به گزارش اقتصادسرآمد، روسیه که پیش از تهاجم به اوکراین در سال ۲۰۲۲ بیش از ۴۰درصد گاز اروپا را تأمین می‌کرد، اکنون بیش از ۵۰درصد صادرات نفت و گاز خود را به سمت آسیا، به‌ویژه چین، هدایت کرده است. براساس داده‌های اخیر، در سه‌ماهه اول ۲۰۲۵، تخفیف متوسط نفت روسیه به چین ۲.۸درصد بود که در سه‌ماهه دوم به ۶.۳درصد جهش یافت و پیش‌بینی‌ها حاکی از تشدید آن در سه‌ماهه سوم است. گرید اورالز روسیه در نوامبر ۲۰۲۵ با تخفیف ۲۳.۵دلاری نسبت به برنت (پایین‌ترین سطح از ژوئن ۲۰۲۳) معامله شد و به ۳۶.۶دلار در هر بشکه رسید. این تخفیف‌ها که گاهی به ۱۳دلار می‌رسد، صادرات به چین را به ۴۷درصد کل صادرات نفت روسیه رسانده است.
خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشته است؛ شرکت روسی تولیدکننده گاز طبیعی مایع Novatek از ماه آگوست قیمت محموله‌های خود را ۳۰تا ۴۰درصد کاهش داده است تا خریداران چینی را به خرید گاز تحریم‌شده از پروژه Arctic LNG۲  ترغیب کند. این خریدها به بلاتکلیفی تجاری پروژه ۲۱میلیارد دلاری Arctic LNG ۲ - که مشمول برخی شدیدترین تحریم‌های آمریکا و اروپا علیه روسیه است- پایان داده است. شرکت Novatek تولید LNG در کارخانه Arctic LNG ۲ را از دسامبر ۲۰۲۳ آغاز کرد، اما تا آگوست امسال که قیمت‌ها را برای خریداران چینی کاهش داد، موفق به فروش حتی یک محموله نشده بود.
این شرکت نخستین محموله خود را که در ۲۸آگوست تحویل داده شد، با تخفیف ۳ تا ۴دلار نسبت به قیمت پایه LNG آسیا، که حدود ۱۱دلار برای هر میلیون BTU است، فروخت. به گفته یک منبع آگاه؛ از این قراردادها، برای تحویل‌های بعدی- که از ماه آگوست تاکنون مجموعاً ۱۴محموله بوده است- خریداران چینی همچنان تخفیف‌های قابل‌توجهی حدود ۳۰ تا ۴۰درصد دریافت کرده‌اند. این به معنای فروش محموله‌ها با قیمت ۲۸ تا ۳۲میلیون دلار است؛ رقمی بسیار پایین‌تر از ارزش بازار آن‌ها که بیش از ۴۴میلیون دلار برآورد می‌شود.

تلاش آمریکا برای تشدید تحریم روسیه
در حالی‌که ترامپ فشار بر مسکو برای پایان‌دادن به جنگ اوکراین را افزایش می‌دهد، واشنگتن در تلاش است تا جریان درآمدهای نفت و گاز به خزانه کرملین را مسدود کند. کاخ سفید همچنین تهدید کرده است علیه کشورهایی که همچنان به خرید صادرات انرژی روسیه ادامه می‌دهند، اقدام خواهد کرد. اما چین، متحد دیرینه روسیه، با تحریم‌های غرب مخالفت دارد. واشنگتن ماه گذشته آتش‌بس ظریفی را در جنگ تجاری خود با پکن برقرار کرد. یک منبع ارشد صنعتی گفته است؛ اجرای این اقدامات می‌تواند جاه‌طلبی‌های آمریکا برای انجام معاملات LNG با چین را به خطر انداخته و تخفیف‌های سنگین خریداران چینی را به سمت پروژه مرتبط با پوتین جذب کند.
رویترز در بخش دیگری از گزارش خود نوشته است: بخش عمده نفت و گاز روسیه به‌طور مستقیم تحت تحریم‌های غرب قرار ندارد و چین بزرگ‌ترین خریدار انرژی روسیه در جهان است. جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده آمریکا، اندکی پس از آغاز فعالیت پروژه Arctic LNG ۲ در دسامبر ۲۰۲۳، تحریم‌های ویژه‌ای علیه این پروژه، نهادهای مرتبط و ناوگان کشتی‌های آن اعمال کرد. شرکت فرانسوی TotalEnergies پس از آن از پروژه خارج شد، هرچند دوشرکت بزرگ انرژی چین یعنی شرکت ملی نفت چین و شرکت ملی نفت فراساحل چین هرکدام با سهم ۱۰درصدی در آن باقی ماندند.
براساس گزارش‌های بین‌المللی؛ این تحریم‌ها همچنین امید روسیه برای دسترسی به ناوگانی از نفتکش‌های یخ‌شکن کلاس Arc۷ جهت انجام تحویل‌های سالانه را از بین برده است. به گفته معامله‌گران، محموله‌های این پروژه تا آگوست ۲۰۲۵ بدون خریدار، در دریا سرگردان بوده یا به واحدهای ذخیره‌سازی منتقل می‌شدند که هزینه‌ای چندمیلیون دلاری برای Novatek ایجاد کرده بود.

تلاش برای پایان جنگ اوکراین از طریق تحریم
ترامپ پایان‌دادن به جنگ اوکراین را در اولویت سیاست خارجی خود قرار داده و برای تحت فشار قراردادن مسکو جهت مذاکره، تحریم‌های آمریکا علیه بخش انرژی روسیه را گسترش داده، متحدان را برای اقدام مشابه تحت فشار گذاشته و کشورهای خریدار انرژی روسیه از جمله هند را به تعرفه‌های سنگین تهدید کرده است. بااین‌حال، تاکنون واشنگتن اقدامی برای مجازات نهادهای چینی فعال در خرید LNG از Arctic LNG ۲ انجام نداده است.
کاخ سفید در پاسخ به پرسش رویترز درباره اینکه آیا دولت نگران خرید LNG از این پروژه است و آیا تلاشی برای منصرف‌کردن یا جلوگیری از این معاملات صورت می‌گیرد، اظهار نظری نکرد. دفتر سخنگوی وزارت خارجه چین نیز اعلام کرد: همکاری انرژی بین چین و روسیه همکاری اقتصادی و تجاری عادی است که برای مردم دوکشور مفید واقع می‌شود.
در پایان گزارش رویترز همچنین آمده است: ترامپ که بارها صادرات انرژی آمریکا را در معاملات تجاری با کشورهایی که خواهان کاهش تعرفه‌های آمریکا هستند، دخیل کرده است، تمایل خود را برای فروش بیشتر LNG به چین ابراز کرده است؛ موضوعی که اوضاع را پیچیده‌تر می‌کند. شایان ذکر است چین از ماه فوریه، به دلیل تعرفه‌های اعمال‌شده در جریان جنگ تجاری میان دواقتصاد بزرگ جهان، واردات LNG از آمریکا را متوقف کرده است.

جنگ قیمتی برای بازار آسیا
تحریم‌ها نه‌تنها روسیه را، بلکه ایران و ونزوئلا را در رقابت برای فروش نفت و LNG با تخفیف به آسیا (عمدتاً چین و هند) قرار داده است. ونزوئلا، با معافیت موقت تحریم‌های آمریکا در ۲۰۲۳، تولید را از ۶۸۰هزار بشکه در روز (۲۰۲۲) به ۷۷۰هزار رساند، اما رقابت با روسیه قیمت‌های سنگین Merey و Boscan را ۱۰-۷دلار بالاتر از نفت متوسط ایران برد و عرضه به چین را کاهش داد. فروشندگان روسی و ایرانی قیمت‌ها را افزایش دادند تا سهم بازار را حفظ کنند.
ایران، با تولید رو به رشد (از ۲۰۲۲)، برای تانکرهای غیرتحریمی با روسیه و ونزوئلا رقابت می‌کند؛ جایی که تحریم‌های شدیدتر آمریکا از ژانویه ۲۰۲۵، دسترسی را محدود کرده. روسیه، با ۹.۵میلیون بشکه تولید روزانه، سهم بازار آسیا را از ایران (سنگین‌تر و ارزان‌تر) و ونزوئلا می‌گیرد، اما همه سه‌کشور از تاکتیک‌های مشابه (ناوگان سایه، مخلوط کردن نفت، واسطه‌های چینی) برای دور زدن استفاده می‌کنند. در ۲۰۲۵، این رقابت قیمت‌ها را پایین نگه داشته (اورالز ۵.۱۳دلار زیر برنت در سپتامبر)، اما زیرساخت‌های فرسوده ونزوئلا و ایران را آسیب‌پذیرتر کرده است.
برآورد آژانس بین المللی انرژی نشان می‌دهد که عرضه اضافی از این کشورها (به جز ایران، روسیه و ونزوئلا از cuts OPEC+ معاف) بازار را اشباع می‌کند، با مازاد ۱.۷۶ میلیون بشکه در روز تا ۲۰۲۶.چین، به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی جهان، از تخفیف‌های روسی به‌عنوان «بادگیر اقتصادی» بهره می‌برد. واردات نفت روسیه ۲۱.۵درصد کل (از ۱۵.۵درصد پیش از ۲۰۲۲) و LNG ۲۲.۵درصد را تشکیل می‌دهد، با صرفه‌جویی ۱۰۸دلار در هر تن نفت (۲۰۲۵). پالایشگاه‌های مستقل «تی‌پات» (۳۰-۲۵درصد ظرفیت پالایش چین) از نفت ارزان روسی سود می‌برند، حاشیه سود را افزایش می‌دهند و وابستگی به خاورمیانه (۴۸درصد واردات) را کاهش خواهد داد.
طی سال‌های اخیر صادرات نفت ایران به چین و برخی بازارهای آسیایی افزایش یافته و تهران نیز از مسیرهای تجاری و تخفیف قیمتی برای حفظ و گسترش مشتریان استفاده کرده است؛ آمارها نشان می‌دهد ایران توانسته سهم قابل‌توجهی از واردات چین را به خود اختصاص دهد. این الگو به‌ویژه زمانی مؤثر است که مشتریان به‌دنبال منابع ارزان و انعطاف‌پذیر باشند. از طرف دیگر، با افزایش تولید و انعطاف‌پذیری فروش (و گاهی بسته‌های اعتباری یا تخفیف) تلاش کرده بازارهای آسیایی را حفظ کند، ولی زیرساخت صادرات و مسائل سیاسی-قیمتی، توان رقابت کامل با روسیه را محدود کرده است. نتیجه این رقابت، نزول میانگین قیمت‌های منطقه‌ای و افزایش فشار بر درآمدهای صادراتی هر سه کشور است؛ اما هر کشور از مزیت‌های متفاوتی بهره می‌برد: روسیه؛ مقیاس تولید و دسترسی به مسیرهای دریایی کم‌هزینه، ایران؛ قیمت و شبکه سیاسی در آسیا، و برای نزوئلا ذخایر بزرگ و انعطاف در قراردادهاست.

برگ برنده چین در جنگ تخفیف‌ها
چین می‌تواند با خریدهای عمده، ذخیره‌سازی در شناورها و پالایشگاه‌های مستقل، نفت و LNG را در قیمت‌های «پایین‌» به‌دست آورد که به کاهش هزینه تأمین انرژی و تقویت حاشیه سود پالایشگاه‌ها کمک می‌کند. این خریدها به چین فرصت تبدیل به تدارک‌دهنده ارزان‌قیمت محصولات پالایشی و گاز برای بازار داخلی و منطقه‌ای می‌دهد. از طرف دیگر، با واردات منظم و راهبردی از بازیگرانی که تحت فشار تحریم‌اند، چین علاوه‌بر تضمین عرضه، پیامی سیاسی ارسال می‌کند؛ یعنی تمایل به همکاری اقتصادی با شرکای تحریم‌شده. این موضع باعث افزایش نفوذ اقتصادی و سیاسی چین در بلندمدت می‌شود.
پاسخ روسیه (و تا حدودی ایران و ونزوئلا) به فشار تحریم‌ها از مسیر کاهش قیمت و ارائه تخفیف‌های سنگین بوده است؛ این تاکتیک فروش، عرضه را به آسیا و به‌ویژه چین سوق داده و به پکن فرصتِ خرید انرژی ارزان، تقویت ذخایر و افزایش اهرم ژئوپلیتیکی داده است. بااین‌حال، این راهبرد هزینه‌‌های بودجه‌ای برای صادرکنندگان و ریسک‌های حقوقی/بیمه‌ای برای خریداران دارد. اگر تحریم‌ها ادامه یابند یا تشدید شوند، انتظار می‌رود تخفیف‌ها و راهکارهای پوششیِ «غیرمرسوم» (مسائل پرداخت، تغییر مسیرهای حمل‌ونقل، مشارکت‌های مالی جایگزین) نیز ادامه یابد؛ موضوعی که به باور کارشناسان می‌تواند ساختار تجارت انرژی در آسیا را بازتعریف کند.