش و بالا آمدن سطح آب به میزان ۱.۸ میلیمتر طی ۵ دهه اخیر شده است .
ربانی‌ها با تاکید به اینکه در شرایط فعلی حاکم بر جهان ناگزیر از پذیرش تغییرات اقلیمی هستیم درخصوص تبعات تغییرات اقلیمی بروی دریای خزر، افزایش درجه دمای آب دریا و اثر ان بروی ذخایرماهیان استخوانی ادامه می‌دهد: تحقیقات انجام شده بروی داده های ۲۲ سال گذشته (۱۳۹۹- ۱۳۹۷) و بررسی متغییرهای دما و بارش در دریای خزر نشان می دهد که ۴ گونه اصلی آبزی دریای خزر با کاهش چشمگیری از ذخایر مواجه شده اند.
عضو هیات علمی دانشگاه و مدیر گروه مطالعات بوم شناسی دریای خزر با تقسیم بندی ماهیان این دریا به دو گونه کاملا وابسته به دریا و گونه وابسته به رودخانه ها و زیستگاههای ساحلی اضافه می‌کند: بررسی ها نشان داده ۴ گونه سفید، کپور، کفال و شوک ماهی بیشترین کاهش ذخایر را داشتند و تغیر اقلیم به روی جمعیت آنها تاثیر زیادی به دنبال داشته است.
    تغییر اقلیم حیات گونه پستاندار دریای خزررا تحت تاثیر خود قرار داده است. یکی از گونه های مهم این دریا، فک خزری است که به دلیل از بین رفتن پوشش یخی در شمال دریا خزر که محل زاد و ولد این پستاندار دریایی است موجب مهاجرت این گونه به سمت سواحل جنوبی دریای خزر شده که در جمعیت آنها تاثیرمنفی به جا گذاشته است.
ربانی همچنین با اشاره برداشت های بی رویه انسانی از دریا و رودخانه ها و تخریب زایشگاههای رودخانه‌ای را دیگرعامل کاهش گونه های آبزیان دریای خزر در کنار تغییر اقلیم اعلام می‌کند و می‌افزاید: یکی از گونه‌های مهم این دریا، فک خزری است که به دلیل از بین رفتن پوشش یخی در شمال دریا خزر که محل زاد و ولد این پستاندار دریایی است موجب مهاجرت این گونه به سمت سواحل جنوبی دریای خزر شده که در جمعیت آنها تاثیر  منفی به جا گذاشته است.
کارشناس پژوهشکده اکولوژی دریای خزر همچنین با بیان اینکه تغییر اقلیم و برداشتهای بی رویه از حوضه های آبریز، تمام نوار ساحلی استان را که محل زاد آوری ماهیان استخوانی است تحت تاثیر قرارداده می افزاید: بحث تغییر اقلیم و کاهش co2 یک پدیده جهانی است که لازم است همه کشورها در مورد آن به یک اقدام مشترک برسند. در حال حاضر اکوسیستم تالاب انزلی که پیش از این زیستگاه و تفریحی محسوب می‌شد اکنون تحت تاثیر تغییرات اقلیمی و انسان ساز در معرض خشک شدن قرار گرفته است.
این پژوهشگر دریای خزر با اشاره به اینکه طبق بررسی های آماری از یک دوره ۲۰ ساله (۱۳۷۵ الی ۱۳۹۷) ، درجه دمای آب دریای خزر در ناحیه گلستان بیشترین افزایش درجه و تبخیر اتفاق افتاده است اضافه می کند: با افزایش درجه حرارت و به تبع آن افزایش شوری آب، به اکولوژی و زنجیره غذایی منطقه تاثیر منفی وارد شد. بخصوص اینکه خروج لاروهای ماهی  از تخم به دمای مناسب آب وابسته است.
ربانی‌ها همچنین با بیان اینکه سطح آب دریای خزر نسبت به تالاب انزلی پایین تر رفته و این مساله یکی از منابع تغذیه آبی تالاب را قطع کرده است می گوید: از سال ۱۳۹۰ به بعد با کاهش عمق آب در تالاب انزلی شاهد افزایش رویش سنبل آبی درتالاب شدیم. سنبل آبی گیاهی به شدت گرما دوست و سازگار با افزایش درجه دمای آب است که با گسترش خود اجازه رشد و نمو به سایر گونه های جانوری و گیاهی محلی را نمی‌دهد.
    با افزایش درجه دمای آب، ماهیان بیشتر به سمت عرض های بالا و یا به سمت آبهای عمیق مهاجرت کرده اند. در سالهای اخیر کاهش ذخایر آبزیان در سواحل دریای خزر به خصوص سواحل مازندران و کاهش صید، ناشی از مهاجرت ماهیان استخوانی به نقاط دیگردریا بوده است.