مسئله قانونمداری و آرمان عدالت
علیرضا سجادیه
قانون خود متعلق عدالت و بیعدالتی است. از اینرو همزمان با التزام عملی به آن، مسیر اعتراض و نیز اعتراض به قانون باز است. عدالتخواهی، محدود به تکلیف قانون نیست بلکه در چارچوب قانون است. قانون راباید یکی از مقومات اصلی و البته پر چالش در هر حکومت نامید. این عنصر در نظام اسلامی با عبور از مسیر نهادی به نام شورای نگهبان و تشخیص عدم تعارض با شرع و قانون اساسی صبغه دینی نیز به خود میگیرد. چالش مهم در این میان اما آنجایی شکل میگیرد که تعارضی بین قانون وضع شده با غایات و تبعات تولید شده از آن در سطح جامعه بوجود میآید. نوع مواجهه و حدود رعایت قانون و اعتراض و تلاش برای تغییر آن جزو موارد اختلافی کنشگران سیاسی بوده است. حواشی مرتبط با ماجرای دهونک در سال ۱۳۹۷ این اختلاف دیدگاهها را بارزیت بخشید.در یک سمت که عمدتاً دستگاههای سیاستگذار و انتظامبخش قرار میگیرند هرگونه سرپیچی از قانون یا اعتراض به آن را مخالفت با اصل #نظام تلقی میکنند یا هتک حرمت و زیرپا گذاشتن قوانین را ذبح عدالتی بالاتر تلقی میکنند.در سمت دیگر اما گروهی از عدالتخواهان توجه و استناد صرف به قوانین کشور را موضعی محافظهکارانه میدانند و عادلانه یا ناعادلانه بودنش را در میزان دستیابی به غایت و تبعات مثبت آن تحلیل میکنند. با این مبنا، هر قانونی که به تبعیض و نابرابری بیشتر منجر شود از اساس نامشروع بوده و باید در مقابل آن ایستاد.در تحلیل مواضع هر دو طیف باید به مواردی دقت کرد:هر قانونی نسبتی با ارزشهای دینی دارد و نسبتی با نیازهای روز جامعه. انقطاع از هر سمتی موجب نفی مشروعیت(اصالت) یا مقبولیت(کارآمدی) آن در بستر اجتماع خواهد شد.قانون خود متعلق عادلانه یا ناعادلانه بودن است. محیط و فضای سیاسی قانونگذاری در هر کشوری نیز عملاً منافع و سلایق گروهها و افراد ذینفوذ را در آن دخالت میدهد. منافعی که لزوماً متعارض با شرع و قانون اساسی نیست و از فیلتر شورا نیز عبور خواهد کرد.
قانون خود متعلق عدالت و بیعدالتی است. از اینرو همزمان با التزام عملی به آن، مسیر اعتراض و نیز اعتراض به قانون باز است. عدالتخواهی، محدود به تکلیف قانون نیست بلکه در چارچوب قانون است. قانون راباید یکی از مقومات اصلی و البته پر چالش در هر حکومت نامید. این عنصر در نظام اسلامی با عبور از مسیر نهادی به نام شورای نگهبان و تشخیص عدم تعارض با شرع و قانون اساسی صبغه دینی نیز به خود میگیرد. چالش مهم در این میان اما آنجایی شکل میگیرد که تعارضی بین قانون وضع شده با غایات و تبعات تولید شده از آن در سطح جامعه بوجود میآید. نوع مواجهه و حدود رعایت قانون و اعتراض و تلاش برای تغییر آن جزو موارد اختلافی کنشگران سیاسی بوده است. حواشی مرتبط با ماجرای دهونک در سال ۱۳۹۷ این اختلاف دیدگاهها را بارزیت بخشید.در یک سمت که عمدتاً دستگاههای سیاستگذار و انتظامبخش قرار میگیرند هرگونه سرپیچی از قانون یا اعتراض به آن را مخالفت با اصل #نظام تلقی میکنند یا هتک حرمت و زیرپا گذاشتن قوانین را ذبح عدالتی بالاتر تلقی میکنند.در سمت دیگر اما گروهی از عدالتخواهان توجه و استناد صرف به قوانین کشور را موضعی محافظهکارانه میدانند و عادلانه یا ناعادلانه بودنش را در میزان دستیابی به غایت و تبعات مثبت آن تحلیل میکنند. با این مبنا، هر قانونی که به تبعیض و نابرابری بیشتر منجر شود از اساس نامشروع بوده و باید در مقابل آن ایستاد.در تحلیل مواضع هر دو طیف باید به مواردی دقت کرد:هر قانونی نسبتی با ارزشهای دینی دارد و نسبتی با نیازهای روز جامعه. انقطاع از هر سمتی موجب نفی مشروعیت(اصالت) یا مقبولیت(کارآمدی) آن در بستر اجتماع خواهد شد.قانون خود متعلق عادلانه یا ناعادلانه بودن است. محیط و فضای سیاسی قانونگذاری در هر کشوری نیز عملاً منافع و سلایق گروهها و افراد ذینفوذ را در آن دخالت میدهد. منافعی که لزوماً متعارض با شرع و قانون اساسی نیست و از فیلتر شورا نیز عبور خواهد کرد.

ارسال دیدگاه
عناوین این صفحه
-
مسئله قانونمداری و آرمان عدالت
-
اجرای موفق برنامه همکاریهای جامع ۲۵ ساله ایران و چین اولویت دارد
-
درخواست قالیباف برای بازگشایی راههای زمینی در ایام اربعین حسینی (ع)
-
جایگاه قدرت سیاسی کارگران در برابررفاه و برابری
-
روز سیاه حیات وحش یا آموزشوپرورش؟
-
اختصاص ۲۵۰ هزار میلیارد تومان برای جلوگیری از افزایش قیمتها
-
روز سیاه حیات وحش یا آموزشوپرورش؟
اخبار روز
-
کنترل بازار کالاهای اساسی با یک دستور به موقع
-
چرا نفت و گاز، اولویت حمله اسرائیل شد
-
۲ پرواز فوقالعاده «هما» در مسیر مشهد به دبی و بالعکس
-
رهاسازی ۴۰ هزار قطعه بچه ماهی دریایی در خوریات ماهشهر
-
جدول واریز یارانه برای دهکهای اول تا نهم در تیر ۱۴۰۴
-
نحوه بازسازی تهران با محوریت بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بررسی شد
-
جابهجایی ۳۳۳ هزار و ۸۹۱مسافر توسط ناوگان حمل و نقل طی ۱۲ روز اخیر
-
مدیرعامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران با استانداران تهران، آذربایجان شرقی و اصفهان دیدار کرد
-
قیمت طلا در بازار تهران افزایشی شد
-
تنها ۲۵ درصد کالاهای اساسی توزیعی در دوران جنگ مصرف شدند
-
خدمات اسکان موقت برای آسیبدیدگان جنگ تحمیلی آغاز شد
-
ثبت رکورد جابهجایی کالای اساسی از بندر امام/وظیفه ما برای خدمات رسانی سنگینتر از قبل است
-
سومین روز متوالی ریزش شاخص بورس/ نماگر بازار ۵۶ هزار واحد افت کرد
-
فضای آسمان مرکز و نیمه غربی کشور باز است
-
دلار جهانی سقوط کرد
-
تأکید وزیر اقتصاد بر حمایت از بنگاههای اقتصادی و بازارهای مالی
-
باقیمانده حجاج از فرودگاه مشهد وارد کشور میشوند
-
طرحهای پرورش ریزجلبک و آکواپونیک در دستور کار
-
رهاسازی بچه ماهیان بومی و دریایی در منابع آبی هندیجان و دزپارت
-
صادرات اولین محموله ماهی قزل آلای زنده تولیدی آذربایجان شرقی به عراق