گروه صمت- محمد آیتی- بیش از چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد، اما همچنان حوزه معدن به عنوان یک موهبت الهی که می‌تواند اقتصاد کشور را در مسیر پویایی و بالندگی قرار دهد، مغفول واقع شده است.
در همین خصوص، سیدصادق طباطبایی‌نژاد، نماینده مردم اردستان به اقتصاد سرآمد گفت: در حوزه معدن در ایران، مشکلات فراوان است. بخشی از مشکل، نقص قوانین می‌باشد که بازنگری در این قوانین، ضرورت دارد.وی افزود: مدت‌هاست که در کمیسیون صنایع و معادن مجلس، اصلاح قانون معادن در حال بررسی و پیگیری است که اگر به سرانجام برسد، می‌تواند کارگشا باشد.
عضو مجمع نمایندگان استان اصفهان تصریح کرد: براساس قوانینی که از مدت‌ها پیش بود، عده‌ای معادن را ثبت می‌کردند و به نوعی، اختیار معدن در دست آن‌ها قرار می‌گرفت. در ادامه، این افراد سرمایه‌گذاری‌های لازم را صورت نمی‌دادند که به باور من، می‌بایست روندی در پیش گرفته می‌شد که مثلاً فردی اگر یک سال روی سرمایه‌گذاری معدن کار نمی‌کرد، پروانه‌اش باطل می‌شد، اما این اتفاق، سال‌ها نیفتاد که این موضوع، یعنی نقص قانون.
طباطبایی‌نژاد اظهار داشت: این روند، کار در حوزه اکتشاف را کُند کرد و ازطرفی، اینکه سهم منطقه‌ای که معدن در آن قرار داشت آن‌طور که باید و شاید داده نمی‌شد، در عدم‌پیشرفت کار، تاثیرگذار بود. یعنی گاهی می‌دیدیم که مردم منطقه معدنی، با معدن‌دار و عواملش درگیر می‌شدند. وقتی سهم منطقه و مردمانش منصفانه داده نشود، رغبت جای خود را به عدم‌همکاری و حتی متشنج شدن اوضاع می‌دهد.
وی یادآور شد: مردم مناطق معدنی، از دولت و معدن‌داران، خواستار کمک به ایجاد زیرساخت‌ها، اشتغال‌زایی و رفع مشکلات حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی هستند. شک نکنید اگر این اتفاقات بیفتد، وضع به کلی تغییر و مسیر حرکت، تند و با خروجی بیشتر همراه خواهد شد.
نماینده اردستان در ادامه بیان کرد: در حوزه انتخابیه بنده، پرونده‌ای داشتیم که اکتشاف آن، غیرقانونی بود. یعنی محیط زیست مورد تخریب جدی قرار گرفته بود و از این‌رو، مردم منطقه، مانع کار شدند و بنده هم وارد موضوع شدم تا حامی مردم باشم. تلاش‌هایمان موجب جلوگیری از اکتشاف غیرقانونی شد و باید بدانیم که قرار نیست برای درآمد حداکثری، آسیب جدی به بخش‌های دیگر وارد کنیم.
طباطبایی‌نژاد تصریح کرد: نسبت به گذشته، در حوزه معدن کارهای شایسته‌ای شده است که به تبع آن، درآمد و ارز قابل توجهی هم، به کشور تزریق شد، اما انتظار بیش از این است، مخصوصاً که ارزش افزوده در این کار پایین است، چون خام‌فروشی نقش چشمگیری در این اوضاع دارد. باید روی تکمیل زنجیره ارزش، کار جدی کرد. تا این ضعف باشد، بسیاری از اهداف بزرگی که متصور کرده بودیم، محقق نخواهد شد. وی در پایان خاطرنشان کرد: اگر سرمایه‌گذاری در بخش معدن، قوی و با برنامه باشد، مسیر استخراج و مهم‌تر از همه، فرآوری، سرعت بیشتری به خود خواهد گرفت. متاسفانه، برخی دنبال کار راحت و سرمایه‌گذاری کم و زودبازده هستند، از این‌رو روند خام‌فروشی را در پیش گرفتند. حال، دولت باید مانع این رویه شود و از طرفی نباید طوری به موضوع ورود پیدا کند که دیگر شاهد همین میزان، استخراج و صادرات هم نباشیم.
همچنین رییس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران در گفت‌وگو با رسانه‌ای دیگر بیان کرد: امروز بخش معدن نیاز به ماشین‌آلات و دستگاه‌های معدنی دارد، اما همین دولت اجازه واردات ماشین‌آلات معدنی را نمی‌دهد، پس فعالان این بخش با چه ابزاری فعالیت‌ها در معدن را ادامه دهند؟
صمدی افزود: بدنه کارشناسی و مدیریت میانی وزارت صمت بسیار ضعیف شده و یک مدیر غیرکارشناس بحث غیرمنطقی و علمی را مطرح می‌کند و به تبع آن، موج بحران جدیدی را در بخش معدن به راه می‌اندازد.
وی گفت: به طور مثال زغال سنگ در کشور یک خریدار دارد، اما با صدور بخشنامه اعلام کردند که کلیه خرید و فروش‌های زغال سنگ باید از طریق بورس انرژی انجام شود. حالا یک خریدار و یک بورس انرژی در مقابل زغال سنگ است، این چه رقابتی را به جزء بحران در بخش زغال سنگ به وجود می‌آورد؟ واقعیت این است که برخی مدیران منتسب به دولت سیزدهم یا ناآگاه هستند یا قصد ایجاد بحران در بخش معدن را دارند!
دبیر انجمن زغال سنگ ایران خاطرنشان کرد: آیا زمانی که یک محصول فقط یک خریدار دارد، عرضه آن به بورس می‌تواند نتیجه مطلوبی داشته باشد یا اینکه تنها باعث ضعیف‌تر شدن بخش معادن را به همراه خواهد داشت؟ البته فعالان این بخش این اقدام را غیرکارشناسی دانستند و به آن عمل نکرده‌اند و در نهایت اجرای این دستور متوقف شد.