در «همایش دریای خزر؛ فرصت ها و چالش ها» که به میزبانی شهرستان نور برگزار شد مسئولان حوزه محیط زیست و دریای خزر با نگران کننده توصیف کردن آلودگی دریای خزر نسبت به کاهش چشمگیر گونه های جانوری دریای خزر هشدار دادند.به گزارش اقتصادسرآمد، «همایش دریای خزر؛ فرصت ها و چالش ها» با حضور مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران، رئیس و هیات رئیسه سازمان نظام مهندسی استان، رئیس دفتر نماینده مجلس نور و محمودآباد، شهرداران، اعضای شورای شهر نور، تنی چند از مسئولین شهرستانی و جامعه مهندسین شهرستان نور در سالن همایش مجتمع فرهنگی دیدی برگزار شد. ایسنا  نوشت: عطاءالله کاویان، مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران با اشاره به اینکه دریای خزر ۴۰ درصد از حجم آب مناطق دریاچه های بسته را به خود اختصاص داده که دارای گونه های زیستی و جانوری بسیار ارزشمندی است، اظهار کرد: دریاچه خزر به ۳ بخش کم عمق، متوسط و عمق بالا تقسیم می شود و با توجه به اینکه ۵ کشور در این دریاچه سهیم هستند باید مدیریت خوبی در راستای حفاظت آن که امروزه از تهدیدات بسیار زیادی رنج می برد انجام شود.
کاویان با بیان اینکه جمعیت ساحلی پنج کشور که در اطراف دریاچه زندگی می کنند بیش از ۱۲ میلیون نفر بوده که هم بر دریاچه اثر می گذارند و هم از آن اثر می پذیرند خاطرنشان کرد: متاسفانه در حوزه سرزمینی ایران بیشترین آلودگی های فاضلاب های شهری، روستایی، خانگی و صنعتی از نوار ساحلی استان های شمالی کشور وارد دریاچه می شود.
وی تصریح کرد: کشور آذربایجان و روسیه بیشترین آلودگی های نفتی و کشور قزاقستان آلودگی های هسته ای و رادیو اکتیو را به دریاچه خزر وارد می کنند که اثرات بسیار سنگین و جبران ناپذیری را می تواند بر اکوسیستم و بقای دریاچه خزر وارد کند.مدیرکل محیط زیست مازندران با بیان اینکه کشور ترکمنستان در حال حاضر بر اساس آمار و ارقام پاکترین ساحل را دارد تاکید کرد: اما اگر به برنامه توسعه ای ترکمنستان در حوزه نفت و گاز توجه شود نشان می دهد که در آینده ای نزدیک برنامه بسیار زیادی را در دستور کار دارند که می تواند دریاچه خزر را بیش از حد تحت تاثیر قرار دهد.
کاویان تصریح کرد: نگرانی هایی در حوزه حفاظت محیط خصوصا فوک خزری تنها پستاندار دریای خزر وجود دارد که از تعداد بیش از یک میلیون به حدود ۱۰۰ هزار کاهش یافته و شدیدا در معرض تهدید قرار دارد.
کاویان با اشاره به اینکه بیش از ۸۵ درصد ماهیان خاویاری در دریای خزر صید می شود، افزود: متاسفانه صید ماهیان خاویاری در سال ۶۵ به میزان بیش از ۳۰۰۰ تن، به عددی در حدود ۳ تن در سال و با کاهش بسیار شدید مواجه شده که عواملی چون فاضلاب های انسانی و شهری و روستایی در این مورد بسیار اثرگذار است.در ادامه این همایش، احمد توکلی، فرماندار شهرستان نور با اشاره به اینکه حدود ۵۷ درصد از طول نوار ساحلی به مازندران تعلق دارد، اظهار کرد: دریای خزر به عنوان سرمایه بزرگ مشترک بین ۵ کشور در این اقلیم است.وی تصریح کرد: قبل از سال ۹۸ اطلسی که شامل اطلاعات اولیه از حوزه سرزمینی هر شهرستان و اراضی ساحلی بعضی دستگاه ها و ادارات در خصوص آزادسازی وجود نداشت اما خوشبختانه این اتفاق در سال ۹۸ و ۹۹ افتاد تا مبنایی برای ادامه مطالعات قرار بگیرد.فرماندار شهرستان نور خاطرنشان کرد: دریای خزر به عنوان یک مرز ایمن در کشور شناخته می شود، باید مردانی که در سیاست و بخش عمرانی فعالیت دارند تلاش بیشتری کنند و به مدیران درباره مطالعات سیاسی، اجتماعی و علمی مسائل محیط زیستی دریای خزر اطلاعات لازم را منتقل کنند.توکلی افزود: دریا امرار معاش مردمی که در پهنه ساحلی زندگی می کردند را تامین می کرد اما امروز به ناله صیادان تبدیل شده و امیدواریم با پرورش ماهی در قفس چرخه طبیعی ایجاد شود.وی بیان کرد: خبرهایی در خصوص میادین گازی در حوزه چالوس وجود داشت که با میدان پارس جنوبی برابری می کند و به عنوان یک ذخیرگاه می تواند اقتصاد و آینده اروپا را تحت تاثیر مازندران قرار دهد که می تواند هم چالش و هم فرصت باشد و باید مورد توجه قرار بگیرد.فرماندار شهرستان نور تراز آب دریای خزر را منفی ۲۷ دانست و افزود: این پهنه جوان که از نظر ژئومورفولوژی و تکتونیکی شرایط خاص دارد باید مطالعات بیشتری در خصوص پسروی و پیشروی دوره ۵۰ ساله آن  انجام شود.توکلی تاکید کرد: وجود دریای خزر فرصتی بالقوه است تا دانشگاه های این خطه برای نتیجه و خروجی بهتر به صورت تخصصی به این حوزه بپردازند نه اینکه مانند دیگر استان ها رشته های یکسان تدریس شود.در بخش دیگری از همایش حسن نصراله زاده، رئیس پژوهشکده اکولوژی خزر اظهار کرد: کاهش ذخیره ماهیان، تخریب سواحل، خطر تنوع زیستی، کاهش کیفیت زیست محیطی و گونه های مهاجم از جمله مشکلات محیط زیست دریای خزر است.نصراله زاده با بیان اینکه دریای خزر دارای اقلیم های مختلف است، تصریح کرد: شمال دریای خزر اقلیم قاره ای، شرق آن جلگه ای و خشک، غرب دریای خزر معتدل و گرم و در جنوب نیمه استوایی و مرطوب است که گونه های موجود در این مناطق نیز متفاوت هستند.رئیس پژوهشکده اکولوژی خزر خاطرنشان کرد: دریای خزر به طول ۱۲۰۰ کیلومتر و عرض ۳۰۰ کیلومتر، دریایی بسته و شکننده است و هرچه فاضلاب وارد آن شود مطمئنا عکس العمل نشان می دهد.نصراله زاده گفت: با گرم شدن کره زمین تولیدات کشاورزی دچار خسارت می شوند که اگر این افزایش به ۴ درجه سانتی گراد برسد شاهد زیان اقتصادی حدود ۳۰ درصدی در این حوزه خواهیم بود.
وی افزود: کیفیت آب دریای خزر طی سال های متمادی به حد متوسط تبدیل شده که جای نگرانی دارد و باید توجه بسیار زیادی به رودخانه ها شود.رئیس پژوهشکده اکولوژی خزر یادآور شد: سموم کشاورزی و آلودگی های نفتی و پساب های صنعتی عنصر فلزی مانند مس، آلومینیوم، جیوه و غیره از جمله آلاینده های دریای خزر است.
نصراله زاده تصریح کرد: چنانچه نشت نفتی در شمال دریای خزر رخ دهد طی سه ماه با گردش های آبی به جنوب آن می رسد که باعث آلودگی در همه جا می شود.وی شوینده ها را یکی دیگر از نگرانی ها برای ورودی دریای خزر دانست و افزود: متاسفانه میزان شوینده ها چند برابر استاندارد است که علاوه بر بروز مشکل در چرخه اول زیستی باعث حلالیت نفت در آب نیز می شود.رئیس پژوهشکده اکولوژی خزر گفت: پلاستیک ها مشکل اصلی دنیا هستند چرا که مواد پلاستیکی نوعی آلاینده نوظهور در محیط زیست به شمار رفته و در سراسر جهان یافت می شوند. همچنین میکروپلاستیک ها توانایی جذب آلاینده ها و ایجاد اثر تشدید سموم در بدن موجودات را دارند.نصراله زاده یادآور شد: دریای خزر بر روی گسل آتشفشان قرار دارد که گسل اصلی آن در منطقه مرکزی و جنوبی دریای خزر است.در بخش دیگری از همایش، صابر وطن دوست، عضو هیات علمی دانشگاه بابل و رئیس انجمن ماهی شناسی ایران اظهار کرد: حدود ۷۵۰ گونه و ریزگونه گیاهی و بیش از ۱۸۰۰ گونه و ریزگونه های جانوری در دریای خزر وجود دارد.وی تصریح کرد: دریای خزر یک گونه پستاندار به نام فوک خزری دارد که پس از زاد و ولد در شمال دریای خزر به جنوب آن حرکت می کند. رئیس انجمن ماهی شناسی ایران خاطرنشان کرد: دریای خزر به اسم ماهیان خاویاری شناخته شده که دارای ۵ گونه فیل ماهی یا بلوگا، تاس ماهی ایرانی یا قره برون، تاس ماهی روسی یا چالباش، شیپ یا تاس ماهی شکم برهنه، اوزون برون یا سوروگا است که تخمک این ماهیان بسیار ارزشمند و مقوی و در تجارت جهانی جایگاه بالایی دارد.وطن دوست با اشاره به اینکه تنوع ماهی دریای خزر حدود ۱۲۰ گونه است، گفت: بازسازی ذخایر ماهی سفید به شدت انجام و حدود ۱۰۰ میلیون قطعه سالانه در دریا رهاسازی می شود. 
وی ماهی آزاد دریای خزر را با ارزش ترین ماهی از نظر ارزش ریالی دانست و افزود: شیلات این ماهی را در رودبارک شهرستان کلاردشت تکثیر و در رودخانه چشمه کیله شهرستان تنکابن رهاسازی می کند که برای تخم ریزی به ارتفاعات دو هزار و سه هزار تنکابن مهاجرت می کنند.رییس انجمن ماهی شناسی ایران یادآورشد: سدها یکی از موارد مخاطره آمیز برای تنوع زیستی است چرا که جلوی مهاجرت ماهیان برای تخم ریزی می گیرد.وطن دوست، صید قاچاق و بی رویه و ورود شانه دار مهاجم را نیز یکی دیگر از موارد خطر برای تنوع زیستی بیان کرد و گفت: آبزیان، پستانداران، نرمتنان دو کفه ای و سخت پوستان از جمله گونه های مهم در حال انقراض هستند.
وی ادامه داد: ماهیان خاویاری و فک خزری که میراث چندین میلیون ساله طبیعت بوده در حال انقراض بوده و نیازمند حمایت و توجه بیشتر مسئولین، صیادان و آحاد مردم ساکن در سواحل شمالی هستند تا تنوع گونه ای و ذخایر ژنتیکی و بازسازی جمعیت گونه های در معرض خطر حفظ شود.