معضل آلودگی صوتی محیط کاراز دیدگاه کارشناسان بهداشت حرفه‌ای

صداهایی که مثل خوره روح و جسم کارگران را می‌جوند!

گروه جامعه - یکی از عوامل آسیب زننده و زیان‌آور محیط‌های کار که در ایران نیز با آن مواجهه بسیاری وجود داشته است، آثار زیان بار صداهای غیرمجاز و آلودگی صوتی محیط کار است. وقتی وارد یک کارگاه یا کارخانه می‌شوید ممکن است به صورت طبیعی با Ear Plug یا محافظ گوش روی سر کارگران مواجه شوید. این ابزارهای ساده معمولا تلاش می‌کنند کارگر را از آثار آلودگی صوتی محافظت کنند که این وسیله معمول‌ترین وسیله حفاظت شنوایی در میان کارگران است اما معمولا به تنهایی نمی‌تواند آثار زیان بار تداوم کار ذیل شرایط آلوده صوتی را رفع کند. هرچند در بسیاری از کارگاه‌ها دیده شده که برای صرفه جویی، گاهی کارگران از گلوله‌های پنبه‌ای یا پشمی به جای Ear Plug استفاده می‌کنند که متاسفانه کارآیی ندارد؛ اقدامی که در بسیاری از کارگاه‌های ایران رایج است. در همین رابطه در گزارش مبسوط ایلنا آمده است: در ایران باوجود حجم کمتر صنایع، شاهد اقدامات کمتری در این زمینه هستیم. بسیاری از مطالعات حاکی از این است که کارگران در ایران نمی‌توانند شاهد این باشند که کارفرمایان در زمینه کنترل صدا اقدامات مبتنی بر قواعد بهداشت حرفه‌ای را عملیاتی کردند. هزینه‌های اقدامات حفاظت فنی معمولا بهانه بسیاری از کارفرمایان برای سر باز زدن از توصیه‌های کارشناسان و بازرسان فنی محیط کار است. 
نمونه‌های نسبتا تکان دهنده
سیدعباس صفوی نائینی (رئیس اسبق گروه گوش، حلق و بینی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی) در دهه هشتاد با مطالعه و معاینات گسترده با آزمایشات موسوم به آدیومتری در محیط، نشان داد که کارگران شرکت لوازم خانگی آزمایش (که چندین سال است به دلیل مشکلات اقتصادی تعطیل است) با مشکل فراگیر کاهش شنوایی حسی-عصبی مواجه هستند. 
مطالعه او دیگر پزشکان همکار وی نشان داد که تداوم کار ماهانه تحت شرایط صداهای بسیار قوی و ممتد باعث شده تا تعداد کارگرانی که شنوایی نرمال یا حتی نزدیک به نرمال دارند، زیر ۴۸ درصد باشد و بیشتر کارگران این شرکت دچار آسیب‌های ماندگار صوتی بوده و برخی از آن‌ها در سنین ۳۰ تا ۴۰ سالگی نیازمند سمعک هستند. در برخی از بخش‌های فرآیند تولید شرکت صداهای با فرکانس ۴۰۰۰ هزار هرتز نیز شناسایی و در نهایت اعلام شد که تنها ۶۰درصد کارگران زیر ۳۰ سال شرکت شنوایی نرمال دارند.
آسیب‌های دیگر کارگاه‌های دارای آلودگی صوتی نیز همواره در کنار شنوایی اهمیت داشته است. علی محمد عباسی (عضو هیات علمی گروه بهداشت حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی ایلام نیز با مطالعه کارگاه‌های دارای نفرات بالاتر از ۵۰ نفر کارگر نشان داد آسیب‌های اعصاب و روان و شنوایی در بسیاری از کارگران وجود دارد و حتی حدود ۱۳ درصد کارگران حتی تا بعد از خروج از محیط کار، همچنان دچار وزوز گوش و احساس صدا بعد از پایان کار هستند که نشانه خطرناکی باتوجه به استانداردهای بهداشت حرفه‌ای محسوب می‌شود. کارشناسان بهداشت حرفه‌ای کار معمولا راه‌هایی را در مقابل کارگاه‌ها برای کنترل صدا قرار می‌دهند، اما باید گستره راه‌های مقابله با صدا شامل کنترل زمان کار باشد. 
طبق مطالعه سارا بخشیان (هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی البرز) روی کارگران جوشکار در دهه ۱۳۹۰، برای جلوگیری از آثار افت شنوایی در کارگران جوشکار، حتما باید ساعت کار روزانه نیز کاهش پیدا کند. وی در این مطالعه نشان داد که بیش از یک سوم کارگران جوشکار نمونه گیری شده در شهر کرج، افت شنوایی بیشتر در فرکانس ۶۰۰۰ هرتز و در گوش چپ دارند که ناشی از تداوم صدای شدید با دسی‌بل بالا است. طبق این مطالعه ۱۶ درصد از این کارگران برای همیشه دچار آسیب‌های متوسط کم شنوایی شده‌اند. 
سیدجلیل میرمحمدی (استادیار طب کار در دانشگاه شهید صدوقی یزد) نیز با مطالعه روی کارگران کاشی میبد نشان داد که حدود ۴۶.۵ درصد از ۳۷۱ کارگر این مجموعه دچار افت شنوایی جدی و قابل ثبت هستند.
علی صفری واریانی با کمک میرعبدالعلی مجابی با مطالعه از سوی دانشگاه قزوین، نشان دادند که در شرکت نخ البرز آستانه شنوایی کارگران نیز کاهش یافته و بسیاری از کارگران ممکن است صداهایی که حتی نشنیدن آن ممکن است برای آن‌ها خطرناک بوده و سایر آثار زیان بار شغلی را رقم بزند را نمی‌شنوند. 
هرچند به نظر می‌رسد تاکنون مطالعات گسترده‌ای در بحث ایمنی کار صورت گرفته است، اما با این حال، تعداد قابل توجهی از شرکت‌ها هنوز به دلیل ضعف بازرسی‌ها و ضعف‌های الزام آوری قانون، به اصلاحات محیط کار و رفع شرایط زیان آوری کار تن نمی‌دهند. 
تنها ۳ دسی بل صدای اضافه باید زمان مجاز کار کارگر را نصف کند
محمدامین رشیدی (کارشناس بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار در حوزه صدا) در رابطه با وضعیت آمارهای آسیب‌های محیطی کار به ایلنا گفت: طبق آماری که سازمان بهداشت جهانی WHO اعلام کرده است، سالانه حدود ۱۲۰ میلیون مورد حادثه شغلی در جهان رخ می‌دهد که در سال ۲۰۰ هزار مورد آن به نقص عضو منتهی شده که در این میان تاکنون ۶۸ میلیون کیس بیماری شغلی در سال برای کلیه کارگران در جهان داشته‌ایم. این بیماری‌ها عمدتا ناشی از عوامل زیان‌آور شغلی هستند. عوامل زیان‌آور شغلی در محیط‌های کاری نیز مهمترین دلیل بروز این مشکلات برای نیروی کار محسوب می‌شوند که شامل انواع مشکلات و آسیب‌های جسمی (بیولوژیک) و روانی (سایکولوژیک) هستند. 
وی با اشاره به نقش «صدا» و آلودگی صوتی به عنوان یکی از عوامل آسیب‌زای کار گفت: از زمان انقلاب صنعتی صدا به عنوان یکی از عوامل آسیب‌زا به سلامت نیروی کار شناخته می‌شود. به صورت کلی اگر بخواهیم اثرات صداهای محیط کار یا مواجهه شغلی با صدا را دسته‌بندی کنیم، باید آن‌ها را به دو گروه اصلی آثار شنیداری و غیر شنیداری تقسیم کنیم. اثرات شنیداری ناشی از مواجهه طولانی مدت و مداوم با صدای بالاتر از ۸۵ دسی‌بل است، منجر به افت دائم شنوایی و وزوز گوش و اختلال و اشکال در درک و گفتار شخص می‌شود. 
رشیدی با تاکید بر اهمیت «آثار غیرشنیداری» ناشی از مواجهه شغلی کارگران با صدا گفت: آثار غیرشنیداری بیشتر شامل شامل اثرات جسمی و روحی است که مهمترین اثرات آن شامل اختلال غدد درون ریز، سر درد، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و بیماری‌های عروقی است. آثار غیر شنیداری روحی و روانی نیز مانند خستگی دائم، افسردگی، استرس بالا از آثار روحی و روانی غیرشنیداری مواجهه شغلی با صداهای بالاتر از ۸۵ دسی‌بل است. 
این کارشناس بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار با تاکید بر اینکه «صدا عاملی است که خود بر سایر خطرات شغلی و ایمنی محیط کار اثر می‌گذارد» توضیح داد: اینکه شما صدای دستگاه‌های اطراف یا خود دستگاهی که با آن کار می‌کنید را به دلیل شدت صداها یا آسیب ناشی از صدا نشنوید، باعث می‌شود بیش از پیش در برابر احتمال آسیب و حادثه در محل کار قرار داشته باشید. مثلا به دلیل صدا ممکن است متوجه شیء خارجی که به سمت شما می‌آید یا روشن شدن غیر مترقبه یک دستگاه بی‌اطلاع باشید و آن عامل خارجی غیرقابل انتظار در شرایطی که شما صدای آن را به خوبی نمی‌شنوید به شما آسیب جبران ناپذیر بزند. 
وی با بیان یک مطالعه حاصل از معاینات گسترده کارگران در سال‌های گذشته گفت: یک مجموعه معاینات طی پنج سال روی تعداد قابل توجهی از کارگران انجام شد که نتایج آن نشان داد صدا در محیط شغلی روی وزن، دور کمر، اسید اوریک و حتی کلسترول خون دارد. 
چرا هنوز عظم مناسبی برای برخورد با محیط‌های کاری که اصول اولیه کنترل و ایمنی را رعایت نمی‌کنند وجود ندارد؟ این پرسش البته آگاهی و مطالبه‌گری خود کارگران نسبت به سلامت خود را نیز می‌طلبد. ابعاد اخلاقی این پرسش که آیا سلامت و بهداشت کارگر برای دولت و کارفرمایان مهم است یا خیر؟ نیاز به بررسی در مجال دیگری دارد، اما مادام که خود کارگران و تشکل‌های آن‌ها نسب به حوادث و آثار زیان‌بار اشتغال در محیط نا ایمن و غیربهداشتی را نیز در کنار سایر مطالبات خود محور قرار ندهند، در این زمینه نمی‌توان انتظار بهبود داشت.
صداهایی که مثل خوره روح و جسم کارگران را می‌جوند!
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه